اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 33 |
| تعداد شماره‌ها | 769 |
| تعداد مقالات | 7,457 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,441,829 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,469,587 |
نهضت توسعه نهادهای آموزشی در دوره تیموری و نقش سلاطین و خواتین در پیشبرد آن | ||
| نشریه پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام | ||
| مقاله 2، دوره 9، شماره 17، مهر 1394، صفحه 19-46 اصل مقاله (275.4 K) | ||
| نوع مقاله: علمی و پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2016.2535 | ||
| نویسندگان | ||
| فریدون الهیاری1؛ ابوالحسن فیاض انوش2؛ معصومه گودرزی3 | ||
| 1دانشیار گروه تاریخ دانشکده ادبیات دانشگاه اصفهان | ||
| 2استادیار گروه تاریخ دانشکده ادبیات دانشگاه اصفهان | ||
| 3دانشجوی دکتری تاریخ محلی | ||
| چکیده | ||
| آموزش از روزگار قدیم تا به امروز که به صورت نظامی پیچیده در آمده متناسب با درجه تمدن، نوع حکومت و مقتضیات سیاسی اجتماعی و مذهبی در هر دوره ای تغییر و تحول یافته است. یکی از این ادوار دوران زمامداری جانشینان تیمور (912-807 ه.ق) است. در این دوره نهاد آموزش جایگاه ویژه ای یافت و سلاطین، شاهزادگان، امرا، خواتین و عالمان هر کدام به سهم خود در رشد این نهاد اهتمام نمودند. با وجود آرامش نسبی، ثبات سیاسی و امنیتی که در پی مرگ تیمور در قلمرو شاهرخ، جانشین وی به وجود آمد وضعیت معیشت مردم نیز بهبود یافت و زمینه ای مناسب برای حرکتی علمی و فرهنگی آماده شد و مدارس، کتابخانه‌ها و محافل آموزشی فراوانی به همّت سلاطین، خواتین و امراء احداث گردید. سلاطین تیموری از یک سو با فراهم ساختن امکانات آموزشی و تسهیلات لازم در جهت رفاه حال اساتید و طلاب علم و همچنین ارتقاء سطح آموزش گام بر می‌داشتند و از سوی دیگر مشروعیت حکومت را دنبال می‌کردند. از بارزترین خصیصه های حکومت تیموری علاقه وافر برخی از این سلاطین به رشد علم، ادب و ساخت مراکز آموزشی بود. کثرت احداث این نهادهای آموزشی به حدی بوده که جامی مدعی شد در هیچ دوره ای از ادوار تاریخ ایران زمین به این اندازه مدرسه ساخته نشده است. در پژوهش حاضــر نگارنــده به روش توصیفی و تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای، به بررسی روند توسعه نهادهای آموزشی دوره تیموری پرداخته و وضعیت اداره این نهادها را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است. از مهم‌ترین یافته های این پژوهش نقش قابل توجه سلاطین، خواتین و وزرای تیموری در احداث مدارس، کثرت نهادهای آموزشی، نقش و کارکرد کتابخانه‌ها در استنساخ بیشتر کتب و پیروی نهادهای آموزشی از یک نظام آموزشی مدون است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نظام آموزشی؛ تیموریان؛ نهادهای آموزشی؛ خواتین؛ سلاطین | ||
| مراجع | ||
|
ابن بطوطه (1348) سفرنامه ابن بطوطه. ترجمه محمدعلی موحد. تهران: نشرکتاب.
اسفزاری، معین الدین محمدزمچی (1338) روضات الجنات فی اوصاف مدینه هرات. تصحیح سیدمحمدکاظم امام. تهران: دانشگاه تهران.
افشار، ایرج (1384) یادگارهای یزد. تهران: انجمن آثار مفاخر فرهنگی.
اقبال آشتیانی، عباس (1350) مجموعه مقالات. محمد دبیرسیاقی. تهران: کتابفروشی خیام.
امیرخانی، غلامرضا (1383) تیموریان. تهران: پژوهش‌های فرهنگی.
ایمانیه، مجتبی (1355) تاریخ فرهنگ اصفهان. اصفهان: دانشگاه اصفهان.
پارسای قدس، احد (1356) سندی مربوط به فعالیت‌های هنری دوره تیموریان درکتابخانه بایسنقری هرات «مجله هنرومردم». ش 175.
تاکستن ودیگران (1384) تیموریان. ترجمه یعقوب آژند. تهران: مولانا.
جعفری، جعفربن محمدبن حسن (1343) تاریخ یزد. تصحیح ایرج افشار. تهران: بنگاه ترجمه و نشر.
حافظ ابرو، شهاب الدین عبدالله (1372) زبدَه التواریخ. مقدمه و تصحیح سیدکمال حاج سیدجوادی. تهران: نی.
حتی، فیلیپ (1350) شرق نزدیک در تاریخ. ترجمه قمرآریان. تهران: بنگاه نشرکتاب.
حجتی کرمانی، علی (1369) سیرقضاوت در ادوار مختلف تاریخ. تهران: مشعل دانشجو.
حسینی تربتی، ابوطالب (1342) تزوکات تیموری. تهران: کتاب فروشی اسدی.
خنجی، فضل الله روزبهان (1355) مهمان نامه بخارا. اهتمام منوچهرستوده. تهران: بنگاه نشر و ترجمه کتاب.
خوافی، ابوالقاسم شهاب الدین (1357) منشاءالانشاء. به اهتمام رکن الدین همایون فرخ. تهران: دانشگاه ملی ایران.
خواندمیر، غیاث الدین بن همام الدین (1372) مآثرالملوک. تصحیح میرهاشم محدث. تهران: رسا.
____________________ (بی تا) خلاصه الاخبار. تصحیح وتحشیه سرورگویا. بی جا.
درانی، کمال (1376) تاریخ آموزش وپرورش ایران قبل و بعد از اسلام. تهران: سمت.
روملو، حسن (1349) احسن التواریخ. به اهتمام عبدالحسین نوایی. تهران: بنگاه نشر و ترجمه کتاب.
سارلی، ازارمحمد (1364) ترکستان در تاریخ. تهران: امیرکبیر.
ستوده، حسیقلی (1364) تاریخ آل مظفر. تهران: دانشگاه تهران.
سلطان زاده، حسین (1364) تاریخ مدارس ایران... تهران: آگاه.
سمرقندی، محمدبن عبدالجلیل وابوطاهر (1367) قندیه و سمریه. به کوشش ایرج افشار. تهران: موسسه فرهنگی جهانگیر.
سمرقندی، مولانا کمال الدین عبدالرزاق (1383) مطلع سعدین و مجمع بحرین. به اهتمام عبدالحسین نوایی. تهران: پژوهشگاه.
شلبی، احمد (1361) تاریخ آموزش در اسلام. ترجمه محمدحسین ساکت. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
صدری، غلامحسین (1350) سرگذشت سازمان‌ها و نهادهای علمی و آموزشی در ایران. بی جا: وزارت علوم وآموزش
صفا، ذبیح الله (11) آموزشگاه ها و آموزش ها درایران ازعهد قدیم تا معاصر. مطالعات وهماهنگی فرهنگی، ش 5 و 6.
ضمیری، محمدعلی (1371) تاریخ آموزش و پرورش ایران و اسلام. شیراز: راهگشا.
طبیبی، عبدالحکیم (بی تا) تاریخ هرات در عهد تیموریان. هیرمند.
فرهانی منفرد، مهدی (1382) پیوند سیاست و فرهنگ در عصر زوالتیموریانوظهورصفویان. تهران: انجمن آثار و مفاخرفرهنگ.
قزوینی، یحییبن عبداللطیف (1314) لبالتواریخ. تصحیح سید جلال طهرانی. تهران: بنیاد گویا.
کاتب، احمد بن حسین بن علی (1386) تاریخ جدید یزد. به اهتمام ایرج افشار. تهران: امیرکبیر.
کسائی، نورالله (1363) مدارس نظامیه و تاثیرات علمی و اجتماعیآن. تهران: امیرکبیر.
کیانی، محسن (1369) تاریخ خانقاه در ایران. تهران: طهوری.
کیانی، محمدیوسف (1385) معماری ایران دوره اسلامی. تهران: سمت.
کی منش، عباس (1347) کتابخانه های ایران در دوره تیموریان، "مجله دانش" ش 42.
متز، آدام (1364) تمدن اسلامی درقرن چهارم هجری (ج:1)، ترجمه علیرضا ذکاوتی قراگزلو، تهران: امیرکبیر.
مستوفی بافقی، محمد (1340) جامع مفیدی. به اهتمام ایرج افشار. تهران: اسددی.
مقری، علی اصغر (1359) بناهای تاریخی خراسان. مشهد اداره فرهنگ و هنر خراسان.
میبدی، قاضی حسین بن معین (1376) منشات میبدی. اهتمام نصرت الله فروهر. تهران،: میراث مکتوب.
میرجعفری، حسین (1385) تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوره تیموریان و ترکمانان. تهران: سمت.
میرخواند، محمد بن خاوندشاه (1339) روضه الصفا. تهران: خیام.
نخجوانی، محمد بن هندوشاه (1964) دستور الکاتب فی تعیین المراتب، به تصحیح عبدالکریم اوغلی علیزاده. مسکو: آکادمی علوم.
نوائی، امیرعلیشیر (1363) تذکره مجالس النفائس. به اهتمام علی اصغرحکمت. تهران: منوچهری.
واصفی، زین الدین محمود (1349) بدایع الوقایع (ج:1)، تصحیح الکساندر بل درف، بی جا: بنیاد فرهنگ.
واعظ کاشفی، فخرالدین علی بن حسین (1356) رشحات عین الحیات (ج:1 و 2)، به تصحیح علی اصغر معینیان. بی جا: نوریانی.
واله اصفهانی، محمدیوسف (1379) خلد برین. به کوشش میر هاشم محدث. تهران: میراث مکتوب.
همایون فرخ، رکنالدین (1347) تاریخچه کتاب و کتابخانه در ایران. «مجله هنر و مردم»، ش 67- 68.
همدانی، رشیدالدین فضل الله (1945) مکاتبات رشیدی. به اهتمام محمد شفیع. لاهور: دانشگاه پنجاب.
یارشاطر، احسان (1334) شعر فارسی در عهد شاهرخ. تهران: دانشگاه تهران.
یزدی، شرف الدین علی (1336) ظفرنامه (ج:2). به اهتمام محمد عباسی. تهران: امیرکبیر. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,427 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,576 |
||