تعداد نشریات | 29 |
تعداد شمارهها | 629 |
تعداد مقالات | 6,359 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,726,777 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,359,308 |
ساختار و کارکرد گردشگری مذهبی- فرهنگی و ضرورت مدیریت یکپارچه در کلان¬شهر مشهد | ||
نشریه جغرافیا و توسعه | ||
مقاله 4، دوره 6، شماره 11، فروردین 1387، صفحه 13-38 اصل مقاله (1.95 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2008.1255 | ||
نویسندگان | ||
مصطفی مؤمنی؛ مظفر صرّافی؛ محمد قاسمی¬خوزانی | ||
چکیده | ||
شهر مشهد، مدفن علیابن موسیالرضا(ع)، امام هشتم شیعیان دوازده امامی با 2427316 نفرجمعیت درآبانماه 1385، بزرگترین کلانشهر کشور پس از تهران است. کارکردها و ساختارهای شئون زندگی معنوی (اجتماعی و فرهنگی) و مادی (اقتصادی و فضایی) شهر برخاسته از همین سرشت مذهبی- فرهنگی است. با عنایت به قداست این آستان، زائران مسلمان (عمدتاً شیعیان) از سراسر جهان طی سدههای متمادی به این شهر سرازیر شدهاند. این شهر پس از انقلاب اسلامی ایران با ایجاد تسهیلات و تأسیسات مورد نیاز و نیز به دلیل مصونیت نسبی از آسیبهای جنگ تحمیلی و تقویت باورهای دینی- مذهبی، اهمیت و تعداد گردشگران مذهبی- فرهنگی آن رو به فزونی گذاشت. تا آنجا که تعداد گردشگران داخلی در سال 1385 به 32808213 نفر و تعداد گردشگران خارجی به 694473 نفر افزایش یافته است. این شهر که قطب اقتصادی شرق کشور است، نه تنها مهمترین شهر گردشگری ایران است بلکه در جهان اسلام نیز از جنبهی گردشگری مذهبی- فرهنگی مورد توجه است. هدف اصلی این پژوهش آن است که چگونه میتوان ضمن برخورداری از منافع حاصل از گردشگری مذهبی- فرهنگی شهر از میزان اثرات سوء آن کاست و در راستای پایداری شهر و منطقه بهرهمند شد. پژوهش حاضر از نظر روش شناختی بر پایهی نظریه سیستمی و کارکردشناسی است. روش جمعآوری اطلاعات برمبنای کتابخانه ای- اسنادی و نیز میدانی (پرسشنامه، مصاحبه و...) بوده و جهت تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزارSPSS و برای تحلیل مکانی از نرمافزار ARC GIS استفاده شده است. در این راستا تحلیل ما بیانگر آن است که گردشگری مذهبی- فرهنگی شهرمشهد دارای ویژگیهای خاص است؛ بهطوریکه کارکردهای متنوع و عامالمنفعه، مشارکت داوطلبانه و خیرخواهانه مردمی و جلب دستههای مختلف مذهبی در طول سال به ویژه در ایام خاص مذهبی، باستانی و اوقات فراغت، انبوه زائران و گردشگران مذهبی- فرهنگی را از اقشار متفاوت اقتصادی جامعه به خود جذب نموده است. با این وجود مشهد افزون بر بهرهمندی از اثرات مثبت اقتصادی، اجتماعی/ فرهنگی گردشگری مذهبی- فرهنگی، گرفتار ناپایداریهای مختلف زیست محیطی، اجتماعی، فرهنگی از جمله اسکان غیررسمی است. عمدهی این ناپایداریها از جمعیت فزاینده و گسستگی مدیریت شهری، یعنی عدم مدیریت یکپارچهی آستان قدس رضوی با سایر دستگاههای دولتی و غیردولتی که بخشی از مدیریت گردشگری شهر و منطقه را عهده دارند، سرچشمه میگیرد. بنابراین شایسته است، نهادی فرادست متشکل از کنشگران فوق تشکیل شود تا برای برقراری ارتباط سازمند اجزاء و کارکردهای گردشگری مذهبی/ فرهنگی به نفع تقویت و کارایی بیشتر در راستای توسعهی پایدار شهر و منطقه که جدای از کارکرد گردشگری نیست، تلاش و فعالیت نماید. | ||
کلیدواژهها | ||
گردشگری مذهبی- فرهنگی؛ ساختار؛ کارکرد؛ گردشگری پایدار؛ مدیریت یکپارچه گردشگری | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,254 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,304 |