تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 557 |
تعداد مقالات | 5,770 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,024,981 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,394,065 |
سنجش و سازش عقل، نقل و عشق در هرم معرفتی مولانا | ||
پژوهشنامه ادب غنایی | ||
مقاله 12، دوره 14، شماره 26، خرداد 1395، صفحه 221-238 اصل مقاله (517.61 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2016.2579 | ||
نویسندگان | ||
منصور نیک پناه ![]() | ||
1استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سراوان | ||
2استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
چکیده | ||
مولانا در اشعار غنایی مثنوی که حاصل تعامل سازنده و دوجانبه بنده با معبود است پارامترهایی در معرفت و وصال حق دخیل می داند. نغمه های عارفانهی این اثر سترگ، حاصل قلبی سرشار از عشق و معرفت به خالق است. برای متحلی شدن به این درجه از محبت، ساز و کارهایی در مثنوی منعکس شده است. اولین ابزار لازم، عقل و برهان است؛ البته نه هر عقلی با هر کیفیتی. مولوی یکی از مهمترین کارکردهای عقل را فهم باورهای دینی و رفع تعارض و تناقض از مدعیات دینی میداند، تمام تعریف و تمجیدی که وی از جایگاه خرد و خردورزی به عمل میآورد به همین کارکرد عقل برمیگردد. رکن دوم این ماجرا عشق است. بدون غلبه و فوران محبت بنده به صانع –که حاصل معرفت عمیق است- طی مسیر وصال ممکن نیست. ضلع سوم آن سایهی میمون قرآن و شرعیت است که شاخصهی عرفان اسلامی و منبع ارتزاق معنویت است.در این پژوهش با روش تحلیلی-توصیفی به صورت مستدلّ به طراحی هندسه معرفت دینی مولوی پرداخته شده و به این نتیجه رسیده است که عقل، نقل و عشق و به عبارتی برهان، قرآن و عرفان اضلاع جداناشدنی مثلث و هرم معرفت دینی مولوی است. | ||
کلیدواژهها | ||
مولوی؛ معرفت؛ دین؛ قرآن؛ برهان؛ عرفان | ||
مراجع | ||
1-قرآن کریم 2-ابراهیمی دینانی، غلامحسین، ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام، تهران، طرح نو، 1376ش 3-بهنامفر، محمد؛ درویشی، پرویز؛محمدی، ابراهیم، نقد عقلانیت در مثنوی مولانا و کلیات اقبال لاهوری، مجلۀ مطالعات شبهقاره، سال ششم، شماره 21، صص7-34، 1393. 4-تدین، عطاءالله، مولانا و طوفان شمس، چاپ اول، تهران: انتشارات تهران، 1372ش. 5-جعفری، علامه محمد تقی، مولوی و جهان بینیها، چاپ هفتم، تهران: مؤسسه تدوین و نشر علّامه جعفری، 1388ش. 6-–––––––،تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی، چاپ هشتم، تهران: انتشارات اسلامی، 1361ش. 7-زرینکوب، عبدالحسین، سرّ نی، (دو جلدی) تهران: انتشارات علمی، 1366ش.. 8-–––––– ، بحر در کوزه، چاپ دوم، تهران: انتشارات علمی، 1367ش 9-–––––––، نردبان شکسته، تهران: انتشارات سخن، 1382ش. 10-زمانی، کریم، میناگر عشق(شرح موضوعی مثنوی معنوی)، نشر نی، تهران، چاپ هشتم، 1389 ش. 11-سبزواری، ملاهادی، شرح مثنوی، به کوشش مصطفی بروجردی،تهران: سازمان چاپ وانتشارات وزارت ارشاد اسلامی،1375ش. 12-سروش، عبدالکریم، قصۀ ارباب معرفت، تهران: موسسه فرهنگی صراط، 1373ش. 13-شهریار، سید محمدحسین،دیوان شهریار، چاپ چهارم، تهران: انتشارات نگاه و زرّین،1373ش. 14-قانعی خوزائی، مهناز، اخلاق در نگاه مولانا، هستی و چیستی، تهران: نگاه معاصر،1375ش. 15-کانت، ایمانوئل، سنجش خرد ناب،میرشمس الدین ادیب سلطانی،تهران، امیرکبیر، 1362. 16-کلینی رازی، ابی جعفر محمد بن یعقوب، الاصول من الکافی، تصحیح و تعلیق علی اکبر غفاری، چاپ چهارم، تهران: دارالکتب الاسلامیه،1365ش. 17-لاهوری،محمد اقبال، کلیات فارسی،به اهتمام پروین قائمی ،تهران:انتشارات پیمان، 1382ش. 18-گولپینارلی، عبدالباقی، نقد و شرح مثنوی شریف، ترجمه وتوضیح توفیق هـ، سبحانی، چاپ سوم ، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات ، 1381ش. 19-مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، الطبعه الثانیه ، بیروت: مؤسسة الوفاء، 1403ه.ق.-1983م. 20-ملکیان، مصطفی، راهی به رهایی، جستارهایی در باب عقلانیت و معنویت، چاپ سوم، تهران، نشر مؤسسه نگاه معاصر، 1387. 21-مولوی رومی، جلالالدین محمد، فیه ما فیه، تصحیح بدیعالزمان فروزانفر، چاپ دوم ، تهران: انتشارات پل با همکاری اخلاق،1388ش. 22-–––––––،کلیات شمس تبریزی، مقدمه بدیعالزمان فروزانفر، تهران: انتشارات امیرکبیر،1381ش. 23-–––––––،مثنوی معنوی، تصحیح و پیشگفتار عبدالکریم سروش، چاپ هفتم،تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1383ش. 24-–––––––،مکتوبات و مجالس سبعه، مقدمه جواد سلماسی زاده، چاپ چهارم، تهران: انتشارات اقبال،1387ش. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,589 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 877 |