تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 712 |
تعداد مقالات | 6,935 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,408,817 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,787,361 |
تحلیل الگوی گسترش کالبدی و فضایی با استفاده از مدل هلدرن مورد شناسی: شهر گناباد | ||
جغرافیا و آمایش شهری منطقهای | ||
مقاله 4، دوره 6، شماره 20، مهر 1395، صفحه 1-16 اصل مقاله (1.13 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2016.2679 | ||
نویسندگان | ||
دکتر بختیار عزتپناه1؛ محمدعلی خلیجی* 2 | ||
1استادیار جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد | ||
2کارشناس ارشد مهندسی شهرسازی، عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی | ||
چکیده | ||
شهرها طی حیات خود بر اثر عوامل مختلف تغییر شکل و گسترش مییابند؛ اما شهر خوب شهریست که کالبد شهر، نیازهای ساکنان را با توجه به تغییرات زمان تأمین کند. گسترش بیرویه اراضی شهری از مهمترین مسائل و معـضلات بـرای مـدیران و برنامـهریـزان شهرها در سطوح گوناگون است. هدف پژوهش حاضر، بررسی و شناخت عوامل مؤثر در پیدایش و شکلگیری ساختار فضایی و کالبدی شهر گناباد است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی است و از مدل کمّی (هلدرن) ابزارGIS ، استفاده از شاخصهای کالبدی، اقتصادی و جمعیتی در تبیین هدف فوق استفاده شده است. نتایج اولیۀ تحقیق نشان میدهد که الگوی رشد شهر از شرق به غرب شکل گرفته است. تحولات جمعیت شهر گناباد در دورههای مختلف هرچند تحت تأثیر عوامل مختلف دچار افزایش و یا کاهش بوده، با وجود این نرخ رشد جمعیت این شهر در حال حاضر از میانگین نرخ رشد جمعیت شهری استان و کشور بیشتر بوده و نمایانگر وجود زمینههای رشد جمعیت در این شهر است. همچنین بر اساس محاسبات مدل هلدرن، حدود 49 درصد رشد شهر گناباد بر اثر رشد بیقواره و اسپرال شهر و حدود 51 درصد مابقی توسعۀ شهر ناشی از رشد جمعیت شهر بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
ساختار فضایی؛ سلسلهمراتبی؛ توسعۀ فیزیکی؛ مدل هلدرن؛ شهر گناباد | ||
مراجع | ||
ابراهیمزاده آسیمن، حسین؛ ابراهیمزاده، عیسی؛ حبیبی، محمدعلی (1389). تحلیلی بر عوامل گسترش فیزیکی و رشد اسپرال شهر طبس پس از زلزله با استفاده از مدل آنتروپی هلدرن. جغرافیا و توسعه. شمارۀ 19. صص 46-25. احمدیان، محمدعلی؛ جهانی، مهدی (1381). بررسی علل افزایش جمعیت شهری در مقیاس ناحیهای (با تأکید بر استان خراسان). فصلنامۀ جمعیت. شمارۀ 42. صص 61-51. پوراحمد، احمد؛ خلیجی، محمدعلی (1393). قابلیتسنجی تحلیل خدمات شهری با استفاده از تکنیک VIKOR (مطالعۀ موردی شهر بناب). برنامهریزی فضایی. شمارۀ 2. صص 16-1. تقوایی، مسعود؛ سرایی، محمدحسین (1385). گسترش افقی شهر و ظرفیتهای موجود زمین (مورد: شهر یزد). پژوهشهای جغرافیایی. شمارۀ 55. صص 152-133. حکمتنیا، حسن؛ موسوی، میرنجف (1385). کاربرد مدل در جغرافیا با تأکید بر برنامهریزی شهری و ناحیهای. انتشارات علم نوین، یزد. سرور، رحیم؛ خلیجی، محمدعلی (1392). بررسی و تحلیل جایگاه شهر قشم در توسعۀ اقتصاد منطقهای. اقتصاد و مدیریت شهری. شمارۀ 5، صص 67-53. شیخالاسلامی، علیرضا؛ خلیجی، محمدعلی (1392). ارزیابی قابلیتهای اجتماعی – فرهنگی در محلههای شهر تهران (نمونه موردی: محلههای منطقۀ 20 با استفاده از روش الکترا). فصلنامۀ جغرافیا و برنامهریزی شهری چشمانداز زاگرس. شمارۀ 17. صص 89-75. شیعه، اسماعیل؛ انامپور، محمد (1390). پیادهسازی الگوریتمهای فازی مبتنی بر GIS در الگوهای نوین برنامهریزی برای تهیه برنامۀ گسترش کالبدی مناسب شهرهای میانۀ جمعیتی ایران (نمونۀ موردی: شهر خرمدره). مطالعات شهری. شمارۀ 1. صص 127-109. کرم، امیر؛ حجهفروشنیا، شیلا؛ حکیمی، حمیدرضا (1389). مدلسازی فضایی گسترش شهری با استفاده از روش رگرسیون لاجستیک گسترش فضایی شهرکرد. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیا. شمارۀ 17. صص 64-41. مدنیپور، علی (1379). طراحی فضای شهری. ترجمۀ فرهاد مرتضایی. انتشارات شرکت پردازش و برنامهریزی شهری. تهران. مرکز آمار ایران (1335- 1390). نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن. تهران. مهندسان مشاور پژوهش معماری و شهرسازی (1386). طرح تفصیلی شهر گناباد مشهد سازمان راه و شهرسازی استان خراسان رضوی. مشهد. میرکتولی، جعفر؛ مهدیان بهنمیری، معصومه؛ محمدی، سحر (1390). مطالعه و بررسی روند و گسترش کالبدی- فضایی شهر بابلسر با استفاده از مدلهای آنتروپی شانون و هلدرن. چشمانداز جغرافیایی. سال 6. شمارۀ 16. صص 133-115. ولایتی، سعدالله؛ طالشی، مصطفی؛ شریفیمقدمریابی، مرضیه (1388). علل کاهش آبدهی قناتهای دشت گناباد و پیامدهای اجتماعی – اقتصادی آن. جغرافیا. سال 7. شمارۀ 20 و 21. صص 66-47. هجرتی محمدحسن (1379). جغرافیا و توسعۀ روستایی (بررسی موردی منطقه گناباد) مرکز فرهنگی آبا، تهران.
Garcia-Palomares (2010). urban sprawl and travel to work: the case metropolitan area of Madrid, Journal of Transport Geography 18,197-213.
Hall, Peter (1992). urban and regional planning, Routledge.
Jianquan Cheng and Ian Masser (2003). Urban growth pattern modeling: a case study of Wuhan city, PR China, Journal of Landscape and Urban Planning, Volume 62, Issue 4.
Madanipour, Ali (2005). why do we build New Town? Expression of British and Iran. International conference on New Town, Ministry of Housin and Urban Development.
Naghibi. F and Anampour. M and Shirmohammadi.H (2008). Physical Spatial Development: A GIS Analysis with Emphasis on Environmental Impacts-case study Nalos city, Iran, Iran. J. Environ. Health. Sci. Eng., Vol. 5, No. 1, pp. 43-50.
Raey, M. El-, Fouda Y. and Gal, P. (2004). GIS for Environmental Assessment of the Impacts of Urban Encroachment on Rosetta Region, Egypt, Environmental Monitoring and Assessment, Volume 60, Number 2 , pp. 217-233.
Rafiee. Reza, Abdolrassoul Salman Mahi nyb, Nematolah Khorasanic, Ali Asghar Dar vishsefatc and Afshin Danekarc (2009). simulating urban growth in Mashad City, Iran through the SLEUTH model UGM, journal of Cities, volume 26, issu1, and pp. 19-26.
Rodrigue, J.P, Claude Comtois, Brian Slack. (2009). The Geography of Transport Systems, Routledge. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,739 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,822 |