تعداد نشریات | 29 |
تعداد شمارهها | 630 |
تعداد مقالات | 6,368 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,734,840 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,365,240 |
بررسی و تبیین فرایند انتخاب نماگرهای سنجش و ارزیابی پایداری سکونتگاههای روستایی حوزهی کلانشهری با تأکید بر کلانشهر تهران* | ||
نشریه جغرافیا و توسعه | ||
مقاله 12، دوره 11، شماره 32، مهر 1392، صفحه 127-148 اصل مقاله (719.81 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2013.1168 | ||
نویسندگان | ||
ارسطو یاری حصار؛ سیدعلی بدری؛ مهدی پورطاهری؛ حسنعلی فرجی سبکبار | ||
چکیده | ||
امروزه رویکرد توسعهی پایدار به عنوان چارچوبی برای تحلیل پایداری نظام سکونتگاههای انسانی به طور عام و سکونتگاههای روستایی بهطور خاص از ارزش و اعتبار بالایی برخوردار است. اما بهدلیل نسبی بودن مفهومپایداری درشرایط متفاوت مکانی-زمانی، پیچیدگیهای چشمگیری نیز فراروی پژوهشگران است و بههمین دلیل تحلیل پایداری در شرایطمتفاوت مستلزم در دسترس بودن نماگرهای مشخصی است که در انطباق کامل با واقعیات موضوع مورد نظر بوده و نیز امکان شناخت کامل ویژگیهای جامعهی مورد مطالعه را فراهم نماید تا بهگونهای مناسب راهکارهای پایدارسازی نیز مشخص گردند. حوزههای کلانشهری از جمله حوزههایی است که به واسطهی نظام متفاوت روابط مختلف سکونتگاهی و حضور و جریان نیروهای مختلف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نشات گرفته از قطب کلانشهری، سیمایی متفاوت را به کانونهای روستایی خود بخشیده است به گونهای که متأثر از این نیروها و فرایندهای اثرگذار، سکونتگاههای روستایی آن از ویژگیهای اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی متفاوتی با سایر حوزههای روستایی برخوردارند و نماگرهای معمول و مرسوم قابلیت ارزیابی تمام واقعیات و نیروها و روندهای اثرگذار و اثرپذیر منحصربهفرد را در حوزههای کلانشهری ندارند؛ به همین دلیل، سنجش و ارزیابی پایداری در چنین فضایی مستلزم تدوین یک روششناسی خاص و بستههای نماگر ویژه میباشد. این پژوهش با چنین رویکردی به دنبال تدوین و بومیسازی مجموعهای از نماگرهای سنجش و ارزیابی پایداری در ابعاد مختلف برای سکونتگاههای روستایی واقع در حوزهی کلانشهر تهران است. روششناسی انجام این پژوهش مبتنی بر روشهای تحلیلی- توصیفی و پیمایشی است. این پژوهش ضمن معرفی یک چارچوب روششناختی نوین با استفاده از نظرسنجی از نخبگان علمی، تعداد 64 نماگر (از بین تعداد 206 نماگر) مشتمل بر 15 نماگر محیطی- اکولوژیک، 21 نماگر اجتماعی- فرهنگی، 15 نماگر اقتصادی و 13 نماگر کالبدی- زیرساختی را برای سنجش و ارزیابی پایداری روستاهای حوزهی کلانشهری انتخاب کرده است که استفاده از آنها امکان یک بررسی واقعیتگرا و تحلیل شرایط پایداری در سکونتگاههای روستایی محدودههای کلانشهری را فراهم مینماید. نتایج این پژوهش همچنین نشان میدهد که در ارتباط با تحلیل متوسط ارزش نماگرهای انتخاب شده نماگرهای اجتماعی- فرهنگی با 92/7 امتیاز در مقایسه با سایر نماگرها از اعتبار بیشتری در تحلیل پایداری برخوردارند. نماگرهای اقتصادی با 8/7 امتیاز، طبیعی با 34/7 امتیاز و نماگرهای کالبدی- زیرساختی نیز با 32/7 امتیاز در رتبههای بعدی قرار دارند. | ||
کلیدواژهها | ||
پایداری؛ پایداری روستایی؛ نماگر؛ نماگرهای پایداری؛ حوزههای کلانشهری | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,576 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,143 |