تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 487 |
تعداد مقالات | 5,064 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,358,579 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,956,926 |
بررسی تحلیلی سیمای پیامبران(ع)، امامان(ع) و صحابه در شعر غنایی دوران غزنوی اول | ||
پژوهشنامه ادب غنایی | ||
مقاله 7، دوره 11، شماره 21، پاییز 1392، صفحه 125-142 اصل مقاله (266.47 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2014.1368 | ||
چکیده | ||
چکیده دوران سلطان محمود و مسعود غزنوی(387-432ه.ق) از مهمترین ادوارگسترش شعر فارسی است. شاعران این دوران، شاعران نیمهی اول قرن پنجم چون عنصری، فرخی، عسجدی، منوچهری، عیوقی، ابوسعید و چند شاعر بیدیوان هستند که مجموعا بیش از 20600بیت از آنان برجای مانده است یکی از شگردهای اصلی این شاعران، برای تقویت جنبههای مفهومی و ادبی انواع غنایی، بهرهگیری از اشارات دینی در شعر است. در این مقاله سعی شده، به روش تحلیلی- توصیفی، پس از بررسی تکتک ابیات این دوره، تلمیحهای مربوط به پیامبران(ع)، امامان(ع) وصحابهی رسول(ص)، استخراج و پس از طبقه بندی آنها براساس نوع و میزان کاربرد، شگرد شاعران در استفاده از این تلمیحات، در دو شاخهی اصلی تحلیل و بررسی شود: نخست مفاهیم دینی معرفی و شیوهی رواج آن تحلیل گردد؛ سپس میزان کاربرد این اشارات در انواع غنایی چون مدح، وصف، تغزل و شعر عاشقانه، شعر عرفانی، مناجات و تحمیدیه و منقبت، بررسی شود. | ||
کلیدواژهها | ||
شعر غنایی؛ شعر غزنوی؛ اشارات دینی؛ پیامبران(ع)؛ امامان(ع)؛ صحابه | ||
مراجع | ||
1- قرآن کریم، ترجمهی عبدالمحمد آیتی، تهران: مدرسه، 1384. 2- ابوروح، جمالالدین لطفالله بن ابیسعید، حالات و سخنان ابوسعید ابوالخیر، به تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی، چاپ سوم، تهران: آگاه، 1371. 3- ابوسعید ابوالخیر، سخنان منظوم، بهکوشش سعید نفیسی، چاپ پنجم. تهران: سنایی، 1373. 4- بهار، محمدتقی، سبک شناسی، ج2، چاپ هشتم، تهران: امیر کبیر، 1384. 5- پورقاسم، اسماعیل، مانی و مانویت در روایات کهن فارسی تا سدهی پنجم هجری. پژوهشنامهی علوم انسانی، ش 38، تابستان، صص 111تا 133، 1382. 6- پورنامداریان، تقی، داستان پیامبران درکلیات شمس،ج اول. تهران: مؤسسهی مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1369. 7- جعفریان، رسول، تاریخ تشیعدرایران، تهران: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، 1368. 8- حسامپور، سعید، سیمای اسکندر در آیینههای موجدار. نشریهی پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی، دانشکدهی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، دورهی جدید، ش2،صص61تا82، 1388. 9- رسمی، سکینه، نوای غیب در پردهی راز، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران، 1380. 10- شفیعی کدکنی، محمدرضا، صور خیال در شعر فارسی، چاپ دهم. تهران:آگاه، 1385. 11- شمیسا، سیروس، فرهنگ تلمیحات، چاپ اول. تهران: فردوس، 1366. 12- شمیسا، سیروس، سبک شناسی شعر، چاپ نهم. تهران: فردوس، 1382. 13- شوشتری، قاضی نورالله، مجالسالمؤمنین. تهران: اسلامیه، 1354. 14- صفا، ذبیح الله، تاریخ ادبیات در ایران، ج1،چاپ چهارم. تهران: ابن سینا، 1342. 15- صفا، ذبیح الله، گنج سخن. تهران: ابن سینا، 1354. 16- عسجدی مروزی، عبدالعزیز بن منصور، دیوان، بهتصحیح طاهری شهاب، چاپ دوم. تهران: ابنسینا، 1348. 17- عنصری بلخی، حسن بن احمد، دیوان، بهکوشش محمد دبیرسیاقی. تهران: سنایی، 1342. 18- عیوقی، ورقه و گلشاه، بهکوشش ذبیح الله صفا، چاپ دوم. تهران: ایران و اسلام، 1362. 19- غلامحسینزاده، غلامحسینججودیگران، بررسی تطبیقی داستان ورقه و گلشاه عیوقی با اصل عربی، فصلنامهی پژوهشهای زبان و ادبیات تطبیقی، شمارهی 1، بهار،صص 43تا69، 1390. 20- فرخی سیستانی، علی بن جولوغ، دیوان، بهکوشش محمد دبیرسیاقی، چاپ پنجم، تهران: زوار، 1378. 21- قزوینی، عبدالجلیل، النقض، بهکوشش میرجلالالدین محدث ارموی، تهران: انجمن آثار جملی،1385. 22-کرمی، محمدحسین، اسکندر-ایران- نظامی. نشریهی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، شمارهی 16، صص 173-131، 1383. 23-کلیفورد باسورث، ادموند، تاریخ غزنویان، ترجمهی حسن انوشه، تهران: امیر کبیر، 1356. 24- محجوب، محمدجعفر، سبک خراسانی در شعر فارسی. تهران: دانشسرای عالی، 1350. 25- محمدبن منور، اسرارالتوحید فی مقامات الشیخ ابیسعید، به اهتمام ذبیح الله صفا، چاپ سوم. تهران: امیر کبیر، 1354 26- مدبری، محمود، شرح احوال و اشعار شاعران بیدیوان. تهران: پانوس، 1370. 27- منوچهری دامغانی، احمد بن غوص، دیوان، بهکوشش محمد دبیرسیاقی، چاپ سوم، تهران: زوار، 1347. Sources
1-Guran. Translated by Abd- al Mohammad Ayati. Tehran: Madreseh, 2005.
2-Abu Ruh, Jamal-al Din. Halat-o Sokhanan-e Abu Saeid Abu-al Khair. edited by M.R. Shafiei Kadkani. Tehran: Agah, 1992.
3- Abu Saeid Abu-al Khair. Sokhanan-e-Manzum. edited by S. Nafisi. Tehran: Sanayi, 1994.
4-Asjadi, Abd-al Aziz. The Divan. edited by Taheri Shahab. Tehran: Ibn-e Sina, 1969.
5-Ayyughi. Varghe va Gholshah. edited by Z. Safa. Tehran: Iran and Islam, 1983.
6-Bahar, Mohammad Taghi. Sabkshenasi. Tehran: Amir Kabir, 2005.
7-Cliford Bosworth, Edmond. Tarikhe Ghaznaviyan. translated by H. Anusheh. Tehran: Amir Kabir, 1977.
8-Farrokhi Sistani, Ali. The Divan. edited by M. Dabir Siaghi. Tehran: Zavvar,1999.
9-Ghazvini, Abd-al Jalil. Al-Naghz. edited by M.J. Mohaddes Ormavi. Tehran:Mafakher-e Melli, 1979.
10- Gholam Hosein Zadeh. Barrasi tatbygh-ye-dastan-e-Varghe va Gholshah. Researches on Persian Language and Comparativs Literature, No 1:43-69, 2011.
11-Hesampur Saeid. SimayeIskandardarIyneheyemojdar. Researches on Persian Language and Literature, University of Isfahan,No 2:61-82, 2010.
12-Jafarian, Rasul.Tarikh-e-tashayyo, dar Iran. Tehran: The institute of Islamic Propaganda, 1989.
13-Karami, Mohammad Hosein. Iskandar-Iran-Nezami. Journal of Faculty of Letters and Humanities, Shahid Bahonar University of Kerman, No.16: 131-173, 2005.
14-Mahjub, Mohammad Jafar. Sabk-e-Khorassani dar she,ne Farsi. Tehran: Teachers college, 1971.
15-Manuchehri Damghani, Ahmad. The Divan. edited by M. Dabir Siaghi. Tehran: Zavvar, 1968.
16-Modabberi, Mahmud. Sharh-e-,ahval va,ashar-e-sha,eran-e bi divan.Tehran: Panus, 1991.
17-Mohammad Ibn-e Monnawar. Asrar-al Tawhid Fi Maghamat-al Shaikh Abu Saeid. Tehran: Amir Kabir, 1975.
18-Onsori, Hasan. The Divan. edited by M. Dabir Siaghi. Tehran: Sanayi, 1964.
19-Pur Ghasem, Esmaeil. Mani va Maniwayt dar rvayate kohan-e-farsi ta sedeh-ye-panjom-e-hejri. Journal of Humanities. No 38: 111-133, 2003.
20-Pur Namdarian, Taghi. Dastan-e payambaran dar divan-e shames -tabrizi. Tehran: Cultural studies and research institute, 1990.
21-Rasmi, Sakineh. Nevaye ghyeb dar parde-ye-raz. Tehran: The studies institute of Iran and Islam, 2001.
22- Safa, Zabih-Allah. Tarikh-e-adabiyat dar Iran. Tehran: Ibn-e Sina, 1963.
23-Safa, Zabih-Allah. Ganj-e Sokhan. Tehran: Ibn-e Sina, 1975.
24-Shafiei Kadkani, Mohammad Reza. Sovar-e-khiyal dar sh,ere Farsi. Tehran: Agah, 2006.
25-Shamissa, cyrus. Farhang-e-talmihat. Tehran: Ferdous, 1987.
26- Shamissa, cyrus. Farhang-e- talmihat. Tehran: Ferdous, 2003.
27-Shushtari, Nur-Allah. Majales-al Mo,menin. Tehran: Eslamieh, 1975. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,703 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 920 |