تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 550 |
تعداد مقالات | 5,697 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,962,537 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,346,376 |
ارزیابی خطر فرسایش آبی و بادی و مقایسۀ پتانسیل رسوبدهی آنها در منطقة حارثآباد سبزوار | ||
جغرافیا و آمایش شهری منطقهای | ||
مقاله 9، دوره 7، شماره 22، بهار 1396، صفحه 85-98 اصل مقاله (1.51 MB) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2017.3018 | ||
نویسندگان | ||
اسماعیل سیلاخوری ![]() | ||
1دانشجوی دکتری تخصصی بیابانزدایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
2استادیار و عضو هیأت علمی گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری | ||
3دانشجوی دکتری تخصصی علوم آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
چکیده | ||
فرسایش خاک، تهدیدی جدی برای حفاظت منابع خاک و آب کشور است. در این تحقیق، پهنهبندی خطر فرسایش بادی و آبی بهترتیب با مدلهای IRIFR(IRIFR.E.Aو IRIFR.E.B) و MPSIACدر منطقة سبزوار انجام شد و پتانسیل رسوبدهی آنها مورد بررسی قرار گرفت. سپس، نقشة واحدهای کاری تهیه شد و عوامل نهگانة مؤثر در فرسایش بادی و آبی در هر یک از 15 واحد کاری مورد بررسی قرار گرفت و همچنین، نقشههای خطر فرسایش آبی و بادی و نقشة فرسایش ناخالص آبی و بادی و فرسایش ناخالص کل (آبی+بادی) برای منطقة مورد نظر تهیه شد. نتایج نشان داد، اراضی کشاورزی با مساحت 9/4936 هکتار بیشترین حساسیت را نسبت به فرسایش بادی و واحد کاری اراضی مارنی با مساحت 3/596 هکتار، بیشترین حساسیت را به فرسایش آبی و تولید رسوب دارند. با توجه به نقشة وضعیت فرسایش بادی منطقة مورد بررسی، 55/80 درصد از منطقه در کلاس متوسط، 47/10 درصد در کلاس زیاد و 40/8 درصد منطقه در کلاس کمخطر فرسایش بادی قرار گرفتند. با توجه به بررسی نقشة وضعیت فرسایش آبی منطقه، 32/50 درصد از منطقه در کلاس کم و 11/49 درصد در کلاس متوسط خطر فرسایش آبی قرار گرفتند. فرسایش بادی 19/71 درصد و فرسایش آبی 81/28 درصد در کاهش حاصلخیزی اراضی منطقه مؤثر بوده است. نتایج حاکی از آن است که مقدار کل رسوب منطقة مورد مطالعه، 23/14412 متر مکعب در کیلومتر مربع در سال است که 47/10259 متر مکعب در کیلومتر مربع بهوسیلة فرسایش بادی و 76/4152 متر مکعب در کیلومتر مربع بهوسیلة فرسایش آبی صورت میگیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
شدت فرسایش بادی و آبی؛ مدل IRIFR.E.A؛ مدل IRIFR.E.B؛ مدل MPSIAC؛ منطقة سبزوار | ||
مراجع | ||
احمدی، حسن (1387). ژئومورفولوژی کاربردی. جلد 2. انتشارات دانشگاه تهران. احمدی، حسن؛ اختصاصی، محمدرضا؛ همتی، نعمتالله (1386). برآورد و مقایسة پتانسیل رسوبدهی فرسایش بادی و آبی با استفاده از مدلهای IRIRER.E.A و MPSIAC در مناطق نیمهخشک (مطالعه موردی: حوزة آبخیز نعمتآباد بیجار). نشریه دانشکدهمنابع طبیعی، دورة 60، شمارة 1، صص 11-1. احمدی، حسن؛ رفاهی، حسینقلی؛ اختصاصی، محمدرضا؛ طهماسبیبیرگانی، علیمحمد (1378). پتانسیل رسوبدهی فرسایش آبی با استفاده از مدل MPSIAC و روش مستقیم در مناطق بیابانی ایران (مطالعة موردی: حوزة آبخیز آب بخشاء – بردسیر کرمان). بیابان، جلد 4، شمارة 1، صص: 39–27. اردکانی، ندا؛ مشهدی، ناصر؛ عظیمزاده، حمیدرضا؛ نظریسامانی، علیاکبر؛ کریمپور ریحان، مجید (1391). ارزیابی شدت فرسایش بادی منطقة حفاظتشدة کالمند. اولین همایش ملی بیابان دانشگاه تهران: پردیس منابع طبیعی کرج. ص۷. ایلانلو، مریم (1390). برآورد میزان فرسایش خاک با استفاده از مدل پسیاک (منطقة مورد مطالعه: حوضة آبخیز تویسرکان). مجموعه مقالات دومین همایش ملی مقابله با بیابانزایی و توسعة پایدار تالابهای کویری ایران. اراک: دانشگاه آزاد اسلامی ، صص 459-457. پهلوانروی، احمد (1391). ارزیابی فرسایش و رسوبات بادی با استفاده از مدل IRIFR در منطقة زهک دشت سیستان، جغرافیا و توسعه، شمارة 27، صص 140-127. درینی، جواد؛ رفیعیساردوئی، الهام؛ طالبدنیا، سمیه؛ فاریابی، نجمه؛ یاری، رضا؛ سفیدی، حمیده (1390). تهیه نقشة شدت فرسایش بادی اراضی به روش IRIFR و نقشة خطوط همسرعت آستانة فرسایش بادی (مطالعة موردی: حوضة عنبرآباد استان کرمان). مجموعه مقالات دومین همایش ملی مقابله با بیابانزایی و توسعة پایدار تالابهای کویری ایران. اراک: دانشگاه آزاد اسلامی، صص 1273-1266. رفاهی، حسینقلی (1385). فرسایش آبی و کنترل آن. تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. سیلاخوری، اسماعیل.؛ اونق، مجید (1391). مقایسه اثر مقیاس نقشه در تفکیک واحدهای کاری ژئومورفولوژی برای پهنهبندی خطر بیابانزایی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعهی موردی: منطقهی حارث آباد سبزوار)، مجله کاربرد سنجش از دور و GIS در علوم منابع طبیعی، سال سوم، شماره 4، صص 105-91. عظیمزاده، حمیدرضا (1386). بررسی کاربرد مدلهای سامانة برآورد فرسایش بادیWEPS وIRIFR2 در اراضی آیش دشت یزد- اردکان. پایاننامة دکتری تخصصی. دانشگاه تهران، دانشکده کشاورزی. فتحیملککیان، شاهین؛ افشار، عباس؛ موسوی، سیدجمشید (1385). توسعة مدل تشخیص الگوی فازی بهمنظور ارزیابی پتانسیل فرسایشپذیری حوضهها بر مبنای روش PSIAC، آب و فاضلاب، شمارة 57، صص 71-59. محمودآبادی، مجید؛ چرخابی، امیرحسین؛ رفاهی، حسینقلی؛ گرجی، منوچهر (1384). پهنهبندی خطر فرسایش در حوزة آبخیز گلآباد اصفهان با استفاده از مدل MPSIACو سامانة اطلاعات جغرافیایی. مجله علوم کشاورزی ایران، جلد 36، شمارة 2، صص 520–511. مصباحزاده، طیبه؛ احمدی، حسن؛ زهتابیان، غلامرضا؛ سرمدیان، فریدون (1389). ارزیابی شدت فرسایش بادی با بهرهگیری از مدل IRIFER.E.A (بررسی موردی: ابوزید آباد کاشان). نشریه مرتع و آبخیزداری، مجلة منابع طبیعی ایران، دورة 63، شمارة 3، صص 415–399. نقشة زمینشناسی 1:100000 سبزوار، سازمان زمینشناسی کشور. نقشة زمینشناسی 1:100000 کاشمر، سازمان زمینشناسی کشور.
Anonymous, (1974). DEZ watershed resource management plan. Iran. D&R development and resources. Newyork. Sacromento. Tehran. 241P.
Johnson, C.W. Gebhardt, K.A. 1982. Predicting sediment yields from saga brush rangeland. Proceedings of the workshop on estimating erosion and sediment yield on rangeland. Tucson.
Ownegh, Majid (2003). Land use planning and integrated management of natural hazard in Golestan province, in: seminar on flood hazard prevention and mitigation, 1-16 January, Gorgan, Iran, Abstract, p9.
Renard, K.G. and Ston, J.J. 1982. Sediment yield from small semiarid rangeland watersheds. USDA-SEA-ARM, Western Series-No.26.
Tangestani, M., (2006). Comparison of EPM and PSIAC models in GIS for erosion and sediment yield assessment in a semi-arid environment: Afzar Catchment, Fars Province, Iran. Journal of Asian Earth Sciences, 27, 585–597. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 528 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 356 |