تعداد نشریات | 32 |
تعداد شمارهها | 735 |
تعداد مقالات | 7,132 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,585,115 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,938,227 |
نقش شهرهای کوچک در تعادل بخشی نظام سکونتگاهی روستایی استان یزد | ||
نشریه جغرافیا و توسعه | ||
مقاله 6، دوره 7، شماره 13، فروردین 1388، صفحه 61-77 اصل مقاله (355.8 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2009.1229 | ||
نویسندگان | ||
هدایت الله نوری؛ سیدحسن حسینی ابری؛ حسین خادمی | ||
چکیده | ||
امروزه موضوع نابرابری و عدم تعادلهای فضایی میان سکونتگاههای شهری و روستایی از مباحث مهم اقتصاددانان و برنامهریزان منطقهای میباشد. وجود دوگانگی اقتصادی، قطبهای رشد و پراکندگی نقاط روستایی از آثار این پدیده است. از اینرو بهمنظور دستیابی به توسعهی متوازن و یکپارچه در فضای منطقهای، ایجاد سلسله مراتب متعادل و نظامیافتهی سکونتگاهها از نیازهای اساسی به شمار میآید که در این میان توجه به شهرهای کوچک یکی از راهکارهای تعادل بخشی به این وضعیت میباشد. این مطالعه با هدف شناخت وضعیت الگوی استقرار سکونتگاهها، نحوهی تمرکز و روند توزیع جمعیت در فضای منطقهای یزد در طیّ سالهای 1345 تا 1385 صورت گرفته است. در این راستا ابتدا از مدلهای تمرکز شهری جهت سنجش میزان تمرکز جمعیت در شبکهی سکونتگاهها و مدل کششپذیری جمعیت، جهت تعیین اهمیت شهرهای کوچک در تعادلبخشی منطقهای استفاده شده است. سپس بهمنظور شناخت نحوهی پراکندگی روستاها و تعیین مرکزیت آنها مدل تحلیل نزدیکترین مجاورت، مدل ویژگی و تئوری تأثیر متقابل بهکار گرفته شده است. بر اساس نتایج این تحقیق، میزان تمرکز جمعیت در شبکهی شهری در سال 1385 حدود 7/3 و حاکی از توسعهی قطبی در استان یزد است. این در حالی است که در همان سال تنها 20 درصد از کل جمعیت استان در 1390 آبادی پراکنده و کوچک ساکن بودهاند. از مجموع این آبادیها فقط 30 درصد آنها جمعیتی بالای 20 خانوار در خود جای دادهاند. الگوی استقرار این سکونتگاهها طبق محاسبات میزان نزدیکترین مجاورت، بهصورت خوشهای با فضاهای معین است (73/0) که بنا به نحوهی پراکندگی و اندازهی آنها در سطح منطقه، سطحبندی فضاهای روستایی و تعیین مرکزیت آنها صورت گرفته است. تعداد 69 مرکز روستایی در سطح فضاهای خرد روستایی و تعداد13 شهر کوچک و روستا- شهر، نقش رابط میان سطوح روستایی و سطوح کلان شهری (شبکه شهری) برعهده خواهند داشت. درپایان بهمنظور توسعهی متعادل منطقهی یزد بهویژه توسعهی هماهنگ شبکهی شهری با شبکهی روستایی، پیشنهاداتی ارایه گردیده است. | ||
کلیدواژهها | ||
نظام سکونتگاهی؛ تعادل¬بخشی؛ شهرهای کوچک؛ سکونتگاههای روستایی؛ استان یزد | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,051 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,565 |