تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 604 |
تعداد مقالات | 6,159 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,098,503 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,935,402 |
تحلیل ساختار فضایی تغییرات زمانی-مکانی تداوم موج های سرمایش طی دهههای اخیر | ||
مخاطرات محیط طبیعی | ||
مقاله 3، دوره 5، شماره 10 - شماره پیاپی 4، دی 1395، صفحه 43-60 اصل مقاله (864.64 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jneh.2017.2964 | ||
نویسندگان | ||
مسعود جلالی1؛ مهدی دوستکامیان ![]() | ||
1استادیار گروه جغرافیا دانشگاه زنجان | ||
2دانشجوی دکتری تغییر اقلیم- دانشگاه زنجان | ||
3دانشجوی کارشناسی ارشد آب و هواشناسی | ||
چکیده | ||
دما به عنوان شاخصی از شدت گرما یکی از عناصر اساسی شناخت هوا می باشد و نظر به دریافت نامنظم انرژی خورشیدی توسط زمین دستخوش تغییرات گستردة را شامل میشود. امواج سرما و یخبندان ها یکی از مهم ترین پدیده های مورد مطالعه در اقلیم شناسی است که از تغییرات روزانه دما در طول زمان ناشی می شود. هدف از این مطالعه بررسی و تحلیل تغییرات مکانی هستههای امواج سرمایشی شمال غرب ایران طی دورههای مختلف میباشد. برای این منظور دمای کمینه 42 ایستگاه سینوپتیکی و کلیماتولوژی که دارای بیشترین طول دوره آماری بودهاند از سازمان هواشناسی کشور دریافت شد. در این مطالعه روزی به عنوان موج سرمایی تلقی گردیده است که دارای نمره استاندارد برابر و کوچکتر از 2/1- باشد. مطابق با این تعریف با استفاد از برنامه نویسی در محیط نرم افزار متلب روزهای همراه با موج سرمایی استخراج و به کمک تحلیل الگوی خودهمبستگی فضایی موران مورد بررسی و تجزیه تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که باوجود اینکه هستههای امواج سرمایشی از توزیع پراکندگی برخوردار بوده است اما عمده تمرکز این هستهها در نواحی شرقی منطقه مورد مطالعه تشکیل الگوی خوشهای بالا داده است. از طرفی نتایج حاصل از تحلیل دورهها نشان داد که به سمت دورههای اخیر علاوه کاهش محسوس گستره هستههای امواج سرمایشی، از شدت هستههای امواج سرمایشی برای تداومهای مختلف بهویژه تداوم پنج و ششروزه کاسته شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
هستههای موج سرمایی؛ تداوم؛ الگوی فضایی؛ ناهنجاریها؛ شمال غرب ایران | ||
مراجع | ||
1) اسمعیل نژاد، مرتضی و خسروی، محمود و علیجانی، بهلول و مسعودیان، سیدابوالفضل (1392)، شناسایی امواج گرمایی ایران، جغرافیا و توسعه شماره 33، صص 39-54. 2) امیدوار، کمال و ابراهیمی، عاطفه (1391)، تحلیل همدیدی موج سرمای شدید16تا 25دی ماه 1386 در ایران مرکزی(استان های اصفهان، کرمان و یزد)، جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، شماره 45،صص98-81 . 3) چوخانی زاده مقدم، محمد (1376)، تحلیل سینوپتیکی اثر پرفشار سیبری بر دمای شمال شرق ایران، رساله دکتری دانشگاه تهران. 4) خسروی، محمود و دوستکامیان، مهدی و میرموسوی، سید حسین و بیات، علی و بیگ رضایی، احسان (1393)، طبقه بندی دما و بارش در ایران زمین با استفاده از روشهای زمین آمار و تحلیل خوشهای، فصلنامه برنامه ریزی منطقهای، شماره 13، صص 132-121 5) خورشید دوست، علی محمد و شیرزاد، علی اصغر (1391)، بررسی و تحلیل بارش های ناحیه شمال ایران با استفاده از تحلیل خوشه ای و تجزیه تابع تشخیص، نشریه علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی، شماره 49، صص101- 118. 6) دارند، محمد (1393)، شناسایی امواج سرما و تحلیل زمانی- مکانی آنها بر روی ایران زمین، جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، شماره2، صص268 -253. 7) رحیم زاده، فاطمه و عسگری، احمد (1383)، نگرشی بر تفاوت نرخ افزایشی دمای حداقل و حداکثر و کاهش دامنه شبانه روزی دما در کشور، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره73، صص171-155. 8) صادقی، سلیمان و حسین زاده ، سیدرضا و دوستان، رضا و آهنگرزاده، زهرا (1392)، تحلیل همدیدی امواج سرمایی در شمال شرق ایران، جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره 3، صص 107-123 9) صادقی، سلیمان و حسین زاده، سیدرضا و دوستان، رضا و آهنگرزاده، زهرا (1391)، تحلیل همدیدی امواج سرمایی در شمال شرق ایران، جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره 3، صص123-107. 10) عزیزی، قاسم و حنفی، علی و سلطانی، محسن و آقاجانی، موسی (1390)، تحلیل سینوپتیکی یخبندان شدید دیرهنگام و فراگیر فروردین1388، مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، صص14-1. 11) عزیزی، قاسم و یوسفی، حسن ( 1384 )، زمانیابی ورود پرفشار سیبری به سواحل جنوبی دریای خزر، مجله مدرس، شماره63-64، صص149-165. 12) عساکره، حسین و دوستکامیان مهدی (1393)، تحلیل تغییرات ناهنجاریها و چرخههای آب قابل بارش جو ایران، پژوهشهای جغرافیایی طبیعی، شماره 4، صص 444-435. 13) علیجانی، بهلول و دوستکامیان، مهدی و اشرفی، سعیده و شاکری، فهیمه (1394)، بررسی تغییرات الگوی خودهمبستگی فضایی درون دههای بارش ایران طی نیم قرن اخیر، جغرافیا و آمایش شهری، شماره 14، صص 71-87. 14) علیجانی، بهلول و هوشیار، محمود (1387)، شناسایی الگوهای سینوپتیکی سرماهای شدید شمال غرب ایران، پژوهش ها ی جغرافیای طبیعی، شماره ی 65 ، صص 16-1. 15) فرج زاده، منوچهر (1344)، مخاطرات اقلیمی ایران، چاپ اول، انتشارات سمت. 16) کاویانی، محمدرضا و علیجانی، بهلول (1378)، مبانی آب و هواشناسی، چاپ سیزدهم، انتشارات سمت، تهران. 17) کاویانی، محمدرضا و مسعودیان، سیدابوالفضل و شبانکاری، محمود (1387)، شناسایی رفتار زمانی- مکانی پرفشار سیبری در تراز دریا، مجله تحقیقات جغرافیایی، صص27-48. 18) کریمی، صادق و نگارش، حسین و طاوسی، تقی و علیجانی، بهلول (1391)، تحلیل همدید امواج سرماهای فراگیر ایران، جغرافیا و توسعه، شماره 29، صص 55-76 19) کریمی، صادق و نگارش، حسین و طاوسی، تقی و علیجانی ، بهلول (1391)، تحلیل همدید امواج سرماهای فراگیر ایران(موردی موج سرمای دی و بهمن1383 استان چهارمحال و بختیاری)، جغرافیا وتوسعه، شماره29، صص76-55. 20) لشکری، حسن (1387)، تحلیل سینوپتیکی موج سرمای فراگیر1382در ایران، پژوهش های جغرافیای طبیعی، شماره66، صص18-1. 21) لشکری،حسن و کیخسروی، قاسم (1389)، تحلیل سینوپتیکی موج سرمای 15- 8دی ماه 1385 در ایران، مجله مدرس علوم انسانی، شماره14، صص177- 155. 22) مسعودیان، ابوالفضل و دارند، محمد (1392)، ارتباط دو الگوی دریای شمال - خزر و شرق اروپا- شمال شرق ایران با بسامد رخداد سرماهای فرین دوره سرد سال ایران، مجله فیزیک زمین و فضا، شماره2، صص171-186. 23) مسعودیان، ابوالفضل، دارند، محمد،(1390)، تحلیل همدید سرماهای فرین ایران، جغرافیا و توسعه، شماره22، صص185 -165. 24) مسعودیان، سیدابوالفضل و قلی زاده، محمدحسین و محمدی، بختیار (1361)، سرماهای وزشی ایران (مطالعه موردی سرمای وزشی یهمن1361سنندج)، شماره725، صص15094-15080. 25) منتظری، مجید و مسعودیان، سیدابوالفضل (1389)، شناسایی الگوهای فرارفت دمایی ایران در سال های سرد، پژوهش های جغرافیای طبیعی، شماره74، صص94-79. 26) نظری پور، حمید و دوستکامیان، مهدی و اسدی، آرزو و بیات، علی (1393)، ناحیه بندی اقلیمی جنوب و جنوب غرب ایران با رویکرد برنامه ریزی منطقهای، فصلنامه برنامه ریزی منطقهای، شماره 15، صص 132-119 27) ویسی، محمد (1387)،تحلیل سینوپتیکی دوره های یخبندان در استان کردستان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا، گروه اقلیم شناسی سینوپتیک. 28) هژبرپور، قاسم و علیجا نی، بهلول (1386)، تحلیل همدید یخبندان های استان اردبیل، جغرافیا وتوسعه، شماره10، صص106-89. 29) Alexander,L.V et al, (2006), Global observed changes in daily climate extremes of temperature and precipitation, Journal of Geophysical Research, Vol.111:1-22.
30) Alijani, B., Hoshyar, M., 2008, Synoptic Patterns of Sever Freezing in West of Iran, Physical
31) Brunet, M.Sigro, J. Jones, PD. Saladie, O. Aguilar, E. Moberg, A. Lister, D and Walther, A, (2007),Long-term changes in extreme temperatures and precipitation in Spain, Contribution to Science, 3, 331-342.
32) Chengelan, B, (1984), Synoptic Meteorology In China. Beijing: China Ocean Press.
33) Davis, J. C. (1986). Statistics and Data Analysis in Geology.New York: Wiley.
34) Dube R.K, Prakasa Rao G. S, (2005), Extreme Weather Events Over India in the Last 100 years, J.Ind. Geophysics, Union Vol.9, No.3,(July2005), 178-173.
35) Geography Researches Journal, No. 65 , pp 1-6.
36) Gibilisco, S, (2006),"Meteorological demystified ", McGraw Hill Book Co.10. Reiss, R; M, Thomas, (2007),"Statistical Analysis of Extreme Values ",Birkh?user Press, Berlin.
37) Guentchev, G.S (2007), changes in atmospheric circulation over Europe and the relationship to temperature extreme in Bulgaria, a dissertation submitted to Michigan state university for degree of doctor of philosophy department of geography.
38) Hamilton, M.G.and Tarifa, J.R, (1978), Synoptic aspect of a polar outbreak leading to frost intropical Brazil, july 1972. Monthly weather review, Vol 106: 1545-1556.
39) Hatzaki, M. Flocas, H. A. Asimakopoulos, D. N,and Maheras, P,(2007), The eastern Mediterranean teleconnection pattern: identification and definition, Int. J. Climatol.,27: 727-737.
40) Asakereh H., & Doostkamian M., & Sadrafshary S., (2015), Anomalies and cycles of perceptible water over Iran in recent decades, Arabian Journal of Geosciences, Vol 2, pp 1-10
41) Islam, S.U. Rahman, N, (2008), Future change in the frequency of warm and cold spells durations over Pakistan simulated by the PRÉCIS regional climate model, Young Scientist Conference, November5 -12,(2006), Beijing China.
42) Judit, B. P, Rita, (2006), Regional analysis of extreme temperature indices for the Carpathian Basin from 1964 to 2001, Global and planetary change, 91: 213–221.
43) Kostopoulou, E. and Jones, P. D, (2007), Comprehensive analysis of the climate variability in the eastern Mediterranean, Partied: relationships between atmospheric circulation patterns and surface climatic elements, Int. J. Climate., 27: 1351-1371.
44) Kutiel, H. and Turkes, M,( 2005), New evidence for the role of the North Sea-Caspian Patteron the temperature and precipitation regimes in continental central Turkey, Geography ski Annular: Series A, Phys Geography, 87: 501-513.
45) Meehl, A, C.Tebaldi and D. Nychka, (2004), Changes in frost days in simulations of twenty first century climate, Climate Dynamics Journal, Springer Berlin/ Heidelberg, 495-511.
46) Salinger, M. J, and Griffiths, G.M, (2001), Trends in New Zealand daily temperature and rainfall extremes. International Journal of Climatology, Vol. 21: 1437–1452.
47) Su, BD, Jiang, T and Jin, WB, (2006), Recent trends in observed temperature and precipitation extremes in the Yangtze River basin, China. Theory. Appl. Climate, 83: 139–151.
48) Takahashi, H, (1990), Migration of the cold air mass related to rain23 belt formation of the-23 Chinese continent and atmospheric circulation system during the baiu season (in Japanese) geographic review of Japan, juries A, 64.
49) Vavrus, S. Walsh, J. E. Chapman, W. L. and Portis, D, (2006), the behavior of extreme cold air outbreaks under greenhouse warming. International Journal of Climatology, 26: 1133–1147.
50) Vincent, L. A. and Coauthors, (2005), Observed trends in indices of daily temperature extremes in South America (1960–2000), Journal of Climate, Vol.18:5011–5023.
51) Vithkeich V.I (1963), Agriculture metrological; Jerusalem, pp 183-305 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,056 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 513 |