اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 29 |
| تعداد شماره‌ها | 641 |
| تعداد مقالات | 6,335 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,889,795 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,484,041 |
عوامل محیطی موثر بر شکلگیری و رخداد مخاطرات طبیعی سکونت‌گاه‌های روستایی دشت سیلاخور استان لرستان | ||
| مخاطرات محیط طبیعی | ||
| مقاله 5، دوره 5، شماره 8 - شماره پیاپی 2، خرداد 1395، صفحه 123-134 اصل مقاله (413.36 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jneh.2016.2865 | ||
| نویسندگان | ||
| داریوش یاراحمدی* ؛ سیامک شرفی | ||
| عضو هیئت علمی دانشگاه لرستان | ||
| چکیده | ||
| اصولاً استقرار و پیدایش یک روستا بیش از هر چیز تابع شرایط محیطی و موقعیّت جغرافیایی آن است. بنابراین شناخت عوامل محیطی تأثیرگذار در شکلگیری سکونت‌گاه‌های روستایی از اهمّیت زیادی برخوردار است. دشت سیلاخور در شمال‌شرقی استان لرستان از جمله مناطقی است که با وجود فاکتورهای محیطی مساعد جهت سکونت-گزینی، به دلیل وجود شبکه زهکشی متراکم و گسل‌های اصلی و فرعی مختلف، دارای مخاطرات طبیعی گوناگونی است. با توجّه به موضوع تحقیق، از ابزار مختلفی مانند نقشه‌های توپوگرافی، زمین‌شناسی، ژئومورفولوژی، منابع آب و تصاویر ماهواره‌ای استفاده شده است. همچنین ابزارهای مختلف نرم‌افزار Arc GIS و روش AHP برای هم‌پوشانی لایه‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. روش تجزیه و تحلیل بدین صورت است که ابتدا فاکتورهای محیطی مؤثّر در شکلگیری سکونتگاهها و رخداد مخاطرات طبیعی شناسایی و سپس موقعیّت سکونتگاهها در ارتباط با هر یک از فاکتورهای محیطی و مخاطرات طبیعی، تحلیل شدند. نتایج نشان می‌دهد که مهم‌ترین عامل ژئومورفیک در پراکندگی و استقرار روستاها، دشت‌های آبرفتی است. پایدارترین عامل اکولوژیک مؤثّر بر پراکنش روستاها در دشت سیلاخور عامل شیب و ناپایدارترین عامل، وجود گسل‌های مختلفی است که باعث لرزه‌خیزی منطقه شده است. بررسی مخاطرات طبیعی دشت سیلاخور بیانگر این نکته است که از بین 223 روستا موجود، 18 روستا در معرض خطر سیل، 41 روستا در معرض خطر زمین لغزش و 66 روستا در خطر خیلی بالای زلزله قرار گرفته‌اند. همچنین تلفیق نقشه نهایی مخاطرات نشان می‌دهد که 18 روستا در معرض خطر بالای سوانح طبیعی قرار دارند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عوامل محیطی؛ دشت سیلاخور؛ مخاطرات طبیعی؛ سکونت‌گاه‌های روستایی؛ لرستان | ||
| مراجع | ||
|
استعلاجی، علیرضا، قدیری معصوم، مجتبی (1384). بررسی عوامل جغرافیایی در نظام استقرار سکونتگاهها با تأکید بر تکنیک‌های کمی (مطالعه موردی: ناحیه ویلکیج از توابع شهرستان نمین)، پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 53، صص 136-121. بهرامی، رحمت‌الله (1390). محدودیت‌ها و تنگناهای محیطی و تأثیر آن بر ناپایداری سکونت‌گاه‌های روستایی (مطالعه موردی: شهرستان سنندج)، پژوهش‌های روستایی، دوره 7 (2)، صص167-145. بهشتیفر، سارا، سعدی مسگری، محمد، ولدان زوج، محمد جواد، کریمی، محمد (1389). استفاده از منطق فازی در محیط GIS به منظور مکان‌یابی نیروگاه‌های گازی، نشریه مهندسی عمران و نقشه‌برداری، دانشکده فنی، دوره 4 (44)، صص 592-583. حسنی مهر، صدیقه (1389). بررسی ساختار سکونتگاه روستایی در رابطه با عوامل مهم جغرافیایی در روستاهای آستارا، فصلنامۀ جغرافیای طبیعی، دوره 9 (3)، صص47-32. رستگار، ابراهیم، بیات، ناصر، عزیزی، فاطمه (1391). مشخصات نویسندگان مقاله نقش عوامل ژئومورفولوژیکی در برنامه ریزی محیط زیست روستایی: مطالعه موردی(روستای پریدر ابوالحسن شهرستان ملایر)، دومین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، تهران.رنجبر، محسن، رشیدزاده، معصومه (1390). قابلیت‌ها و محدودیت‌های ژئومرفولوژیکی شهرستان اهر و تأثیر آن در پراکنش آبادی‌ها، فصلنامۀ جغرافیای طبیعی، 4، صص 42-27. ریاحی، وحید، زمانی، لقمان (1394). بررسی عوامل جغرافیایی مؤثر بر سیل خیزی در نواحی روستایی مورد پژوهشی: روستاهای شهرستان سروآباد، فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، 5 (17): صص 102-91. زرگر، اکبر (1388). درآمدی بر شناخت معماری روستایی ایران، چاپ پنجم، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران. ظاهری، محمد (1386). نقش توپوگرافی در شکلگیری فیزیکی - کالبدی مساکن روستایی و میزان مطلوبیت آن‌ها، فصلنامه فضای جغرافیایی، شماره 17، صص 190-163. ظاهری، محمد (1388). تحلیلی بر رابطه بین عوامل محیطی و مطلوبیت ساختار فیزیکی مساکن روستایی (مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی)، جغرافیا و برنامهریزی، شمارۀ 29، صص 189-163. عزیزپور، فرهاد، شمسی، رقیه (1393). نقش عوامل محیطی در سازمان فضایی سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: دهستان لواسان کوچک). فصلنامه جغرافیایی سپهر، دوره 23(89)، صص 112-106. عنابستانی، علی‌اکبر (1389). نقش عوامل طبیعی در پایداری سکونت‌گاه‌های روستایی (مطالعة موردی: شهرستان سبزوار)، دوره 21 (2)، صص 104-89. فاضل نیا، غریب، حکیم دوست، یاسر ، یار محمدی، مینا (1394). پهنه بندی خطر مخاطرات طبیعی در مناطق روستایی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی با تاکید بر زمین لغزش(مطالعه موردی: دهستان دو هزار شهرستان تنکابن)، مجله پژوهش و برنامه ریزی روستایی، 2(10)، صص20- 12. مطیعی لنگرودی، سید حسن (1381). جغرافیای اقتصادی ایران (کشاورزی)، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. ملکی، امجد (1388). ارزیابی موقعیّت مکانی استقرار اماکن روستایی در شهرستان کرمانشاه، فصلنامۀ پژوهشی جغرافیای انسانی، 3 (1)، صص 26-13. موحد، خسرو، فتاحی، کاوه (1392). بررسی نقش اقلیم و محیط در شکل‌دهی فرم سازه مسکن روستایی استان فارس، فصلنامه مسکن و محیط روستا، شماره 141، صص50-37. نمکی، سید محمد، علی‌اکبری، اسماعیل، شریفی، اسماعیل، غیاثی، نجف قلی (1387). نقش عوامل محیطی در آرایش فضایی سکونت‌گاه‌های روستایی (مطالعۀ موردی: حوزه آبخیز مهاباد)، مجله علمی - پژوهشی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، شماره 5، صص20-11. ولایتی، سعدالله، اکبر قلی، فرحناز (1386). بررسی جایگاه عوامل طبیعی در استقرار سکونت‌گاه‌های روستایی (مطالعة موردی سکونت‌گاه‌های روستایی ارتفاعات کپه داغ- هزار مسجد)، جغرافیا (نشریة علمی - پژوهشی انجمن جغرافیایی ایران)، شماره 12 و 13 (5)، صص 66-45. Ayoob, K., Ibrahim, N., Tanka, O. (2011), Distribution and Spatial Arrangement of Rural Population in Shaqlawa District, Kurdistan Region-Iraq, Journal of Geography and Regional Planning, 4 (16), Pp 785-791.
Nitya, N., (1996), Distribution and Spatial Arrangement of Rural Population in East Rajasthan, India, Annals of the Association of American Geographers, 26 (2), Pp 205–219.
Oliveria, C. S., Roca, A., Goula, X. (2008), Assessing and Managing Earthquake Risk, Geo-scientific and Engineering Knowledge for Earthquake Risk Mitigation: developments, tools, techniques, published by Springer.
Pham, G.T and T. D. Bach. (2003), Strategies for sustainable slope management on Vietnam’s rural roads, Transport Engineering and Design Incorporated, Hanoi, Vietnam, PP:1-17.
Varnes, D. J. (1984), International Association of Engineering Geology Commission on Landslides and other Mass Movements on Slopes: Landslide hazard zonation: a review of principles and practice, UNESCO, Paris. 63 pp. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,272 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,099 |
||