تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 550 |
تعداد مقالات | 5,700 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,968,675 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,350,963 |
کاربست تکنیک فرایند تحلیل شبکهای در مکانیابی پارکهای جدید مورد شناسی: منطقۀ سه شهر اهواز | ||
جغرافیا و آمایش شهری منطقهای | ||
مقاله 5، دوره 6، شماره 20، پاییز 1395، صفحه 17-34 اصل مقاله (2.76 MB) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2016.2680 | ||
نویسندگان | ||
سحر حسن پور ![]() | ||
1کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، مرکز اهواز ، مربی | ||
2استادیار، دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، مرکز اهواز | ||
3استادیار، دکتری اقلیم شناسی، دانشگاه پیام نور، مرکز اهواز | ||
چکیده | ||
با توسعۀ شهرنشینی، فضای سبز بسیار مورد توجه قرار گرفت و بهعنوان یک نماد مهم سلامت اکوسیستمهای شهری شناخته شد. پارک و فضای سبز در ارتقاء کیفیت زندگی افراد ساکن در محدودههای شهری نقش بسزایی دارد؛ اما توزیع نامتوازن پارکها و کم توجهی به معیارهای مطلوب در مکانیابی پارکها، موجب میشود که مزایای پارکها، بهطور شایسته و بایسته محقق نگردد. منطقۀ سه شهر اهواز نیز به دلیل توزیع نامتوازن و عدم رعایت اصول مکانیابی پارک، با همین مسأله مواجه است؛ بنابراین، این پژوهش با هدف مکانیابی پارک جدید در منطقۀ سه شهر اهواز انجام شده است. برای دستیابی به هدف پیش گفته، با رویکردی کاربردی و ماهیتی توصیفی- تحلیلی از شش شاخص حاصل از مطالعات و نظرات خبرگان استفاده شد که اطلاعات مورد نیاز با مطالعۀ ادبیات موضوع، پژوهشهای پیشین، طرحهای توسعه و عمران شهر اهواز جمعآوری شد و بهوسیلۀ مدل فرایند تحلیل شبکهای و ابزار تحلیل شبکه در محیط نرمافزار Arc GIS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. محاسبات نشان داد که یازده محلۀ منطقۀ سه اهواز فاقد پارک است. با مقایسۀ سرانۀ پارک در محلهها و سرانۀ استاندارد طرح تفصیلی مصوب 1376 (4/13 متر مربع) معلوم شد که 78/76 درصد محلهها از لحاظ برخوداری از پارک در وضعیت محروم و بسیار محروم قرار دارند. بررسی شعاع عملکرد پارکهای موجود نشان داد که 53 درصد پارکها در ارائۀ خدمات به ساکنان محلههای مقصد، در وضعیت مطلوب قرار دارند و 47 درصد مابقی دارای وضعیت نامطلوبی هستند. حاصل مکانیابی پارکهای جدید، بیست مکان شد که بهوسیلۀ نرمافزار Super Decisions اولویت احداث آنها مشخص شد. نتایج پژوهش، حاکی از این است که توزیع پارکها در منطقۀ سه شهر اهواز بسیار نامتوازن و بیتوجه به تراکم جمعیت و عدم رعایت اصول مکانیابی پارک است و برای مرتفع ساختن این خلل، نیاز به احداث پارک جدید میباشد؛ اما احداث پارک جدید باید براساس استانداردهای موجود باشد تا ضمن کارآیی بالاتر، کیفیت زندگی و رضایتمندی شهروندان را تضمین کند. | ||
کلیدواژهها | ||
مکانیابی؛ پارک جدید؛ فرایند تحلیل شبکهای؛ شهر اهواز؛ New Location-Allocation | ||
مراجع | ||
ابراهیمزاده، عیسی؛ سرایانی، اعظم؛ عرفانی، محمد (1390). تحلیلی بر توزیع فضایی- مکانی کاربری فضای سبز و مکانیابی بهینۀ آن در منطقۀ یک شهر زاهدان. فصلنامۀ آمایش محیط. 5 (17). صص 151-131. اسماعیلی، اعظم (1390). بررسی پراکندگی فضایی و مکانیابی فضای سبز شهری با بهکارگیری سامانۀ اطلاعات جغرافیایی (نمونۀ موردی: پارک محلۀ منطقۀ 4 شهر اهواز). به راهنمایی مسعود صفاییپور، پایاننامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید چمران اهواز. آمار جمعیتی بلوکهای مسکونی منطقۀ سه شهر اهواز (1390). مرکز آمار ایران. ایزدی لای بیدی، محترم؛ نوبختحقیقی، شهاب؛ مختاری ملکآبادی، رضا (1391). بررسی وضعیت پارکینگ در منطقۀ 2 شهر رشت. نشریۀ جغرافیا و مطالعات محیطی. 1 (4)، صص 17-7. بحرینی، حسین؛ بلوکی، بهناز؛ تقابن، سوده (1393). تحلیل مبانی نظری طراحی شهری معاصر. انتشارات دانشگاه تهران. جلد اول، چاپ سوم. تهران. پاکزاد، جهانشاه (1386). سیر اندیشهها در شهرسازی از آرمان تا واقعیت. انتشارات شرکت عمران شهرهای جدید. جلد اول. چاپ اول. تهران. تقوایی، مسعود؛ کیومرثی، حسین (1392). تحلیل فضایی و مکانیابی بهینۀ پارکهای شهری با استفاده از GIS (مطالعۀ موردی: پارکهای شهر آباده). مجلۀ جغرافیا و برنامهریزی محیطی. 24 (51). صص 74-55. جیبون، کریستوفر؛ مدرس، علی (1393). شهر و محیط زیست. ترجمۀ منوچهر طبیبیان. انتشارات دانشگاه تهران. چاپ سوم. تهران. خان سفید، مهدی (1390). اصول برنامهریزی فضای سبز شهری. انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور. چاپ اول. تهران. رضایی، محمدرضا و همکاران (1390). پایش و ارزشگذاری اراضی شهری به منظور ایجاد پارکها و فضاهای سبز در شهر یاسوج. فصلنامۀ پژوهش و برنامهریزی شهری. 2 (7). صص 52-39. روستایی، شهریور؛ تیموری، راضیه (1394). ارزیابی میزان سازگاری و مطلوبیت پارکهای محلهای با استفاده از GIS (مورد نمونه: پارکهای محلهای منطقۀ 2 شهرداری تبریز). مجلۀ آمایش جغرافیایی فضا. 6 (15). صص 12-1. زارع پیشه، نرگس و همکاران (1391). مکانیابی پارکینگهای عمومی در ارتباط با توسعۀ پایدار شهری با استفاده از مدل AHP (مطالعۀ موردی: شهر نیریز). نشریۀ جغرافیا و مطالعات محیطی. 1 (3). صص 105-87. شوای، فرانسواز (1392). شهرسازی تخیلات و واقعیات. ترجمۀ محسن حبیبی. انتشارات دانشگاه تهران. چاپ ششم. تهران. صابری، عظیم؛ قنبری، ابوالفضل؛ حسینزاده، مریم (1390). مکانیابی پارک و فضای سبز شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی به روش ارزیابی چند معیاری AHP (نمونۀ موردی: شهر شوشتر). همایش ملی ژئوماتیک، صص 10-1. قدیری، محمود؛ کمالیفرد، زهرا (1392). تحلیل فضایی پارکهای شهری از طریق تلفیق GIS با روشهای تصمیمگیری چند شاخصه (مطالعۀ موردی: شهر نورآباد ممسنی). فصلنامۀ مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای. 5 (19). صص 64-43. لینچ، کوین، (1393). تئوری شکل شهر، ترجمۀ سید حسین بحرینی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ ششم، تهران. محمدی، جمال؛ ضرابی، اصغر؛ پورقیومی، حسین (1390). تحلیل فضایی و مکانیابی پارکهای درون شهری، نمونۀ موردی: شهر کازرون، نشریۀ جغرافیا و برنامه ریزی، 16 (38)، صص 152-123. مظفری، غلامعلی؛ دوستی، معصوم (1391). ارزیابی و مکان گزینی پارکهای درون شهری منطقۀ 1 یزد با استفاده از روش بولین و روش دلفی در سیستم اطلاعات جغرافیایی. فصلنامۀ پژوهشهای جغرافیای انسانی. 44 (4). صص 78-65. مهندسین مشاور جهاد تحقیقات آب و انرژی (1390). ضوابط معماری و طراحی فضاهای سبز شهری. انتشارات آیندگان. چاپ اول. تهران. مهندسین مشاور معماری و شهرسازی عرصه (1389). طرح راهبردی توسعه و عمران (جامع) شهر اهواز. مرحلۀ دوم– مقطع دوم. مطالعات تفصیلی (مطالعات محیط طبیعی). مهندسین مشاور معماری و شهرسازی عرصه (1391). طرح راهبردی توسعه و عمران (جامع) شهر اهواز. خلاصه گزارش مرحلۀ اول و دوم (مطالعات پایه، شناخت، الگوی توسعه). موسوی، میرنجف؛ رشیدیابراهیمآبادی، اصغر؛ روشن رودی، سمیه (1391). مکان یابی بهینۀ فضای سبز شهری (مورد مطالعه: شهر بناب). نشریۀ جغرافیا و مطالعات محیطی. 1 (3). صص 14-1. مؤمنی، منصور؛ شریفیسلیم، علیرضا (1391). مدل و نرمافزارهای تصمیمگیری چند شاخصه. انتشارات مؤلف. چاپ دوم. تهران.
Chiesura, Anna, (2004). The role of urban parks for the sustainable city, Journal of Landscape and Urban Planning, 17 (68), pp. 129-138.
Konijnendijk, Cecil et al, (2013). Benefits of Urban Parks: A systematic review, Ifpra Press.
Kothencz, Gyula., Brunner, Bernhard., & Blaschke, Thomas, (2015). Subjective evaluations of urban parks and objective spatial indices, AGILE Press.
Li, Weifeng et al (2014). Land Use Significantly Affects the Distribution of Urban Green Space: Case Study of Shanghai, China, (www.ascelibrary.org), Urban Planning and Development Press.
Moavenzadeh, F., & Markow, M.J, (2007). Moving Millions_ Transport Strategies for Sustainable Development in Megacities, Springer Press.
Neema, M.N. Ohgai, A, (2010), Multi-objective location modeling of urban parks and open spaces: Continuous optimization, Environment and Urban Systems, 34 (5), pp. 359-376.
Ostermann, Frank, (2009). Indicators for Socially Sustainable Park Use – Results from a Case Study, (http://www.corp.at), Smart, Sustainable, Integrative Press.
Rode, Philipp., & Burdett, Ricky, (2011), Cities Investing in energy and resource efficiency, United Nations Environment Programme, Towards a green economy Press.
Sakkar Dollah, Aris et al, (2014). Distribution analysis of green open space in Makassar, Journal of Academic Research Part A, 6 (2), pp. 103-111.
Sarhan, Alaa-Aldin., Farghaly, Yasser., & Elsayed, Rania, (2016). Measures and attributes for sustainability of parks, Journal of Procedia Environmental Sciences, 9 (34), pp. 453-460.
Ujang, Norsidah., Moulay, Amine., & Zakariya, Khalilah, (2015). Sense of Well-Being Indicators: Attachment to public parks in Putrajaya, Malaysia, Journal of Procedia-Social and Behavioral Sciences, 51 (202), pp. 487-494.
Yang, Liyun et al, (2015). Water-related ecosystem services provided by urban green space: A case study in Yixing City (China), Landscape and Urban Planning, (136), pp. 40-51.
Ye, lin., Mandpe, Sumedha., & Meyer, Peter, (2005). What Is Smart Growth? Really?, Journal of Planning Literature, 19 (3), pp. 301-315.
Zhang, Yichuan., & Fang, Lei, (2012). Evaluation of Urban Park Service Quality Based on Factor Analysis, Journal of Computer Science, 9 (2), pp. 317-321.
Zucca, Antonella., Sharifi, Ali., & Fabbri, Andrea, (2008). Application of spatial multi-criteria analysis to site selection for a local park: A case study in the Bergamo Province, Italy, Journal of Environmental Management, 88 (4), pp. 752-769. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 765 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 861 |