اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 27 |
| تعداد شماره‌ها | 590 |
| تعداد مقالات | 6,039 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,869,365 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,837,517 |
آشکارسازی خشکسالی‌های هواشناسی و هیدرولوژیکی جنوب شرق دریاچه ارومیه | ||
| مخاطرات محیط طبیعی | ||
| مقاله 2، دوره 5، شماره 10 - شماره پیاپی 4، دی 1395، صفحه 25-42 اصل مقاله (1.26 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jneh.2017.2963 | ||
| نویسندگان | ||
بهروز ساری صراف  1؛ عبدالرضا واعظی هیر2؛ اکرم والائی3؛ وحیده ابطحی3
| ||
| 1استاد آب و هواشناسی، دانشگاه تبریز | ||
| 2دانشیار زمین شناسی ، دانشگاه تبریز | ||
| 3کارشناسی ارشد آب و هواشناسی، دانشگاه تبریز | ||
| چکیده | ||
| خشکسالی از جمله بلایای طبیعی است که در مقایسه با سایر پدیده‌ها، هم از نظر شدت و فراوانی وقوع و هم از نظر وسعت فضایی و میزان خساراتی که به بار می‌آورد، از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این پژوهش دوره‌های متوالی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیک، با استفاده از شاخص SPI و SDI در حوضه‌های صوفی‌چای و مردق‌چای، در جنوب شرق دریاچه ارومیه، بررسی شد و تاخیر زمانی بین وقوع دو خشکسالی مشخص شد. بدین منظور از داده‌های 10 ایستگاه باران‌سنجی و 7 ایستگاه هیدرومتری استفاده گردید. گستره و پهنه خشکسالی‌ها در محیط ArcGIS بر اساس کمترین خطای میانگین مربعات، به روش کریجینگ و IDW ترسیم و روند خشکسالی‌ها با آزمون‌های من‌کندال کلاسیک و اصلاح شده بررسی شد. نتایج نشان داد که وقوع دو دوره خشکسالی هواشناسی طولانی مدت و شدید، منجر به وقوع همزمان خشکسالی هیدرولوژیک در این حوضه‌ها شده است. بین خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیک در سطح 99 درصد ارتباط معنی‌دار وجود دارد که این ارتباط به صورت همزمان و سپس با یک ماه تاخیر قوی‌تر است. بر اساس نقشه های پهنه بندی خشکسالی، شمال غرب منطقه مورد مطالعه پتانسیل بیشتری از نظر فراوانی و شدت وقوع خشکسالی هواشناسی دارد که در مدیریت منابع آب حائز اهمیت است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| خشکسالی؛ شاخص SPI؛ شاخص SDI؛ حوضه صوفی‌چای؛ حوضه مردق‌چای | ||
| مراجع | ||
|
1- امیدوار، کمال و خسروی، یونس (1389). بررسی تغییر برخی عناصر اقلیمی در سواحل شمالی خلیج فارس با استفاده از آزمون کندال. مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی. 21 (38) :46-33. 2- باعقیده، محمد؛ علیجانی، بهلول و ضیائیان، پرویز (1390). بررسی امکان استفاده از شاخص پوشش گیاهی NDVI در تحلیل خشکسالی‌های استان اصفهان. مطالعات جغرافیایی مناطق خشک. 1 (14) :16-1. 3- بردی‌شیخ، واحد؛ بهره‌مند، عبدالرضا و موشخیان، یوسف (1390). مقایسه روند متغیرهای هیدرولوژیکی حوزه آبخیز اترک با استفاده از آزمون‌های ناپارامتری. مجله پژوهش‌های حفاظت آب و خاک. 18 (2). 4- بنی مهد، ادیب و خلیلی، داور (1390). بررسی و مقایسه خشکسالی SPI و EDI در ایستگاههای منتخب استان مازندران. همایش منطقهای دانش محوری در مدیریت پایدار کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. 5- حجام، سهراب؛ خوشخو، یونس؛ و شمسالدین‌وندی، رضا (1387). تحلیل روند تغییرات بارندگی‌های فصلی و سالانه چند ایستگاه منتخب در حوزه مرکزی ایران با استفاده از روش‌های ناپارامتری. پژوهش‌های جغرافیایی. (64) :168-157. 6- رضیئی، طیب؛ دانش کارآراسته، پیمان؛ اختری، روح انگیز و ثقفیان، بهرام (1386). بررسی خشکسالی‌های هواشناسی در استان سیستان و بلوچستان با استفاده از نمایه SPI و مدل زنجیره مارکف. تحقیقات منابع آب ایران. 3(1) :35-25. 7- ساری، الهه (1390). پایش خشکسالی هواشناسی به روش SPI و تأثیر آن بر کشت گندم دیم در استان آذربایجان شرقی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم انسانی و اجتماعی. دانشگاه تبریز. 8- صمدیبروجنی، حسین؛ و ابراهیمی، عطاالله (1389). پیامدهای خشکسالی و راه‌های مقابله با آن در استان چهارمحال بختیاری. گزارش مرکز تحقیقات منابع آب. دانشگاه شهرکرد. 102- 89 (1). 512-1. 9- مفیدی پور، نازنین؛ بردی‌شیخ؛ اونق، م؛ و سعدالدین، ا (1391). بررسی رابطه خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی در حوضه آبخیز اترک. پژوهشنامه مدیریت حوضه آبخیز 3 (5) :26-16. 10- ملکی نژاد، حسین؛ و سلیمانی مطلق، مهدی (1390). بررسی شدت خشکسالی‌های هواشناسی و هیدرولوژیک در حوضه چغلوندی. مجله پژوهش آب ایران 5 (9) :72-61. 11- میرعباسی نجف‌آبادی، رسول و دین‌پژوه، یعقوب (1389). تحلیل روند تغییرات آب‌دهی رودخانه‌های شمال‌غرب ایران در سه دهه اخیر. نشریه آب و خاک. 24 (4) :768-757. 12- میرموسوی، حسین؛ و کریمی، حمیده (1392). مطالعه اثر خشکسالی بر روی پوشش گیاهی با استفاده از تصاویر سنجنده MODIS مورد:استان کردستان. جغرافیا و توسعه. 11 (31) :76-57. 13- نگارش، حسین و کریمی، محمد (1390). بررسی تغییرات شدت خشکسالی سالانه ایستگاههای منطقه ایرانشهر در سال‌های آبی 85-1376. پنجمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران. 14. Chang, H. & Jung, I.W (2011). Climate Change Impact on Drought Risk and Uncertainty in the Willamette River Basin. Presented at The Oregon Water Conference. May 24-25.
15. Dibike, Y. B. & Coulibaly, P (2005). Hydrologic impact of climate change in the Saguenay watershed:comparison of downscaling methods and hydrologic models. Journal of Hydrology. 307. 145-163.
16. Edwards, D.C. & Mckee, T.B (1997). Charactristics of 20th century drought in the United States at multiple time scales. Climatology Report 97-2. Atmospheric science. Colorado state university. 1-155.
17. Lorenzo-Lacruz, J., Vicente-Serrano, S. M., Lopez-Moreno, J. I., Begueria, S., Garcia-Ruiz, J. M. & c, J. M. C (2010). The impact of droughts and water management on various hydrological systems in the headwaters of the Tagus River (central Spain). Journal of Hydrology. 386, 13-26.
18. McKee, T.B., Doesken N.J. & Kleist J (1995). Drought monitoring with multiple time scale. Proceeding of the 9th Conference on Applied Climatology. Dallas. TX.USA. 233-236.
19. Tabari, H., Nikbakht, J. & Hosseinzadeh Talaee, P (2013). Hydrological Drought Assessment in Northwestern Iran Based on Stramflow Drought Index (SDI). Water Resource Manage. 27. 137-151.
20. Sellinger, E. C., Stow, C. A., Lamon, E. C. & Qian, S. S (2008). Recent Water Level Declines in the Lake Michigan-Huron System. Enviromental Science & Technology. 42. 367–373.
21- Yu, G. & Shen, H (2010). Lake water changes in response to climate change in northern China:Simulations and uncertainty. Quaternary International. 212. 44–56. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 648 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 812 |
||
