تعداد نشریات | 32 |
تعداد شمارهها | 735 |
تعداد مقالات | 7,132 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,592,649 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,946,963 |
مسأله راه آهن در ایران عصر قاجار | ||
نشریه پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام | ||
مقاله 6، دوره 6، شماره 11، شهریور 1391، صفحه 91-104 اصل مقاله (175.88 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2012.1460 | ||
نویسنده | ||
داریوش رحمانیان | ||
چکیده | ||
فکر احداث راه آهن در ایران از اوایل دوره ناصری به این سوی مطرح بود و بتدریج رشد و گسترش یافت. هم مهندسان، شرکتها و سرمایهگذاران خارجی به شکلهای گوناگون در سده 19 م. این فکر را مطرح کردند و طرحهایی در این زمینه ارایه دادند و هم دولت های روس و انگلیس و بعدها آلمان در آن دوره هر یک به طریقی به مسألهی راه آهن ایران توجه کردند و با طرح آن درگیر شدند. از دیگر سو، پارهای از مصلحان و نوگرایان و ترقیخواهان ایرانی بر اهمیت راه آهن تاکید کردند و بعضاً حتی راه نجات ایران را در آن می دیدند و فکر احداث راه آهن را به مسألهای مهم در اندیشه و عمل و برنامههای اصلاحی ایرانیان روزگار قاجار تبدیل کردند. با این حال طرحهای راه آهن در ایران یکی پس از دیگری نافرجام ماند و جز چند خط آهن پراکنده و محلی، که آن هم عمدتاً در ارتباط با اهداف و منافع قدرت های بیگانه احداث شد، ایران نصیب چندانی از این اختراع و موهبت عصر جدید نداشت و احداث راه آهن سرتاسری ایران تا دورهی رضاشاه به تعویق افتاد. مقالهی حاضر میکوشد، ضمن ارایه گزارشی کوتاه از مسایل یاد شده، علل و عوامل تأخیر و تعویق یاد شده را دریابد و به پرسشی از چرایی و چگونگی آن پاسخ گوید. | ||
کلیدواژهها | ||
راه آهن؛ ترقی؛ اصلاحات؛ قاجاریه؛ سیاست بیگانه | ||
مراجع | ||
اصیل، حجت الله (1381) رساله های میرزا ملکم خان ناظم الدوله. تهران: نشر نی. الگار، حامد (1369) میرزا ملکم خان. ترجمه مرتضی عظیما. تهران: شرکتسهامی انتشار و انتشارات مدرس. الهی، همایون (1368) خلیج فارس و مسایل آن. تهران: قومس. آدمیت، فریدون (2536) اندیشه ترقی و حکومت قانون؛ عصر سپهسالار. تهران: خوارزمی. (1340) فکر آزادی و مقدمه نهضت مشروطیت. تهران: سخن. (1362) امیر کبیر و ایران. تهران: خوارزمی. باری یر، ج (1363) اقتصاد ایران. مؤسسه حسابرسی سازمان صنایع ملی سازمان برنامه. براد فورد. جی. مارتین (1368) تاریخ روابط ایران و آلمان. ترجمه پیمان آزاد و علی امید. تهران: پیک ترجمه و نشر. بیانی، خانبابا (1375) پنجاه سال تاریخ ناصری. جلد3. تهران: علم. ترنزیو، پیوکارلو(1363) رقابت های روس و انگلیس در ایران و افغانستان. ترجمه عباس آذرین. تهران: علمی و فرهنگی. خان ملک ساسانی، احمد(1379) سیاستگران دوره قاجار. تهران: مگستان. ذاکری، عبدالحسین، محمد چایکار کاشف السلطنه.سایبان، سال 17، ش 508. رائین، اسماعیل(1353) میرزا ملکم خان. تهران: صفیعلیشاه. رحمانیان، داریوش(1388) مقدمه مجموعه مقالات همایش«ایران و سیاست جهانی در آغاز قرن بیستم» در یکصدمین سالگرد قرارداد 1907. به کوشش مینو قادری. تهران: مؤسسه خانه کتاب. شهبازی، حسن. به یاد مرحوم کاشف السلطنه، گیلانشهر، سال اول، شماره6. صنیع الدوله، مرتضی قلی خان (1363) راه نجات. به کوشش هما رضوانی. تهران: نشر تاریخ ایران. طباطبایی، محمد محیط(1327) مجموعه آثار میرزا ملکم خان. تدوین و تنظیم: انتشارات علمی بی تا. عیسوی، چارلز (1369) تاریخ اقتصادی ایران. ترجمه یعقوب آژند. تهران: گستره. فرامرزی، احمد (1346) راه آهن اروژا و خلیج فارس. تهران: ابن سینا. فرچلینگ، ل. ای. (1369) امتیاز رویتر در ایران. مندرج در: تاریخ اقتصادی ایران. ویراستار: چارلز عیسوی. ترجمه یعقوب آژند. تهران: گستره. کاشف السلطنه، حاجی محمد میرزا (1326) رساله دستورالعمل زراعت چای. رشت: مطبعه عروه الوثقی. (ثور 1301، شهر رمضان 1340، ماه مه 1922) مجله ممات و حیات. تهران: مطبعه مجلس شورای ملی. کاشف، محمد (1373) تغییرات و ترقیات در وضع و حرکت و مسافرت و حمل اشیاء و فواید راه آهن. به کوشش محمد جواد صاحبی. تهران: نشر میراث مکتوب. کاظم زاده، فیروز (1371) روس و انگلیس در ایران. ترجمه منوچهر امیری. تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی. کاظمی، ثریا (1372)حاجی محمد میرزا کاشف السلطنه (چایکار) پدر چای ایران. تهران: نشر سایه. کرزن، جرج. ن (1367) ایران و قضیه ایران. جلد1. ترجمه غلامعلی وحید مازندرانی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. محبوبی اردکانی، حسین (2537) تاریخ مؤسسات تمدنی جدید در ایران. جلد2. انتشارات دانشگاه تهران. محمود، محمود (1367) تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس در قرن 19. جلد6 . تهران: اقبال. میلسپو، آرتور(1356) مأموریت آمریکایی ها در ایران. ترجمهی حسین ابوترابیان. تهران: پیام. نشأت، صادق(بی تا) تاریخ سیاسی خلیج فارس. بی جا: شرکت نسبی کانون کتاب. نورایی، فرشته (1352) تحقیق در افکار میرزا ملکم خان نظام الدوله. تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی. وادالا،ر(1364) خلیج فارس در عصر استعمار. ترجمه شفیع جوادی. تهران: کتاب سحاب. ویلسون، آرنولد.( 1366)خلیج فارس. ترجمه محمد سعیدی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. یغمایی، اقبال (1347) مرتضی قلی خان صنیع الدوله. مجله آموزش و پرورش، سال 40، شماره1 Greaves,Rode Louise (1959) Persia and the Defence of India, 1884- 1892: A Study in the foreign policy of the Third Marquis of Salisbury, London, University of London. Churchill, Rogers platt (1939) the Anglo- Russian Convention of 1907, the torch press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 5,881 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,235 |