تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 706 |
تعداد مقالات | 6,893 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,274,418 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,573,299 |
اثرات هجوم مغول در سیر جغرافیانویسی | ||
نشریه پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام | ||
مقاله 5، دوره 6، شماره 11، شهریور 1391، صفحه 75-90 اصل مقاله (246.7 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2012.1459 | ||
نویسندگان | ||
عبدالرسول خیراندیش؛ مریم غلامی خسروآبادی؛ میکائیل وحیدی | ||
چکیده | ||
تا نیمه اول قرن دوم هجری، اغلب جغرافیانویسان را لغتشناسانی تشکیل میدادند که به ذکر انوار و فضایل تاریخی و جغرافیایی میپرداختند. گسترش قلمرو اسلامی و آشنایی با ملل دیگر روند "جغرافیای فضیلت شمار" را به سمت "جغرافیای توصیفی" تا هجوم مغول سوق داد. در تألیفاتی که به جغرافیای توصیفی میپرداختند، موضوعاتی همچون مسالک، راه هایی که به خانه خدا ختم میگردید، تعیین جهت قبله، جغرافیای طبیعی و آب و هوا توجه گردید. تر.س از مغول، جغرافیای توصیفی و طبیعی را به سمت "جغرافیای تاریخی و انسانی" سوق داد. بیشتر نویسندگان این کتب ماجراجویانی بودند، که تلاش داشتند، در نژاد، مردم شناسی، آداب و رسوم و مذهب مغولی دقت و اکتشاف کنند تا پاسخی برای اذهان آشفته مردم و بخصوص اروپاییان پیدا کنند. به همین جهت مهم ترین منابع جغرافیایی این دوره را سفرنامههای غربی تشکیل میدهد. وضعیت خانقاهها، صوفیان و درویشان و وضع اقتصادی مردم در این تألیفات جایگاهی ویژه مییابد و بدین لحاظ روند جغرافیانویسی مسلمانان از جغرافیای فضیلت شمار به سمت جغرافیای طبیعی (توصیفی) و سپس جغرافیای تاریخی- انسانی حرکت نمود. | ||
کلیدواژهها | ||
جغرافیای محلی؛ خراسان؛ جغرافیای تاریخی؛ مغولان؛ جغرافیای فضیلت شمار؛ جغرافیای توصیفی | ||
مراجع | ||
ابن فقیه(1349) مختصرالبلدان. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
ابن بطوطه (1337) سفرنامه ابن بطوطه، محمد بن عبدالله، جلد 1. مترجم: محمد علی موحد. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب،.
ابن بلخی(1374) فارسنامه ابن بلخی. تصحیح: لسترنج. شیراز: بنیاد فارس شناسی،
ابن بی بی(1350) اخبار سلاجقه روم. مترجم: محمدجواد مشکور. شیراز: محمدی.
ابن حوقل، ابوالقاسم محمد(1966) صوره الارض. تصحیح: دخویه. لیدن: بریل.
اصطخری، ابواسحاق. ابراهیم(1347) مسالک و الممالک. اهتمام: ایرج افشار. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب..
جوینی، علاء الدین عطاملک بن بهاء الدین محمد(1312) سده 658. تاریخ جهانگشای. جلد 1. تهران: مجلس.
قبادیانی. ناصر خسرو (1341) سفرنامه ناصرخسرو. تهران: محمودی.
قزوینی، زکریا بن محمد(1373) آثارالبلاد و اخبارالعباد. تصحیح: میرهاشم محدث. ترجمه جهانگیر میرزا قائم مقام. تهران: امیرکبیر..
کارپن، ژان پلان(1363) سفرنامه کارپن. ترجمه ولی الله شادان. تهران: یساولی.
مارکوپولو(1371) سفرنامه مارکوپولو. ترجمه منصور سجادی. تهران: بوعلی.
مستوفی قزوینی، حمدالله(1311) نزهت القلوب. بمبئی: میرزا محمد شیرازی.
مقدسی، محمد بن احمد(1361) احسن التقاسیم فی معرفه القالیم. مترجم: علی نقی منزوی. تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران.
یاقوت، حموی بغدادی(1380) معجم البلدان. جلد1. و جلد 4. ترجمه: دکتر علینقی منزوی. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
یزدی، شرف الدین علی( بی تا ) ظفرنامه. اهتمام: عصام الدین اورنبایوف. بی جا: انتشارات فن.
ماخذ
بیانی. شیرین(1375) دین و دولت در ایران عهد مغول. جلد 3. تهران: نشر دانشگاه.
تشنر، احمد (بی تا) تاریخچه جغرافیا در تمدن اسلامی. ترجمه محمد حسن گنجی. تهران: بنیاد دایره المعارف اسلامی.
همایون، غلامعلی (1348) اسناد مصور اروپاییان از ایران. جلد 1. تهران: انتشارات دانشگاه..
ویلتس، دو راکه(1353) سفیران پاپ به دربار خانان مغول. ترجمه مسعود رجب نیا. تهران. شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
دمپی یر (1371) تاریخ علم. مترجم: عبدالحسین آذرنگ. تهران: انتشارات سمت.
دنسکو(1357) تاریخ سدههای میانه. مترجم: رحیم رئیس نیا. تهران: پیام.
رنان، کالین(1366) تاریخ علم کمبریج. ترجمه: حسن افشار. تهران: نشر مرکز.
رنه گروسه(1353)امپراتوری صحرانوردان. مترجم: عبدالحسین میکده. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
ساندرز(1361) تاریخ فتوحات مغول. مترجم: ابوالقاسم حالت. تهران: امیرکبیر.
شکوئی، حسین(1347) جغرافیای کاربردی و مکتبهای جغرافیایی. مشهد: آستان قدس رضوی.
طاهری، ابوالقاسم(1347) جغرافیای تاریخی گیلان، مازندران، آذربایجان از نظر جهانگردان. انتشارات شورای مرکزی.
علوی، محمود (1354) مجموعه سخنرانیهای نخستین سمینار مسائل جغرافیای ناحیهای ایران. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
قربانی، زین العابدین (بی تا) تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی. بی جا: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
گابریل، آلفونس(1348) تحقیقات جغرافیایی راجع به ایران. ترجمه: فتحعلی خواجه نوری. تصحیح: هومن خواجه نوری. تهران: ابن سینا.
لیسترنج، گی (1337) جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی. ترجمه: محمود عرفان. تهران: ترجمه و نشر کتاب.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 5,110 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,906 |