تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 558 |
تعداد مقالات | 5,772 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,029,974 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,397,427 |
تحول سنجی مفهوم ملت در دوره قاجار | ||
مجله پژوهش های تاریخی ایران و اسلام | ||
مقاله 6، دوره 10، شماره 19، بهمن 1395، صفحه 101-120 اصل مقاله (237.37 K) | ||
نوع مقاله: علمی و پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2017.2976 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه رضایی1؛ مسعود مرادی2 | ||
1دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه خوارزمی | ||
2دانشیار گروه تاریخ دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
چکیده | ||
دوران حکومت قاجار مصادف با شکلگیری اندیشه ملیگرایی در جهان بهتأثیر از انقلاب فرانسه بود. وقوع انقلاب مشروطه، بازتاب ورود این اندیشهها به جامعه ایران بود و ایرانیان که در نظام استبدادی، بندگان پادشاه به شمار میآمدند، خواستار حقوق ملی و شهروندی شدند. مفهوم ملت پس از ورود به ایران در تقابل با تفکرات مختلف، به اشکال متفاوتی تعبیر شد. این مقاله، گوناگونی برداشت از مفهوم ملت را در میان اقشار مختلف روشنفکران، علما، حاکمان، تودههای مردم وگروههای تأثیر گرفته از اندیشههای مارکسیستی بررسی مینماید و به این نتیجه میرسد که هر کدام از گروههای مزبور با توجه به زمینه فکری و تأثیری که از اندیشه ها و محیطهای فکری مختلف گرفتند، مفهوم متفاوتی از ملت در نظر داشتندو در بسیاری موارد، تنها یک جابجایی واژگانی بینمفاهیم رعیت و ملت اتفاق افتاد و ملت به همان مفهوم رعیت بکار رفت. | ||
کلیدواژهها | ||
عصر قاجار؛ ملت؛ روشنفکران؛ علما؛ حاکمان قاجار؛ توده مردم | ||
مراجع | ||
منابع
آخوندزاده، میرزا فتحعلی، (1357)، الفبای جدید و مکتوبات، به کوشش مجید محمدزاده، تبریز: چاپ مهر .
استرآبادی، مهدیخان، (1341)، جهانگشای نادری، به کوشش عبدالله انوار، تهران: انجمن آثار ملی.
اسمیت، آنتونی دی، (1383)، ناسیونالیسم، نظریه، ایدئولوژی، تاریخ، ترجمه منصور انصاری، تهران: انتشارات تمدن ایرانی.
اشرف، احمد، (1383)، «بحران هویت ملی و قومی در ایران»، حمید احمدی، ایران: هویت، ملیت، قومیت( مجموعه مقالات)، تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی، ص 133-170.
آشوری، داریوش، (1373)، دانشنامه سیاسی، تهران: مروارید.
اکبری، محمدعلی، (1384)، تبارشناسی هویت جدید ایرانی( عصر قاجاریه و پهلوی اول)، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
اوزکریملی، اوموت، (1383)، نظریههای ناسیونالیسم، ترجمه محمدعلی قاسمی، تهران: انتشارات تمدن ایرانی.
براون، ادوارد، (1376)، انقلاب مشروطیت ایران، ترجمه مهری قزوینی، تهران: انتشارات کویر.
بشریه، حسن، (1383)، «ایدئولوژی سیاسی و هویت اجتماعی در ایران»، ایران: هویت، ملیت، قومیت، به کوشش حمید احمدی، تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی، ص131-115.
بی نام،( بی تا)، وقایع استبداد صغیر، به کوشش ایرج افشار، بیجا، بینا.
بیگدلو، رضا،(1380)، باستانگرایی در تاریخ معاصر ایران، تهران: نشر مرکز.
تفرشی حسینی، میرزا احمد، (1351)، روزنامه اخبار مشروطیت و انقلاب ایران در سالهای 1321-1328قمری، به کوشش ایرج افشار، تهران: امیرکبیر.
خلخالی،عمادالعلماء، (1387)، «بیان معنی سلطنت مشروطه و فوایدها»، غلامحسین زرگری نژاد، رسائل مشروطیت: مشروطه به روایت مخالفان و موافقان، ج 2، تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی، ص57-11.
رابینو، ه.ل.، (1368)، مشروطه گیلان، به کوشش محمد روشن. رشت: طاعتی.
رنان، ارنست، (1390)، «ملت چیست؟»، ملت، حس ملی، ناسیونالیسم، ترجمه عبدالوهاب احمدی، تهران: نشر آگه، ص 51-23.
روزنامه ایران باستان، دی 1312، س 1، ش 1.
روزنامه ایران نو، 11ذیقعده 1328، س2 ، ش 20.
روزنامه تمدن، 1325ق، س 1، ش 9.
روزنامه زاینده رود، 23 صفر 1329، س3، ش 6.
روزنامه زاینده رود، 5 جمادی الاول 1329، س3، ش 114.
طالبوف، ملا عبدالرحیم، (1357)، آزادی و سیاست، به اهتمام ایرج افشار، تهران: سحر.
طالبوف، ملا عبدالرحیم، (سده 1400ق)، کتاب احمد، ج1و2، اداره مخطوطات و نسخ خطی آستان قدس رضوی.
ساوجی، میرزا موسی بن علی رضا، (1380)، «سیاست مدن»، غلامحسین زرگرینژاد، رسائل سیاسی عصر قاجار، تهران، انتشارات کتابخانه ملی، ص 124-38.
قاجار، جلال الدین میرزا، (بی تا)، نامه خسروان، به کوشش مجید رهنما، بی جا: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
کاتم، ریچارد، (1371)، ناسیونالیسم در ایران، ترجمه فرشته سرلک، تهران: نشر گفتار.
کرمانی، آقاخان، (1387)، آئینه سکندری، مقدمه و تحقیق علی اصغر حقدار، تهران: چشمه.
کرمانی، میرزا آقاخان، ( 1280ق)، مکاتیب، واقف میرزا رضا نائینی، مرکز نسخ خطی آستانقدس رضوی.
کرمانی، میرزا آقاخان، (بی تا)، خطابات، اداره مخطوطات و نسخ خطی آستان قدس رضوی.
کرمانی، ناظم الاسلام، (1332)، تاریخ بیداری ایرانیان، ج1-3، تهران: ابن سینا.
لسان الملک سپهر، میرزا محمد تقی، (1353)، ناسخ التواریخ سلاطین قاجار، ج2، به تصحیح محمد باقر بهبودی، تهران، کتابفروشی اسلامیه.
مجدالاسلام کرمانی، (1326ق)، روزنامه ندای وطن، س 2، ش 225-226.
مجموعه مصوبات مجلس شورای ملی در چهار دوره تقنینیه، (بی تا)، بی جا: مطبعه مجلس.
مفتون دنبلی، عبدالرزاق، (1351)، ماثرالسلطانیه، به اهتمام صدری افشار، تهران: ابن سینا.
ملکم خان ناظم الدوله، (1301)، مجموعه آثار، رساله کتابچه غیبی، تدوین و تنظیم محیط طباطبایی، تهران: انتشارات علمی.
نایینی، میرزا محمد، ( 1386)، «رساله وجوب سلطنت ناصرالدین شاه»، غلامحسین زرگرینژاد، سیاست -نامههای قاجاری، ج 2، تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی، ص406-391.
نجفی(الف)، موسی، (1381)، «درآمدی فلسفی بر مفهومشناسی واژه ملت در متون سیاسی ایران( نقد سکولاریزاسیون مفهوم ملت در ایران)»، مولفههای هویت ملی در ایران، به کوشش گروه تحقیقات سیاسی اسلام، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ص51-29.
نجفی(ب)، موسی، (1381)، «فرایند سکولاریزاسیون مفهوم ملت در ایران»، مجله کتاب نقد، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، س 6، ش 22، ص 148-133.
نظام العلماء تبریزی، (1312ق)، تحفه خاقانیه، به کوشش محمد تقی خان معزالملک و علی بن احمد مستوفی تبریزی، بیجا: چاپ سنگی.
هود، استوارت کیلینگ، (1380)، فاشیسم و نازیسم، ترجمه اسدالله نبوی چاشمی، تهران: نشر و پژوهش شیرازه.
ویل دورانت، (1358)، تاریخ تمدن، (کتاب دهم، روسو و انقلاب)، ج 26، ترجمه ضیاءالدین علایی طباطبایی، تهران: اقبال.
Barnard, (1984),” Patriotism and Citizenship in Rousseau: A dual theory of public willing”, The Review of Politics, p 249-265.
Gilbert, Paul. (1998), The Philosophy of Nationalism, Colorado and Oxford: Westview press.
Halliday, F. (1997), “Nationalism”, The Globalization of World Politics, J.Baylis and S. Smit, Oxford: Oxford University Press, p 359-373.
kohn,Hons, (1967), The Idea of Nationalism, New York: Collier Macmillan.
Weber, Max, (1991), essays in sociology, Padstow Cornwall.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,978 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 779 |