تعداد نشریات | 30 |
تعداد شمارهها | 691 |
تعداد مقالات | 6,778 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,069,233 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,471,852 |
نگرشی تمدنی به ساکنان صُفَّه | ||
نشریه پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام | ||
مقاله 11، دوره 8، شماره 15، مهر 1393، صفحه 29-42 اصل مقاله (176.35 K) | ||
نوع مقاله: علمی و پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2014.2051 | ||
نویسنده | ||
مهران اسماعیلی | ||
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی | ||
چکیده | ||
در پی مهاجرت پیامبر اسلام به مدینه، بخشی از جمعیت مهاجر به مدینه، از حمایت کافی برخوردار نشدند. یکی از مسائل عمدهای که آنان با آن مواجه بودند، مسکن بود. در آغاز کمکهایی که مردم بومی مدینه به مهاجران میکردند، نسبتا کافی بود ولی با افزایش شمار مهاجران نیاز به چاره اندیشی وجود داشت. پیامبر پس از ساخت مسجد نبوی در سال دوم هجری، آنان را در مسجد، در قسمتی که صفه نامیده شد اسکان داد. همچنین ساکنان صفه از آن جهت که نتوانسته بودند دارایی خود را همراه خود بیاورند، از شرایط نامساعد اقتصادی و معیشتی رنج میبردند ولی در مقابل بیش از دیگر مسلمانان از مصاحبت و همراهی با پیامبر بهرمند بوده و آموزههای ایشان را دریافت میکردند. نقش تمدنی ساکنان صفه در گسترش تعالیم اسلامی پیامبر (ص) بر دو موضوع تعلیم و تربیت متمرکز شده است. علاوه بر اینکه این مقاله میکوشد نشان دهد چگونه تصویر نادرستی از سازه صفه در میان محققان رواج یافته و از آن به سکو تعبیر کردهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
صفّه؛ تعلیم و تربیت؛ مسجد نبوی؛ مدینه؛ مهاجران | ||
مراجع | ||
قرآن کریم
ابن ابی الحدید (1415) شرح نهج البلاغه. بیروت، اعلمی.
ابن ابی شیبه (1409) المصنّف. به کوشش سعید محمد. دار الفکر.
ابن اثیر (1364) مبارک بن محمد. النهایه فی غریب الحدیث. نوبت چهارم. قم: موسسه اسماعیلیان للطباعه و النشر و التوزیع.
ابن اثیر (1415) علی بن محمد. اسد الغابه. به کوشش علی محمد. بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن جوزی (1407) زاد المسیر. به کوشش محمد عبدالرحمن. بیروت: دار الفکر.
ابن حجر عسقلانی (1415) الاصابه. به کوشش علی محمد و دیگران. بیروت: دار الکتب العلمیة.
(852 ق) فتح الباری. بیروت: دار المعرفه.
ابن دُرَید (1987) جمهره اللغه. بیروت: دار العلم للملایین.
ابن سعد (1418) الطبقات الکبری. به کوشش محمد. بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن شبه نمیری (1410) تاریخ المدینة المنوره. به کوشش شلتوت. قم: دار الفکر.
ابن عبدالبَرّ (1415) الاستیعاب. به کوشش علی محمد و دیگران. بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن عربی، محیی الدین (1405) الفتوحات المکیه. به کوشش عثمان یحیی. قاهرة: الهیئة المصریة.
ابن عساکر (1415) تاریخ مدینة دمشق. به کوشش علی شیری. بیروت: دار الفکر.
ابن فارس (1404) معجم مقاییس اللغه. به کوشش عبدالسلام محمد هارون. مکتبه الاعلام الاسلامی.
ابن منظور (1405) لسان العرب. قم: ادب الحوزة.
ابونُعیم اصفهانی (1405) حلیة الاولیاء. بیروت: دار الکتاب العربی.
ابی داود (1990) سنن ابی داود. به کوشش سعید محمد اللحام. بیروت: دارالفکر.
ابی یعلی (307 ق) احمد بن علی. مسند ابی یعلی. به کوشش حسین سلیم. بیروت: دار المأمون للتراث.
احمد بن حنبل (1415) مسند احمد. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
بخاری (1418) حیح البخاری. به کوشش بن باز. بیروت: دار الفکر.
الیاس عبدالغنی، محمد (1999م) بیوت الصحابه حول مسجد النبوی الشریف. ناشر. نوبت چهارم.
(1996 م) تاریخ مسجد النبوی الشریف. ناشر.
بکری، عبدالله بن عبدالملک (1425) بهجة النفوس والاسرار. به کوشش محمد شوقی. ریاض.
بلنسی (1411) تفسیر مبهمات القرآن. به کوشش القاسمی. بیروت: دار الغرب الاسلامی.
بیهقی (1416) السنن الکبری. بیروت: دار الفکر.
(458 ق) معرفة السنن و الآثار. به کوشش سید کسروی. بیروت: دار الکتب العلمیه.
جعفریان، رسول (1386) آثار اسلامی مکه و مدینه. قم: مشعر.
جوهری (1987) الصحاح. به کوشش احمد عبدالغفور العطار. نوبت چهارم. بیروت: دار العلم للملایین.
حاکم حسکانی (1411) شواهد التنزیل. به کوشش محمودی. تهران: وزارت ارشاد.
حاکم نیشابوری (405 ق) المستدرک علی الصحیحین. به کوشش مصطفی. بیروت: دار الکتب العلمیه.
حمیری (1413) قرب الاسناد. قم: آلالبیت لاحیاءالتراث.
خانجانی، قاسم؛ قاسم خانجانی (1386) صفّه نشینان مسجد پیامبر. نامه تاریخ پژوهان. شماره 8-9.
خیاطیان، قدرت الله (1384) بررسی آیات منسوب به اهل صفّه از دیدگاه صوفیه، عرفا و علامه طباطبایی. مجله دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان. شماره 10.
خیاطیان، قدرت الله (1388) اهل صفّه در متون تاریخی و ادبی عرفانی. مجله دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان. شماره 28.
خطیب بغدادی (1417) تاریخ بغداد. به کوشش عبدالقادر. بیروت: دار الکتب العلمیة.
ذهبی (1413) سیر اعلام النبلاء. به کوشش گروهی از محققان. بیروت: الرسالة.
رغد العاملی، یوسف (1997م) معالم مکه و المدینه بین الماضی و الحاضر. بیروت: دار المرتضی.
رفعت نژاد، محمد تقی (1383) اصحاب صفه. میقات حج. شماره 48.
زبیدی (1414) تاج العروس. به کوشش علی شیری. بیروت: دار الفکر.
زکی یمانی، احمد (2009 م) موسوعه مکه المکرمه و المدینه المنوره. موسسه الفرقان للتراث الاسلامی.
زمخشری (1415) الکشاف. قم: بلاغت.
سمهودی (2006 م) وفاء الوفاء. به کوشش محمد عبدالحمید. بیروت: دار الکتب العلمیة.
سیوطی (1401) الجامع الصغیر. بیروت: دار الفکر.
صالحی (1414) محمد بن یوسف. سبل الهدی. به کوشش عادل احمد و علی محمد. بیروت: دار الکتب العلمیة.
صدوق (1416) خصال. به کوشش غفاری. قم: نشر اسلامی.
صنعانی (211 ق) عبدالرزاق. المصنّف. به کوشش حبیب الرحمن. المجلس العلمی.
طبرسی (1406) مجمع البیان. بیروت: دار المعرفة.
طبری (310 ق) جامع البیان. به کوشش صدقی جمیل. بیروت: دار الفکر.
طریحی (1085 ق) مجمع البحرین. به کوشش الحسینی. تهران: فرهنگ اسلامی.
قائدان، اصغر (1386) تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره. تهران: مشعر.
کحلانی (1379) سبل السلام. مصر: مصطفی البابی.
کلینی (1375) الکافی. به کوشش غفاری. تهران: دار الکتب الاسلامیة.
متقی هندی (1413) کنزالعمال. به کوشش صفوة السقاء. بیروت: الرسالة.
مجلسی (1403) بحار الانوار. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
مسلم (261 ق) حیح مسلم. بیروت: دار الفکر.
نسائی (1418) سنن النسائی. به کوشش صدقی جمیل. بیروت: دار الفکر.
نوری (1408) مستدرک الوسائل. بیروت: آلالبیت: لاحیاء التراث.
نووی (676 ق) المجموع فی شرح المهذب. دار الفکر.
واحدی نیشابوری (468 ق) اسباب النزول. به کوشش ایمن صالح. قاهرة: دار الحدیث.
واقدی (1409) المغازی. به کوشش مارسدن جونس. بیروت: اعلمی.
هزاع الشهری، محمد (2001) عماره المسجد النبوی منذ انشائه حتی نهایه العصر المملوکی. قاهره: مکتبه القاهره.
M.Watt (2007) Ahl Al-Suffa, Encyclopaedia of Islam, New edition, Vol.1, Leiden, Brill, 1986.
Dominique Sourdel, A Glossary of Islam, Edinburgh University Press.
Jay L. Garfield (2011) The Oxford Handbook of World Philosophy, Oxford University Press.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,212 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,569 |