تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 550 |
تعداد مقالات | 5,705 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,969,966 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,351,989 |
نگاهی به زندگی، دستنویسها و سرودههای اکسیر اصفهانی | ||
مطالعات شبه قاره | ||
مقاله 4، دوره 8، شماره 28، پاییز 1395، صفحه 51-68 اصل مقاله (398.05 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jsr.2016.2886 | ||
نویسندگان | ||
محمدمصطفی رسالتپناهی* 1؛ مژگان محمدی2؛ حسین قربانپور آرانی3 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کاشان | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عرفانی دانشگاه لرستان | ||
3استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کاشان | ||
چکیده | ||
آنچه پیشنیان به صورت دستنویس برای ما به یادگار گذاشتهاند، هر کدام گنجینهای است که باید در نگهداری و شناسایی آن کوشید. با وجود آنکه در سالهای اخیر کوشش و کاوشهای فراوانی دربارة شناسایی دستنویسهای کمشناختة نفیس و ارزنده انجام گرفته، ولی هنوز کار ناکرده بسیار است و آثار دستنویسشدة بسیاری در کتابخانههای عمومی و خصوصی در گوشه و کنار جهان نهفته که برای تصحیح و شناسایی آن اقدامی صورت نگرفته است. یکی از این آثار ارزشمند، دیوان شاعری ناآشنا و در عین حال توانا به نام میرزا عظیمای اصفهانی متخلّص به «اکسیر» است. محمّد عظیم اکسیر اصفهانی معروف به میرزا عظیما (متوفّی1169ق) شاعر پارسیگوی شبه قارّه است که به دلیل دوری از وطن در خمول و گمنامی باقی مانده است. وی در سال 1135ق به هند رفت و در بنگاله ساکن شد و همانجا درگذشت. از دیوان وی که بیش از 9000 بیت بوده، تنها سه دستنویس باقی مانده است: یکی در کتابخانة مجلس شورای اسلامی و دیگری در کتابخانة ملّی ایران و دیگری در کتابخانة موزة بریتانیا محفوظ است. این مقاله بر آن است تا برای نخستین بار به معرّفی شاعر، زندگی، دستنویسها و مضامین اشعار وی بپردازد. | ||
کلیدواژهها | ||
اکسیر اصفهانی؛ دیوان؛ دستنویس؛ شبه قارّه؛ سبک هندی (طرز تازه) | ||
مراجع | ||
1-اکسیر اصفهانی، میرزا عظیما، دیوان، [نسخۀ کتابخانة مجلس شورای اسلامی]، شمارة 9023، به خطّ خود سراینده، هند: قریة کالپی، 1150 هـ، ق. 2-__________، دیوان، [نسخۀ کتابخانة ملّی جمهوری اسلامی ایران]، شمارة 2690، بی تا، بی جا: قرن13. 3-انوار، عبدالله، فهرست نسخههای خطّی کتابخانة ملّی؛ جلد6، تهران: کتابخانة ملّی ایران، 1372. 4-انیس، موهنلعل، انیسالاحباء (تذکرةالتلامذه)، تصحیح و تعلیقات مروارید رفوگران، تهران: سفیر اردهال،1392. 5-بهوپالی، حسن خان، سیّد محمّد علی، متخلّص به سلیم، صبح گلشن، جلد1، مقدّمه، تصحیح، تکمیل و تحشیة مجتبی برزآبادی فراهانی، تهران: انتشارات فراهانی، 1390. 6-بیدل دهلوی، میرزا عبدالقادر، غزلیات، جلد1، بر اساس نسخة مصحّح خال محمّد خسته و خلیل الله خلیلی، توضیحات و تعلیقات، فرید مرادی، تهران: زوّار، 1387. 7-حافظ، شمسالدّین محمّد، دیوان، تصحیح و تنقیح سیّد محمّد راستگو، قم: خرّم، 1375. 8-حکمت، علی اصغر، سرزمین هند، بررسی تاریخی و اجتماعی و سیاسی و ادبی هندوستان، تهران: دانشگاه تهران، 1337. 9-درایتی، مصطفی، فهرستوارة دستنوشتهای ایران (دنا)، جلد 5، تهران: کتابخانة موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، 1389. 10-_______، فهرستگان نسخههای خطّی ایران (فنخا)، جلد14، تهران: سازمان اسناد و کتابخانة ملّی جمهوری اسلامی، 1391. 11-رفیع دهلوی، میرزا محمد سودا، عبرتالغافلین؛ مقدّمه، تصحیح و تعلیقات، شریف حسین قاسمی، دهلی نو: الفا آرت نوئیدا، 1390هـ ، 2011م. 12-ریو، چارلز، فهرست نسخههای خطّی فارسی موزة بریتانیا، جلد2، لندن: اکسفورد،1881م. 13-شفیعی کدکنی، محمد رضا، صور خیال در شعر فارسی، چاپ دهم، ویرایش دوم، تهران: آگه، 1385. 14-شمیسا، سیروس، شاهدبازی در ادبیات فارسی، تهران: فردوس،1381 . 15-_______ ، فرهنگ اشارات ادبیات فارسی، ویراست2، تهران: میترا، 1387. 16-صائب تبریزی، میرزا محمد علی، دیوان، جلد2و 4، تصحیح محمّد قهرمان، تهران: علمی و فرهنگی، 1383. 17-طهرانی، شیخ آقابزرگ، الذّریعه الی تصانیف الشّیعه؛ ، جلد9، بیروت: دارالاضواء، 1403ق. 18-عظیمآبادی، حسین قلیخان، متخلّص به عاشقی، نشتر عشق، تصحیح و تعلیقات سید کمال حاج سیدجوادی، تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب، 1391. 19-قهرمان، محمّد، برگزیدة اشعار صائب و دیگر شعرای معروف سبک هندی، تهران: سمت، 1387. 20-گلچین معانی، احمد، کاروان هند، جلد1، مشهد: آستان قدس رضوی، 1369. 21-مدرّس تبریزی، محمّد علی، ریحانـةالادب، مشتمل بر ترجمة حال فقها و فضلا و شعرای بزرگ، جلد1، چاپ3، تهران: خیّام، 1369. 22-مکین دهلوی، میرزا محمّد فاخر، دیوان، [نسخۀ کتابخانة مجلس شورای اسلامی]، شمارة 1071، کاتب: علی، 1203ق. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 936 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 665 |