تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 551 |
تعداد مقالات | 5,712 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,971,373 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,353,153 |
نقش بلدیّه در کنترل بازار در دورة پهلوی اول | ||
مجله پژوهش های تاریخی ایران و اسلام | ||
مقاله 1، دوره 10، شماره 19، زمستان 1395، صفحه 1-20 اصل مقاله (199.39 K) | ||
نوع مقاله: علمی و پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2017.2971 | ||
نویسندگان | ||
مرتضی ابراهیمی؛ سهیلا ترابی فارسانی ![]() | ||
گروه تاریخ،واحد نجف آباد،دانشگاه آزاد اسلامی،نجف آباد،ایران | ||
چکیده | ||
کنترل و تنظیم بازارهای شهری، از موارد اعمال نفوذ حکومتها بوده است. در دوره پهلوی اول برای تنظیم بازار از ابزارهای مختلفی استفاده شد؛ یکی از این ابزارها نهاد بلدیّه بود. نهاد نوپایی که دیرزمانی از تأسیس آن نمیگذشت و در دوره پهلوی اول به عنوان ابزاری در دست حاکمیت در جهت نوسازی جامعه استفاده میشد و از این جهت نهاد پر اهمیتی بود. یکی از وظایفی که بر عهده بلدیّه نهاده شده بود، تنظیم بازار و جلوگیری از قحطی و کمبود کالاهای اساسی در شهر بود. در راستای این وظیفه،بلدیّه امکان مداخله در امور مربوط به بازار را یافت و تا حدی بر اصناف گوناگون کنترل پیدا کرد. در همین راستا بلدیّه به گسترش فضای فیزیکی بازار پرداخت، از سدمعبر توسط کسبه جلوگیری کرد، به بهداشت مواد غذایی که در بازار ارائه میشد، پرداخت و از همه مهمتر به تنظیم بازار کالاهای اساسی مانند نان و گوشت پرداخت. در کنار مخالفتهایی که بخش سنتی جامعه با این تغییرات داشت گروههای دیگر جامعه از این اقدامات رضایت داشتند و حتی برخی از اصناف خواستار ورود بیشتر بلدیّه در امور مربوط به بازار و صنف هایشان بودند. این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی و بر اساس بهرهگیری از اسناد و روزنامههای دورة پهلوی اول تنظیم شده است. هدف این تحقیق بررسی فعالیتهای نهاد نوپای بلدیّه در زمینه چگونگی عرضه و تقاضای کالاهای اساسی و کنترل و تنظیم بازار است و سعی دارد به این پرسش اساسی پاسخ دهد که در اثر فعالیتهای بلدیّه در این زمینه چه تغییراتی در وضعیت معیشت مردم ایجاد شد؟ در پاسخ به این پرسش به وظایف مشخص شده بلدیّه در این زمینه پرداخته میشود و سپس اقداماتی که این نهاد در زمینه کنترل اقلام معیشتی مردم انجام داد را بررسی کرده، به اعتراضات و شکایات مردم پرداخته و در نهایت نتیجه فعالیت نهاد بلدیّه در این زمینه ذکر می شود. | ||
کلیدواژهها | ||
بلدیّه؛ کنترل بازار؛ عرضه و تقاضای کالا؛ معیشت عمومی؛ رضاشاه | ||
مراجع | ||
منابع و ماخذ
الف- اسناد منتشر نشده
سند شماره 109/1/20/126/5، مورخ 14/9/1303، مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی ایران.
سند شماره 37/1/21/121/5، مورخ 7/10/1303، مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی ایران.
سند شماره 76/1/20/125/5، تاریخ 28/11/1303، مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی ایران.
سند شماره 472/6/18/39/6، مورخ 10/12/1306، مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی ایران.
سند شماره ۷/۸۹/۱۲/۱/۶۸، مورخ 9/10/1307، مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی ایران
سند شماره 34/1/20/5/8، مورخ 21/12/1309،مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی ایران.
سند شماره 45/1/17/199/8، تاریخ 28/3/1311،مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی ایران.
سند شماره ۸/۲۹/۳۰/۱/۹۷، تاریخ 7/7/1311، مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی ایران.
سند شماره 11/1/15/196/8، تاریخ 15/8/1311، مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی ایران.
سند شماره 54/1/12/55/9، مورخ 11/3/1312،مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی ایران.
سند شماره 266/7/15/75/9، مورخ 31/2/1313، مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی ایران.
سند شماره 29328933، مورخ 4/2/1311، سازمان اسناد ملی ایران.
سند شماره 2931160، تاریخ 30/4/1314، سازمان اسناد ملی ایران.
سند شماره 2934543، بدون تاریخ، نظامنامه مفتّشین اداره بلدیّه، مرکز اسناد ملی ایران.
ب- اسناد منتشر شده:
اسنادی از انجمنهای بلدی،تجّار و اصناف (1320-1300 ه.ش)، (1380) به کوشش رضا مختاری اصفهانی،تهیه و تنظیم: معاونت خدمات مدیریت و اطلاع رسانی دفتر رئیس جمهور، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
سند شماره 7، اسناد ریاست جمهوری، تاریخ 7/3/1304.
سند شماره14،اسناد ریاست جمهوری، تاریخ 15 بهمن 1304.
سند شماره 23،اسناد ریاست جمهوری،تاریخ 26/4/1305.
سند شماره 4/25،اسناد ریاست جمهوری ،تاریخ 5/7/1305.
سند شماره 31،اسناد ریاست جمهوری، تاریخ 23/6/1305.
سند شماره 1/32،اسناد ریاست جمهوری، تاریخ 4/7/1305.
سند شماره 2/33، اسناد ریاست جمهوری، تاریخ 14/8/1305.
سند شماره 35،اسناد ریاست جمهوری، تاریخ 8/8/1305.
سند شماره 37،اسناد ریاست جمهوری، تاریخ 17/8/1305.
سند شماره 65،اسناد ریاست جمهوری، تاریخ 6/10/1306.
سند شماره 3/76،اسناد ریاست جمهوری، تاریخ 8/7/1307.
سند شماره 92،اسناد ریاست جمهوری، تاریخ 14/3/1308.
سند شماره 119، اسناد ریاست جمهوری،تاریخ 1310.
سند شماره 168،اسناد ریاست جمهوری، تاریخ 16/4/1311.
سند شماره 1/191،اسناد ریاست جمهوری،تاریخ 29/5/1312.
سند شماره 192،اسناد ریاست جمهوری، تاریخ 6/9/1312.
سند شماره 193،اسناد ریاست جمهوری، تاریخ 19/9/1312.
سند شماره 6/215،اسناد ریاست جمهوری،تاریخ 28/10/1314.
سند شماره 238،اسناد ریاست جمهوری، تاریخ 24/1/1316.
سند شماره 1/248،اسناد ریاست جمهوری، تاریخ 2/10/1317.
سند شماره 3/261،اسناد ریاست جمهوری، تاریخ 7/8/1319.
سند شماره 253،اسناد ریاست جمهوری، تاریخ 14/6/1318.
اسناد بلدیّه و شهرداری اصفهان از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی (1391) گردآورنده دیبا هاشمی فشارکی، اصفهان، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان.
سند شماره 5،اسناد بلدیّه اصفهان، تاریخ 7/1286.
سند شماره 40،اسناد بلدیّه اصفهان، تاریخ 1310.
سند شماره 57،اسناد بلدیّه اصفهان، تاریخ 9/1311.
سند شماره 59،اسناد بلدیّه اصفهان، تاریخ 28/9/1311.
سند شماره 83،اسناد بلدیّه اصفهان، تاریخ 17/10/1317.
ج- روزنامهها:
روزنامه اختر مسعود، سال ششم، ش 18، 31 شهریور 1304.
روزنامه اخگر، سال اول، ش 71، 22 بهمن 1307. (به نقل از تحولات عمران شهری اصفهان، ص27)
روزنامه اخگر، سال پنجم، ش 863، 5مرداد 1312.
روزنامه انجمن بلدیّه، شماره 1، رمضان 1325.
روزنامه انجمن بلدیّه،فرج بعد از شدت، سال اول، ش5، رمضان 1325.
روزنامه انجمن بلدیّه، سال اول، ش6،رمضان 1325.
روزنامه انجمن بلدیّه، سال اول، ش8، شوال 1325.
روزنامه انجمن بلدیّه، شماره 10، تاریخ 1286.
روزنامه انجمن بلدیّه اصفهان،سال اول، ش 10، شوال 1325.
روزنامه انجمن تبریز، دوره دوم، ش27، 1326ق.
روزنامه بیطرف، شماره 1، 15شوال 1332ق.
روزنامه حبلالمتین تهران،سال اول، شماره 116، 6شعبان 1325.
روزنامه حبل المتین تهران،سال اول، شماره 139، 4 رمضان 1325.
روزنامه حبل المتین تهران،سال اول، شماره 230، 15 محرم 1326.
روزنامه حبل المتین کلکته، سال پانزدهم، ش 23، دوشنبه 24 ذیقعده 1325.
روزنامه جام جم،سال اول، شماره 12، 15 رمضان 1325.
روزنامه زاینده رود، شماره 10.
روزنامه صبح صادق،سال دوم، شماره 3
د-مقالات:
آبادیان، حسین و محمود بیطرفان (1391) «موانع تاریخی رشد مدیریت شهری در دورة اول مشروطه؛ تجربة انجمن بلدی»، تحقیقات تاریخ اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال دوم، شمارة دوم.
احتشامی،لطف الله،«تجارت در سرای مخلص بازار قدیمی اصفهان در دوره قاجاریه(1325)»،گنجینه اسناد، سال دهم، شمارههای 38-37.
دهقان نژاد،مرتضی (1390)«از پاتسی تا بلدیّه»،مجموعه مقالات همایش یکصدمین سالگرد تأسیس شهرداری، به کوشش محمدعلی چلونگر،اصفهان، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان.
ه-کتب
رجایی،عبدالمهدی (1386) اصفهان از انقلاب مشروطه تا جنگ جهانی اول، اصفهان،دانشگاه اصفهان.
رجایی، عبدالمهدی (1387) تحولات عمران و مدیریت شهری اصفهان در دوره پهلوی اول(1320-1304)،اصفهان، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان.
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی (1325) دورة اول، تهران، ادارة روزنامه رسمی کشور، ص 363.
مجموعه مصوبات ادوار اول و دوم قانونگذاری مجلس شورای ملی (1318) مجلس شورای ملی،تهران.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,976 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 978 |