تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 550 |
تعداد مقالات | 5,698 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,963,505 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,347,240 |
تعامل و تبادلات علمی، فرهنگی ایران و هند در روزگار ساسانیان | ||
مطالعات شبه قاره | ||
مقاله 5، دوره 7، شماره 25، زمستان 1394، صفحه 93-108 اصل مقاله (450.13 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jsr.2015.2412 | ||
نویسنده | ||
حمید کاویانی پویا | ||
استادیار تاریخ دانشگاه شهید باهنر کرمان | ||
چکیده | ||
ایرانیان و هندیان از همان آغازِ جدایی اقوام آریایی، در موارد متعدد به یکدیگر نظر داشته و از دستاوردهای هم اقتباس و استفاده می کردند. بهویژه ایرانیان در هنگام تنگناها هندوستان را جایگاه امن و میهن دوم خود شمرده، به آن سرزمین پناه میبردند. این دو کشور از لحاظ فرهنگ و ادبیات و برخی علوم از جمله پزشکی، نجوم و ریاضی بسیار غنی بودهاند و تأثیر بسزایی بر هم نهادهاند. در دورة ساسانی، تبادلات علمی و فرهنگی از سوی ایرانیان با ترجمة متون هندی و سانسکریت به پهلوی و ورود برخی آلات موسیقی و موسیقیدانان و رامشگران از هند به ایران انجام پذیرفت و از سوی دیگر هندیان نیز از علوم و فنون ایرانیان بهرهمند شدند، به طوری که شمار قابل توجهی از پزشکان جندی شاپور از هندیان تشکیل میشده و همچنین گوپتاها(۳۲۰ تا ۵۵۰م) که سلسلة همعصر ساسانیان بودند، در زمینة ساخت بناها، کتیبهنویسی، سنگتراشی، نقاشی و ضرب سکه ، از ایرانِ ساسانی پیروی میکردند. بنابراین، در این پژوهش با استفاده از متون کهن و روش کتابخانه ای برآنیم که مبادلات علمی و فرهنگی ایرانیان و هندیان را بررسی و تا حد امکان سهم هر یک از این دو کشور را در پیشرفت علوم و فنون دیگری مشخص کنیم. | ||
کلیدواژهها | ||
کلید واژه ها: ساسانیان؛ گوپتاها؛ هند؛ علم و فرهنگ؛ ادبیات؛ پزشکی | ||
مراجع | ||
منابع 1-آسانا،جاماسب جی ،متون پهلوی، گزارش سعید عریان، تهران: کتابخانه جمهوری اسلامی ایران، 1371. 2-ابن خردادبه،ابوالقاسم عبیدالله ،المسالک و الممالک،ترجمه حسین قره چانلو، تهران: نشر نو ،1370 3-ابن ندیم،محمد بن اسحاق ،الفهرست،ترجمه محمد رضا تجدد، تهران: امیرکبیر، 1366 4-ابوریحان بیرونی، محمد ، الصیدنه فی الطب،ترجمه باقر مظفرزاده، تهران: فرهنگستان زبان و فارسی، 1382. 5---------------، آثار الباقیه،ترجمة اکبر دانا سرشت)، تهران: امیرکبیر، 1389. 6--------------، تحقیق ماللهند، ج1،ترجمه منوچهر صدوقی، تهران: موسسه مطالعات فرهنگی، 1361. 7-ا لگود،سیریل، تاریخ پزشکی ایران ، ترجمه محسن جاویدان، تهران: چاپ اقبال،1352. 8-اوستا، گزارش و ترجمه جلیل دوستخواه، ج 1و 2، تهران: مروارید،1387. 9-اولیری،دلیسی، انتقال علوم یونانی به عالم اسلامی، ترجمه احمد آرام، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، 1374. 10-بلعمی،تاریخ بلعمی، تصحیح محمد تقی بهار، تهران:دانشگاه تهران:1321. 11-بهار،محمد تقی، سبک شناسی،باهتمام کیومرث کیوان، تهران: انتشارات مجید،1377. 12-پیرنیا، حسن، ایران قدیم تاریخ مختصر ایران از آغاز تا انقراض ساسانیان، تهران: اساطیر،1378. 13-تاراچند،هجرت افسانه و داستانهای هندی، آیینه خند ،سال دهم، شماره سوم، 1352. 14-تفضلی، احمد،تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام، تهران:سخن،1376. 15-ثعالبی، ابو منصور عبد الملک بن محمد بن اسماعیل، غرر اخبار ملوک الفرس و سیرهم ،ترجمه محمد فضائلی، تهران: نشر نقره، 1368. 16-ثعالبی،ابومنصور،غررالاخبار الملوک الفرس و سیرهم،ترجمه محمد فضائلی،تهران: نقره. 1368. 17-حکمت، علی اصغر،نقش پارسی بر احجار هند،کلکته و ایران سوسائیتی، 1337. 18-حمزه اصفهانی،حمزه بن حسن،تاریخ پیامبران و شاهان،ترجمه جعفر شعار،تهران:امیرکبیر ،1376. 19-داندامایف، محمد آ،تاریخ سیاسی هخامنشیان، ترجمه خشایار بهاری، تهران: کارنگ، 1381. 20-زرشناس، زهره، جستارهایی در زبانهای ایرانی میانه شرقی، تهران: فروهر،1380. 21-زرین کوب،عبدالحسین،تاریخ مردم ایران،ج1، تهران: انتشارات امیرکبیر،1382. 22-سامی، علی،تمدن ساسانی، ج2 ، دانشگاه شیراز،1342. 23-ستاری،جلال،مقدمه ای بر هزارویک شب،هنر ومردم، ، شماره 85، 1348. 24-سزگین، فواد،تاریخ نگارش های عربی، جلد سوم، ترجمه، تدوین و آماده سازی:موسسه نشر فهرستگان، به اهتمام:خانه کتاب، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1380. 25-شوشتری،عباس،ایران نامه،،تهران: چاپ موسسه آسیا ، 1341. 26-شهریارنقوی،سید حیدر،"ساسانیان و هند و پاکستان،" سخنرانی پنجمین اجلاسیه همایش تاریخ و فرهنگ ایران آبان ماه، تهران: انتشارات وزارت و فرهنگ و هنر ، 2535. 27-طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ج2 ، تهران: بنیاد فرهنگ ایران،1352. 28-عابدی،سید امیر حسن،برخی از منابع نادر و ناشناخته فارسی برای مطالعه تاریخ و فرهنگ ایران و هند، ش 86، تهران: هنر و مردم،1348. 29-غروی، مهدی،"مقدمه ای بر روابط ایران و هند در دوران باستان" تهران: بررسی های تاریخی، ش 1 ،1354. 30-فرانسوا دوبلوا، برزویه طبیب و منشا کلیله و دمنه ، ترجمه صادق سجادی، تهران: طهوری، 1382. 31-فردوسی، ابوالقاسم، شاهنامه، بر اساس نسخه ژول مل، تهران: انتشارات الهام،1386. 32-فشارکی، محمد ، نظری بر روابط ایران و هند پیش از اسلام ، اصفهان: چاپ عرفان،1348. 33-قفطی،ابوالحسن علی بن یوسف،اخبارالحکماء، چاپ مصر،1326. 34-کارنامه اردشیر بابکان ،ترجمه صادق هدایت ؛ تهران:امیرکبیر، 1342. 35-کاویانی پویا،حمید،«جبر و اختیار در ایران باستان»، نامه تاریخ پژوهان، سال ششم، شماره بیست و یکم، بهار 1389 36-کریستن سن،آرتور،کارنامه ی شاهان؛ترجمه باقر امیر خانی و بهمن سرکارتی،تبریز: دانشگاه تبریز ،1350. 37-گزنفون،کورش نامه، ترجمه رضا مشایخی ،تهران، علمی و فرهنگی، 1383. 38-گوتشمید،آلفردفن، تاریخ ایران، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب،2536. 39-گوئتز،میراث ایران، زیر نظر آربری، ترجمه احمد بیرشک و دیگران، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب،1336 40-گیرشمن،رومن، هنر ایران در دوران پارت تا ساسانیان، تهران: انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1350 41-مجتبائی، فتح الله، داستان های بودائی در ادبیات فارسی، شماره؛7-8، تهران:مجله سخن،1355. 42-مسعودی،مروج الذهب،،ج1، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: علمی و فرهنگی،1374. 43-مسکویه، ابوعلی، تجارب الامم، ج1، ترجمه ابوالقاسم امامی، تهران، سروش،1369. 44-ممتحن، حسنیعلی، سرگذشت جندی شاپور، [اهواز] : چاپ دانشگاه جندی شاپور،1350. 45-ممتحن،حسنیعلی، نهضت علمی و ادبی ایران در روزگار خسرو انوشیروان، تهران: مجله بررسیهای تاریخی،. ش1، 1354.. 46-مهرین،عباس، همسایگان ایران در عصر ساسانیان، تهران: عطایی، 1351. 47-نبی پور، ایرج، پیش درآمدی بر تاریخ پزشکی خلیج فارس، بوشهر: دانشگاه علوم پزشکی، 1386. 48-نفیسی،سعید،تاریخ تمدن ایران ساسانی،تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1344. 49-ورستاندیک،آندره،تاریخ امپراتوری اشکانیان، ترجمه محمود بهفروزی،تهران:جامی ،1386. 50-ویدن گرن، و، «آیین مانوی و زمینة ایرانی آن» تاریخ ایران، پژوهش دانشگاه کمبریج، ترجمه حسن انوشه، جلد سوم، قسمت دوم، تهران: امیرکبیر، 1377. 51-ویسهوفر،یوزف، ایران باستان،از 550 پیش از میلاد تا 650 پس از میلاد،ترجمه مرتضی ثاقب فر، تهران: ققنوس، 1377. 52-ویدن گرن، گئو، مانی و تعلیمات او، ترجمة نزهت صفای اصفهانی، تهران: نشر مرکز، 1376. 53--هادی،حسن، سرگذشت کشتیرانی ایرانیان، ترجمه امیر اقتداری، تهران: آستان قدس رضوی،1371. 54-هردوت، تواریخ، ترجمه وحید مازندرانی،تهران: دنیای کتاب،1386. 55-ABBOTT. Nabia ,“Appendix Jundishapur: Apre Liminary Historical Sketch”, VOL. 7, Ars orientalis;1968. 56-American a Encyclopaedia international, complet in Thirty volumes, copy light,1998
57-Bundahišn, Zoroastristrische Kosmogonie und Kosmologie, Band I, Kritische Edition, Fazlollah Pakzad, Center for the great Islamic Encyclopaedia, Tehran2005
58-Christian, David, “Silk Roads or steppe roads” Journal of world History 11, retrieved 02 Mar.2015 http:// elibrary.bigchalk.com ,2000
59-Cosmas, Indicopleustes, Christian ,topograghy ed. E.o, Winsted. Cambridge,1909.
60-Ctèsias de cnide, La perse l҆ Inde, traduit et commente par Dominique Lenfant, Paris: les Belles letres;2004 61-Duttc,M,A,.phil ,”Indo- Iranian Relation”, Indo-Iranica, VOL Twenty- Three, March anjume: ,1970.
62-Kent,r, Old Persian, grammar, texts, lexicon, American Oriental Society, New Haven;1953. 63-Majumdar,iM.A,Anadvanced History of india , London macmillan& COLTD1958
64-Smith,Vincent, The oxford history of india, thiThird edition , university press oxford, 1961.
65-Tara Chand, Indo-iranian Relation. Information Service of India Embassy of India, Tehran ;1964
66-Taylor. Gail Marlow,”The Physicians of Jundishapur-, University of California”, Irvine sasanika: 2010.
67-Tenet.j.e, Ceylon,VOL I ,London:1860.
68-Vogelsang, W, The rise and organization of the Achaemenid empire the eastern Iranian evidence, in Studies in the history of the ancient near east,(ed) M.H. Weippert, vol. III, Leiden, New York: E.J. Brill: 1992 69-Zimmer, Heinrich Robert, The Art of Indian Asia, its Mythology and Transformations. Vol I, Pantheon Books, the University of Michigan: 1955. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,316 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 978 |