اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 698 |
| تعداد مقالات | 6,840 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,121,760 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,502,248 |
طیب بن آمر شخصیتی تاریخی یا اساطیری؟ | ||
| نشریه پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام | ||
| مقاله 7، دوره 7، شماره 13، تیر 1392، صفحه 105-124 اصل مقاله (238.64 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2013.1599 | ||
| نویسندگان | ||
| عبدالله ناصری طاهری1؛ مهدی انصاری2 | ||
| 1استادیار گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران | ||
| 2دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه تاریخ، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| اسماعیلیان در تاریخ مذهبی خود چندین بار دچار انشقاق شده اند. مهمترین این جدایی ها بر سر جانشینی المستنصر بالله(487-427ه.ق.) هشتمین خلیفه فاطمی در 487ه.ق. رخ داد، بدین ترتیب که گروهی از اسماعیلیان به امامت و خلافت احمد قایل شدند و به مستعلویه(مستعلیه) مشهور گردیدند و گروهی دیگر از امامت نزار پشتیبانی کردند و به نزاریه معروف شدند. اسماعیلیان مستعلوی که پس از این جدایی توسط خلافت فاطمی حمایت می شدند، در 524ه.ق و بر سر جانشینی الآمر(524-495ه.ق) مجددا دچار اختلاف شدند. گروهی از آنان قایل به امامت عبدالمجید حافظ(544-526ه.ق) پسر عموی آمر شدند و خلفای فاطمی را از این زمان تا پایان حکومت فاطمی امام می دانستند و حافظیه لقب گرفتند و گروه دیگری که به امامت و غیبت پسر خردسال آمر، معروف به طیب اعتقاد پیدا کرده و به طیبیه شهرت یافتند. فرقهی اخیر که دیگر با توجه به پذیرش امامت عبدالمجید حافظ توسط دستگاه رسمی دعوت فاطمی، در مصر جایی نداشتند، با حمایت حکومت صلیحی یمن و بخصوص ملکه سیده اروی، که از مدت ها قبل به عنوان دست نشانده فاطمیان در جنوب عربستان فعالیت می کردند، توانست ادامه حیات دهد و حتی پس از سقوط دولت صلیحی یمن نیز برای مدتی در این سرزمین باقی بماند و در نهایت نیز با فراهم شدن شرایط به هند منتقل شود. در این میان طیب به عنوان آخرین امام و مهدی اسماعیلیان نقش و جایگاه مهمی در این مذهب دارا گردید، که این مقاله به بررسی زندگانی او می پردازد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| طیب؛ آمر؛ مستعلویه؛ فاطمیان؛ اسماعیلیه | ||
| مراجع | ||
|
الآمرباحکام الله (1938م) هدایه الامریه فی ابطال دعوی النزاریه. تحقیق آصف علی اصغر فیضی. بمبئی: اجمل پریس.
ابن تغری بردی، جمال الدین ابوالمحاسن یوسف (1963م) النجوم الزاهره فی ملوک مصر و القاهره. قاهره: الموسسه مصریه العامه التالیف و الترجمه و الطباعیه و النشر.
ابن الفرات (1942) تاریخ ابن الفرات. بیروت: نشر زریق.
ابن میسر، تاج الدین محمدبن علی (1981م) اخبار مصر- المنتقی من. حققه ایمن فواد سید. قاهره: المعهد العلمی الفرنسی الآثار الشرقیه.
الاصفهانی، عمادالدین (2003) البستان الجامع لجمیع تواریخ أهل الزمان. تحقیق محمد علی الطعانی. اردن: مؤسسه ی حماده ی للدراسات الجامعیه ی والنشر والتوزیع.
الشیال، جمال‌الدین (2002م) مجموعه الوثائق الفاطمیه. قاهره: مکتبه الثقافه الدینیه.
تامر، عارف (1980م) الموسوعه التاریخیه للخلفاء الفاطمیین: المستعلی بالله. ج9. بیروت: دارالجلیل.
خمینی، سیدحسن (1389) فرهنگ جامع فرق اسلامی. 3 ج. تهران: انتشارات اطلاعات.
دفتری، فرهاد (1375) تاریخ و عقاید اسماعیلیه. ترجمه فریدون بدره ای. تهران: نشر و پژوهش فرزان روز.
(1378) مختصری در تاریخ اسماعیلیه: سنتهای یک جماعت مسلمان. ترجمه فریدون بدره‌ای. تهران: نشر فرزان روز.
صنهاجی، ابی عبدالله محمد (1387) تاریخ فاطمیان یا اخبار ملوک بنی عبید و سیرتهم. ترجمه حجت الله جودکی. تهران: امیرکبیر.
الیمنی، نجم الدین عماره بن علی (1399ه.ق.) تاریخ الیمن المسمی المفید فی اخبار صنعا و زبید و شعراء ملوکها و اعیانها و ادبائها. تحقیق محمدعلی الاکواع، قاهره: مکتبه السعاده.
فرمانیان، مهدی (1386) درس نامه اسماعیلیه. قم: ادیان.
فوادسید، ایمن (1992م) الدوله الفاطمیه فی مصر. قاهره: الدارالمصریه اللبنانیه.
قرشی، داعی ادریس عمادالدین (1985م) تاریخ الخلفاء الفاطمین بالمغرب، القسم الخاص من کتاب عیون الاخبار. تحقیق محمد الیعلاوی. بیروت: دارالاندلس.
(1991م.) زهر المعانی. تحقیق مصطفی غالب. بیروت: الموسسه الجامعیه للدراسات.
(1985م.) عیون الاخبار و فنون الآثار. به کوشش مصطفی غالب. بیروت: دارالاندلس.
(2008م.) عیون الاخبار و فنون الآثار. ج 7. به کوشش ایمن فوادسید. لندن: ریاض الرییس للکتب و النشر.
کرمانی، احمد حمیدالدین (1983) راحه العقل. تحقیق مصطفی غالب. بیروت: دارالاندلس.
لویس، برنارد، لویی ماسینیون، عباس حمدانی، مارشال هاجسن، آصف فیضی، ولادیمیر ایوانف (1368) اسماعیلیان در تاریخ. ترجمه یعقوب آژند. تهران: مولی.
المقریزی، تقی الدین احمدبن علی (1948م.) اتعاظ الحنفاء باخبارالائمه الفاطمیین الخلفاء. تحقیق جمال الدین الشیال. قاهره: دارالفکرالعربی.
(بی‌تا) المواعظ والاعتبار بذکر الخطط و الآثار(خطط المقریزیه). بیروت: دارصادر.
موسوی بجنوردی، کاظم (1385) دایره المعارف بزرگ اسلامی. ج8. تهران: دایره المعارف بزرگ اسلامی.
ناصری طاهری، عبدالله (1379) فاطمیان در مصر. قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
النویری، شهاب الدین احمدبن عبدالوهاب (1992) نهایه الارب فی فنون الادب. قاهره: الهیئه المصریه العامه للکتاب.
هالیستر، جان نورمن (1373) تشیع در هند. ترجمه آذرمیدخت مشایخ فریدنی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
الهمدانی، حسین بن فیض الله (1986م.) الصلیحیون و الحرکه الفاطمیه فی الیمن. چاپ سوم، صنعا: منشورات المدینه.
Stern, S. M. The Succession to the Fatimid Imam al-Āmir, the Claims of the Later Fatimids to the Imamate, and the Rise of Ṭayyibī Ismailism, http://www.jstor.org
http://www.jameasaifiyah.edu
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 5,074 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,950 |
||