اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 32 |
| تعداد شماره‌ها | 757 |
| تعداد مقالات | 7,326 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,142,313 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,292,011 |
بحران آب و لزوم توجه به بهرهوری آب کشاورزی در نواحی خشک مطالعه‌ی موردی؛ دشت بیرجند | ||
| مجله جغرافیا و توسعه | ||
| مقاله 9، دوره 6، شماره 11، فروردین 1387، صفحه 115-138 اصل مقاله (470.22 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2008.1619 | ||
| نویسندگان | ||
| جعفر جوان* ؛ محمود فال‌سلیمان | ||
| چکیده | ||
| بحران آب از جمله چالشهای مهم زیست محیطی منطقهی خاورمیانه میباشد. بسیاری از کارشناسان نگران آن هستند که استفاده از منابع آب در ایران بدون در نظر گرفتن محدودیت آن در آینده مشکلات جدی را ایجاد مینماید. در چند دههی اخیر رشد جمعیت و توسعهی فعالیتهای کشاورزی و صنعتی باعث شده است فاصلهی بین نرخ تجدید و نرخ بهرهبرداری از آبخوانها افزایشیابد و این شکاف در نتیجهی وقوع خشکسالیها بسیار عمیق شده است بهطوریکه کارشناسان، مدیریت بر مصرف منطقی منابع آبی آبخوانها بالاخص در بخشهای پرمصرف و کمصرفه اقتصادی از جمله بخش کشاورزی را خاطرنشان میسازند. این موضوع در تبصرهی یک ماده 106 قانون برنامهی سوم و بندهای ماده 17 برنامه چهارم توسعه نیزگنجانده شده است. بهطوریکه دولت را مکلف به اقدامات لازم جهت تطبیق الگوی کشت، مطابق با امکانات و ظرفیتهای آبی مناطق از طریق تخصیص آب به تولید محصولات با نیاز آبی کمتر و بازدهی اقتصادی بیشتر گردانده است. در مناطق خشکی همچون خراسان جنوبی که بیشترین فشار بر آبخوانها از طریق برداشت مازاد صورت میگیرد، میتوان از شاخصهای بهرهوری آب کشاورزی جهت ساماندهی الگوی زراعی که موجب تحدید مصرف آب گردد، استفاده نمود. این شاخصها در محدودهای از غرب دشت بیرجند به عنوان یکی از بحرانیترین دشتهای خراسان جنوبی با استفاده از روش نمونهگیری دو مرحلهای و از طریق تکمیل 76 پرسشنامه هزینه- درآمد مربوط به محصولات عمدهی زراعی در بین بهرهبرداران کشاورزی منطقه و استخراج دادهها و آنالیز آنها با استفاده از نرمافزارcost انجام گردید. نتایج حاصله نشان میدهد که کشتهای با مصرف آب بالا و بازده اقتصادی پایین همانند چغندرقند و یونجه باید از الگوی کشت منطقه حذف و به جای آنها کشتهایی نظیر ذرت علوفهای و یا تناوب یکسالهای از کشتهای بومی نظیر گندم و ارزن،که هم موجب کاهش استحصال آب و هم متضمن منافع اقتصادی بالا برای بهرهبرداران کشاورزی باشد، جایگزین شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بحران آب؛ آبخوانها؛ حوضه‌ی آبریز؛ خشکسالی؛ بهرهوری | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,805 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,260 |
||