اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 29 |
| تعداد شماره‌ها | 641 |
| تعداد مقالات | 6,336 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,889,883 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,484,111 |
ارزیابی شاخصهای مورفوتکتونیک در حوضۀ قانقلی چای | ||
| جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای | ||
| مقاله 11، دوره 7، شماره 22، فروردین 1396، صفحه 117-132 اصل مقاله (1.38 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2017.3032 | ||
| نویسندگان | ||
| دکتر غلام حسن جعفری* 1؛ محمدرضا نوروزی2 | ||
| 1استادیار ژئومورفولوژی دانشگاه زنجان | ||
| 2کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی دانشگاه خوارزمی | ||
| چکیده | ||
| نئوتکتونیک ازجمله عوامل دینامیکی است که همواره حوضههای آبخیز و رودخانهها را تحت‌تأثیر قرار میدهد. نئوتکتونیک به عوامل جدید تکتونیکی گفته میشود که عمدتاً در گسلها نمود پیدا میکند. جابجایی گسلها، باعث تشدید کانونهای زلزله، آزاد شدن نیروهای درونی زمین و درنهایت تغییر شکل عوامل ژئومورفولوژیکی سطح زمین میشود. هدف این پژوهش، بررسی وضعیت تکتونیکی حوضۀ قانقلی‌چای است که زمین‌لغزش ناشی از زلزلۀ 1369 رودبار و منجیل منجر به تشکیل دریاچۀ باکلور در آن شده است. بدین منظور، به کمک نرم‌افزار Arc GIS، 12MapperGlobalو با استفاده از شاخصهای نسبی مورفوتکتونیکی مانند: گرادیان طولی رودخانه (SL)، عدم‌تقارن حوضۀ زهکشی (AF)، انتگرال منحنی هیپسومتریک (Hi)، نسبت کف درّه به ارتفاع آن (Vf)، شکل حوضۀ زهکشی (Bs)، پیچ و خم پیشانی کوه (Smf)، تقارن توپوگرافی عرضی (T) و سینوزیته (پیچوخم) رودخانه (Sr) به بررسی این‌گونه فعالیتها پرداخته شد. با توجه به نتایج این پژوهش، شاخصهای SL،SMF و Srنشانگر جوان بودن حوضه ازنظر سیکل فرسایشی است. فعالیت گسلهای پشت کوه و منجیل عمود بر حوضه، سبب اختلاف ارتفاع و تغییر قابل‌توجه‌ای در نیمرخ طولی رودخانۀ قانقلی‌چای و شاخص SL شده است. بقیۀ شاخصها، بیانگر فعالیت تکتونیکی متوسط حوضه است. فعالیت زیاد تکتونیکی حوضه ازنظر شاخص زمینساخت فعال نسبی (LAT) حاکی از این است که هرکدام از شاخصها به‌تنهایی نمی‌توانند وضعیت تکتونیکی حوضه را مشخص کنند و نیازمند برآورد شاخص LATکل حوضههاست؛ بر‌اساس آن، حوضه در کلاس 2 یعنی با فعالیت تکتونیکی زیاد قرار می‌گیرد. استفاده از نمودار بی‌بُعد در تأیید فعالیتهای نئوتکتونیکی حوضه و به‌خصوص شاخص SLبسیار مفید است. بر‌اساس تفسیر آن می‌توان گفت که حوضۀ قانقلی‌چای ازنظر تکتونیکی فعال است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نئوتکتونیک؛ زمینساخت؛ گسل؛ باکلو | ||
| مراجع | ||
|
اسماعیلی، رضا؛ متولی، صدرالدین؛ حسین‌زاده، محمدمهدی (1391). بررسی اثرات مورفوتکتونیک در نیمرخ طولی رودخانۀ و از؛ البرز شمالی، استان مازندران. پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی. انجمن ایرانی ژئومورفولوژی، شمارۀ 3. صص 114-101. رامشت، محمدحسین؛ حبیب الهیان، محمود (1391). ارزیابی شاخصهای ارزیابی تکتونیک جنبا در برآورد وضعیت تکتونیکی بخش علیای زاینده‌رود. جغرافیا و توسعه. دانشگاه سیستان و بلوچستان، شمارۀ 26. صص 112-99. رضایی مقدم، محمدحسین؛ خیری زاده آروق، منصور؛ سر افروزه، سلیمان (1392). ارزیابی تکتونیک فعال در دامنۀ جنوبی میشو داغ. پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی. انجمن ایرانی ژئومورفولوژی، سال دوم، شمارۀ 3. صص 158-141. زمرّدیان، محمدجعفر (1392). ژئومورفولوژی ایران. جلد اول. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. شفیعی بافتی، امیر؛ پورکرمانی، محسن؛ شاهپسند زاده، مجید؛ ایران‌منش، فرناز (بهار 1388). ریخت زمینساخت و ارزیابی فعالیت گسل کوهبنان از طریق محاسبۀ شاخصهای زمین‌ریختی. فصلنامه جغرافیای طبیعی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد لارستان، شمارۀ 3. صص 57-43. عابدینی، موسی؛ فتحی، محمدحسین؛ بهشتی‌جاوید، ابراهیم (1394). تحلیل فعالیت حوضۀ آبریزهای نئوتکتونیکی گئچی درّه سی با استفاده از شاخصهای ژئومورفیک. فصلنامه علمی- پژوهشی فضای جغرافیایی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر، سال 15. شمارۀ 52. صص 249-223. مددی، عقیل؛ رضایی مقدم؛ محمدحسین؛ رجایی، عبدالحمید (1383). تحلیل فعالیتهای تکتونیک با استفاده از روشهای ژئومورفولوژی در دامنههای شمال غربی تالش (باغروداغ). پژوهشهای جغرافیایی. دانشگاه تهران، شمارۀ 48. صص 138-123.
AL-Taj, M., Sakour, F., Atallah, M., (2007). Morphotectonic Indices of The Dead Sea Transform, Jordan Georg, fis, Dinam, Quat. Vol 30, pp 5-11.
Bahrami, S., (2013). Tectonic Controls on the morphometric of alluvial fans around Danehkhoshk anticline, Zagros, Iran Geomorphology, vol 180-181, pp 217-230.
Berberian, M., Qorashi, M., Jackson, J.A., Priestley, K. &Wallace, T., (1992). The Rudbar Tarom earthquake of 20 June 1990 in NW Persia: preliminary field and seismological observations and its tectonic significance Bulletin of the Seismological Society of America, vql 82, No 4, Pp 1726–1755.
Bulltin, W.B., (2007). Tectonic geomorphology of mountains: a new approach to paleo seismology Blackwell, Malden.
Cox, R.T., Van Arsdale, R.B., Harrris, J.B., (2001). Identification of possible Quaternary deformation in the northern Mississippi embayment using quantitative geomorphic analysis of drainage-basin asymmetry GSA, Bulletin, 113, pp 615-624.
Dehbozorgi, M., Pour kermani, M., Arian, M., Matkan, A.A., Motamedi, H., Hosseiniasl, A., (2010). Quantitative analysis of relative tectonic activity in the Sarvestan area, central Zagros, Iran, Geomorphology, pp 1-13.
EL Hamdouni, R., Irigaray, C., Fernandez, T., Chacon, J., Keller, E.A., (2008). Assessment of relative active tectonics, southwest border of the Sierra Nevada (southern Spain), Geomorphology, Vol 96, pp 150-173.
Ezati, M., Agh-Atabai, M., (2013). Active tectonic analysis of Atrac river sub basin located in NE Iran (East Alborz), Journal of Tethys, Vol 1, N 3, pp 177-188.
Faghih, A. Samani, B. Kusky, T. Khabazi, S. Roshanak, R. (2012). Geomorphologic assessment of relative tectonic activity in the Moharlou lake Basin,Zagros Mountains of Iran, Geological Journal, Volume 47, Issue 1, pp 30 – 40.
Font, M., Amorese, D., Lagarde, J.L., (2010). Dem and GIS Analysis of the Stream Gradient Index to Evaluate Effects of Tectonic: the Normandy Intraplate Area (NE France), Geomorphology, Vole 119, No3-4, pp 172-180.
Hack, J.T., (1973). Stream-profiles analysis and stream-gradient index. Journal of Research of the U.S. Geological Survey 1, pp 421-429.
Hung, X.J., Niemann, J.D., (2006). An evaluation of the geomorphically effective event for fluvial processes over long periods, J. of Geography Res-Earth Surf. 111, F03015, Pp: 1-17.
Kokkalas, S., Verrios, S., Zygouri, V., (2004). Morphotectonic analysis in the Eliki fault zone (Gulf of Corinth, Greece), Bulletin of the Geological Society of Greece. V 36, pp 1706-1715.
Mahmood, S. A., Richard. G. (2012). Appraisal of active tectonics in Hindukush: Insights from DEM derived geomorphic indices and drainage analysis, Geoscience Frontiers, Vol: 3 (4). pp 407 – 428.
Pant, P., Joshi, M., Kothyari, G., Ahluvalia, A. (2010) “Neotectonic Evidences of Rejuvenation in KaurikChango Fault Zone, Northwestern Himalaya. “Journal of Geographic Information System, Vole 2 N. 3, pp.169-176.
Perdrera, A., Perez-Pena, J.V., Galindo-Zaldivar, J., Azanon, J.M., Azor, A. (2009). Testing the sensitivity of geomorphic indices in areas of low-rate active folding (eastern Betic Cordillera, Spain), Geomorphology 105, Pp 218-231.
Pérez-Peña, J., Azor, A., Azañón, J., Keller, E., (2010) Active tectonics in the Sierra Nevada (Betic Cordillera, SE Spain): insights from geomorphic indexes and drainage pattern analysis. Geomorphology 119, 74–87.
Ramirez-Herrrera, M.T., (1998). Geomorphic assessment of active tectonics in the Acambay Graben, Mexican volcanic belt, Earth Surface Processes and Landforms 23, pp 317-332.
Schoumm, A., Dumont, J.F., Holbrook, J.M., (2000). Active Tectonics and Alluvial Rivers, Gambridge University Press, New York, p. 276.
Selim, H. (2013). Tectonics of the buried Kirklareli Fault, Thrace Region, NW Turkey, Quaternary International 312, pp 120 – 131.
Strahler, A.N., (1952). Hypsometric (area-altitude) analysis of erosional topography, Geol. Soc. Am. Bull. 63, pp 1117-1142.
Summerfield, M.A. (2000). Geomorphology and global tectonics, Wiley, 386pages. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,483 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 825 |
||