تعداد نشریات | 32 |
تعداد شمارهها | 735 |
تعداد مقالات | 7,132 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,584,987 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,938,102 |
ارزیابی توان اکولوژیکی شهرستان ارومیه جهت توسعۀ شهری با استفاده از ANP و GIS | ||
جغرافیا و آمایش شهری منطقهای | ||
مقاله 7، دوره 6، شماره 21، دی 1395، صفحه 47-62 اصل مقاله (2.78 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2016.2833 | ||
نویسندگان | ||
دکترحسین نظمفر1؛ دکترمیرنجف موسوی2؛ احمد آفتاب* 3؛ علی عشقی3 | ||
1دانشیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی | ||
2دانشیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه ارومیه | ||
3دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل | ||
چکیده | ||
رشدروزافزونشهرهامتأثرازرشدجمعیتو مهاجرت،منجربهساختوسازهایبدونبرنامهو تغییراتزیادساختارفضایی،بهخصوصتوسعةفیزیکی شهرهادرمکانهاینامساعدشده است که هدایت آگاهانه و ساماندهی اساسی را میطلبد. از اینرو، پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از مدل ANP در رویکری تلفیقی با سیستم اطلاعات جغرافیایی توان اکولوژیکی شهرستان ارومیه را برای توسعۀ شهری در ارتباط با 10 معیار اصلی (منابع آب، مخاطرات طبیعی، شکل زمین، وضعیت خاک، اقلیم، ملاحظات اقتصادی و جمعیتی، دسترسی به امکانات و تسهیلات، زمینشناسی، کاربری اراضی، عدم آسیب به مناطق زیستمحیطی) و 18 زیرمعیار ارزیابی کند. روش تحقیق توصیفیـتحلیلی به کار گرفته شده در این پژوهش، از نوع کاربردی است. نتایج حاصل از پژوهش، پهنهبندی محدودۀ شهرستان ارومیه براساس توان اکولوژیک توسعۀ شهری در قالب پنج طبقۀ نامناسب تا کاملاً مناسب است.در این میان، عرصههای کاملاً مناسب با 7/13 درصد از سطح منطقه (12/708 کیلومتر مربع) که دارای توان عالی برای توسعۀ شهری است، بیشتر اراضی شرق شهرستان را در بر میگیرد؛ اما پهنههای نامناسب با 8/18 درصد (8/869 کیلومتر مربع)، مناطق مرتفع و کوهستانی جنوب، قسمتی از شمال و بیشتر غرب شهرستان ارومیه را که شامل مناطق مرزی با کشور ترکیه است، به خود اختصاص داده است. نتایج نشان مـیدهـد، دسترسی به منابع آب و مخاطرات محیطی بیشترین تأثیر را در تعیین توان اکولوژیکی برای توسعۀ شهری در شهرستان دارد. جلوگیری از توسعۀ افقی شهر در اراضی کشاورزی پیرامون، توسعۀ شهر در اراضی بلااستفادۀ درون محدوده و همچنین توسعۀ شهر بنا بر الگوهای شهر فشرده، شهر پایدار و رشد هوشمند شهری از مهمترین راهکارهای پیشنهادی در این زمینه است. | ||
کلیدواژهها | ||
توان اکولوژیکی؛ توسعۀ شهری؛ فرایند تحلیل شبکهای (ANP)؛ سیستم اطلاعات جغرافیای (GIS)؛ شهرستان ارومیه | ||
مراجع | ||
اونق، مجید؛ سعید، کریمی (1382). مدل ارزیابی انطباق زیستمحیطی کاربریهای فعلی استان گلستان. مجلۀ دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. سال دهم. شماره 3، صص 14-5. پوراحمد، احمد (1380). آمایش سرزمین و ایجاد تعادل در نظام شهری کشور. پژوهشهای جغرافیا. شمارۀ 16، صص 490 - 479 . پورجعفر، محمدرضا؛ منتظرالحجه، مهدی؛ رنجبر، احسان؛ کبیری، رضا (1391). ارزیابی توان اکولوژیایی بهمنظور تعیین عرصههای مناسب توسعه در محدودة شهر جدید سهند. جغرافیا و توسعه. شمارة63 . صص 22-11. حرینی، سیدحسین؛ کریمی، کیوان (1381). برنامه ریزی محیطی برای توسعۀ زمین. انتشارات دانشگاه تهران. چاپ دوم. تهران. داداشپور، هاشم؛ رفیعیان، مجتبی؛ زارعی، عبدالله (1392). ارائه الگوی یکپارچۀ تخصیص کاربری زمین بر مبنای توان اکولوژیکی در شهرستان نوشهر. مطالعات شهری. شمارۀ نهم. صص 43-31. زبردست، اسفندیار (1389). کاربرد فرایند تحلیل شبکهای در برنامهریزی شهری و منطقهای. مجلۀ هنرهای زیبا. شمارۀ 41. صص 90–79. سرور، رحیم (1387). جغرافیای کاربردی و آمایش سرزمین. سمت. چاپ سوم. تهران. شمشیپور، علیاکبر؛ فیضی، وحید؛ ساعدموچشی، رامین (1391). ارزیابی توان اکولوژیکی زمین در تعیین قابلیت آن در حوزۀ شهری یاسوج با مدل اکولوژیک. مطالعات شهری. شمارۀ پنجم. صص 72–61. ضیاییان، پرویز؛ سلیمانیمقدم، هادی؛ برزگر، صادق (1390). تعیین جهات بهینۀ گسترش شهر مشهد با استفاده از مدل ارزیابی چند عامله. مجلۀ تخصصی زبان و ادبیات دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد. سال نهم. شمارۀ .30 صص94–87. قادری، رضا؛ آفتاب، احمد (1390). سنجش سطح برخورداری نواحی روستایی شهرستان ارومیه. اولین همایش ملی جغرافیا و برنامهریزی روستایی. مشهد. دانشگاه فردوسی. قربانی، رسول؛ محمودزاده، حسن؛ تقیپور، علیاکبر (1392)، تحلیل تناسب اراضی (LSA) برای توسعه شهری در محدوده مجموعه شهری تبریز با استفاده از روش تحلیل فرایند سلسله مراتبی، جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای، دوره 3، شماره 8، صص 13 – 1. قرخلو، مهدی؛ پورخباز، حمیدرضا؛ امیری، محمدجواد؛ فرجیسبکبار، حسنعلی (1388). ارزیابی توان اکولوژیک قزوین جهت تعین نقاط بالقوه توسعۀ شهری با استفاده ازGIS و RSمجلۀ مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای. سال اول. شمارۀ 2. صص 68–51. قنواتی، عزتاله؛ دلفانی گودرزی، فاطمه (1392). مکانیابی بهینۀ توسعۀ شهری با تأکید بر پارامترهای طبیعی با استفاده از مدل تلفیقی فازی AHP / (مطالعۀ موردی: شهرستان بروجرد)، دو فصلنامۀ ژئومورفولوژی کاربردی ایران. سال اول. شمارۀ اول. صص 60–45. مالچفسکی، یاچک (1385). سامانۀ اطلاعات جغرافیایی و تحلیل تصمیم چندمعیاری. ترجمه اکبر پرهیزکار و عطا غفاری گیلانده، .انتشارت سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت). تهران. مخدوم، مجید (1378). شالودۀ آمایش سرزمین. چاپ سوم. دانشگاه تهران. میرداودی، حمیدرضا؛ زاهدیپور، حجتاله؛ مرادی، حمیدرضا؛ گودرزی، غلامرضا (1387). بررسی و تعیین توان اکولوژیک استان مرکزی از نظر کشاورزی و مرتعداری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی. فصلنامۀ علمیـپژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران. جلد15. شمارۀ .2، صص 255–242. میرکتولی، جعفر؛ کنعانی، محمدرضا (1390). ارزیابی توان اکولوژیک کاربری توسعۀ شهری با مدل تصمیمگیری چند معیاری MCDM , GIS مجلۀ پژوهشهای جغرافیای انسانی. شمارۀ 77. صص 88–55.
Abdoos, M., Mozayani N, (2005). Fuzzy Decision Making Based on Relationship Analysisbetween Criteria, proc. North American Fuzzy Information Processing Society AnnualConf.
Argent, R. M. (2004). An overview of model integrationfor environmental applications-components, frameworksand semantics. Environmental Modelling and Software,19(3), 219-234.
Aurger, P,( 2000). Aggregation and emergence in ecological modeling", Ecol. Model., 127 : 11-20.
Bean, N.; Pollett, P.; Ross, J.; Taylor, P, (2013). SpecialIssue: Modelling for decision making in ecologicalsystems Preface. Ecological Modelling, 249, 1-2.
Benjaminsen, T. A; Alinon, K; Buhaug, H.; and Buseth, J. T. (2012). Does climate change drive land-use conflicts in the Sahel? Journal of Peace Research, 49(1), 97-111.
Bonilla-Moheno, M.; Aide, T. M.; Clark, M. (2012). The influence of socioeconomic, environmental, and demographic factors on municipality-scale land-cover change in Mexico. Regional Environmental Change,12(3), 543-557.
Brazier, A. M., (1998)." Geographic Information system: A consistent approach to land useplanning decisions around hazardous installations", Jour. Hazardous Materials, 61 : 355-361.
Chandio, Imtiaz Ahmed; Matori, Abdul Nasir; Lawal, Dano Umar; Sabri, Soheil (2011). "GIS-based Land Suitability Analysis Using AHP for Public Parks Planning in Larkana City". Modern Applied Science. 5 (4). 177-189.
Clapcott, J. E; Collier, K. J; Death, R. G; Goodwin, E. O; Harding, J. S; Kelly, D; Young, R. G. (2012). Quantifying relationships between land-use gradients and structural and functional indicators of stream ecological integrity. Freshwater Biology, 57(1), 74-90.
Garcia-Melon, Monica, Javier Ferris-Onate, Jeronimo Aznar-Bellver , Pablo Aragonés-Beltran, and Rocio Poveda-Bautista (2008), Farmland appraisal based on the analytic network Process, Journal of Global Optimization, Vol.42, pp.143-155.
Holguin Gonzalez, J; Everaert, G; Benedetti, L; Goethals, P. (2012). Integrated ecological modeling for decision support in the integrated urban water system modelling of the Drava river (Varazdin, Croatia). Paper presented at the 6th Biannial meeting of the International Environmental Modelling and Software Society (iEMSs 2012): Managing resources of a limited planet: pathways and visions under uncertainty.
Liu, J; Ye, J; Yang, W; Yu, S. (2010). Environmental Impact Assessment of Land Use Planning in Wuhan City Based on Ecological Suitability Analysis, Journal of Procedia Environmental Sciences.Vol. 2.
Osinski, E. (2003). Operationalization of a landscape orientedindicator. Agriculture, Ecosystems and Environment,98(1–3), 371-386
Rabia, Ahmed; Terribile, Fabio (2013). "Introducing a New Parametric Concept fo Land Suitability Assessment". International Journal of Environmental Science and Development. 4(1), 15-19.
Radcliff, M.,(1994), Sustainable Development, Centerof Planning and Agro Economic Studies, Tehran, AgricultureMinistry.
Radeloff, V; Nelson, E; Plantinga, A; Lewis, D; Helmers, D; Lawler, J; Butsic, V. (2012). Economic-based projections of future land use in the conterminous United States under alternative policy scenarios. Ecological Applications, 22(3), 1036-1049.
Shulka,S; Yadav, P.D; and Coel, R.K. (2003). Landuse planning GIS and Linear Programming. GIS development,6pp.
Soyoung, P; Seongwoo, J; Shinyup, k; Chuluong, C. (2011). Prediction and comparison of urban growth by land suitability index mapping using GIS and RS in South Korea, Journal of Landscape and Urban Planning. Issue 2.Vol. 99.
Torres, C; Valero, A. (2013). Exergoecology as a tool for ecological modelling. The case of the US food production chain. Ecological Modelling, 255, 21-28.
Youssef, A; Pradhan, B; Tara bees, E. (2011). Integrated evaluation of urban development suitability based on remote sensing and GIS techniques: contribution from the analytic hierarchy process, Journal of Arab J Geosci. No3-4 Vol. 4. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,546 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,486 |