
تعداد نشریات | 33 |
تعداد شمارهها | 776 |
تعداد مقالات | 7,518 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,636,581 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,530,522 |
مقایسهی تحلیلی الگوی سکونتگاههای غیررسمی مطالعه موردی: شهر مریوان | ||
مجله جغرافیا و توسعه | ||
مقاله 13، دوره 15، شماره 46، فروردین 1396، صفحه 207-224 اصل مقاله (270.21 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2017.3065 | ||
نویسنده | ||
فرزاد ویسی* | ||
استادیار جغرافیا، دانشگاه پیام نور | ||
چکیده | ||
سکونتگاههای غیررسمی یکی از چالش های اساسی مدیریت شهری است و شناخت الگوهای موجود در این سکونتگاهها کمک شایانی به مدیریت این نوع شیوه سکونتی مینماید. این مقاله بر آن است الگوهای موجود در سکونتگاههای غیررسمی شهر مریوان را تعیین و تحلیل نماید. پژوهش به شیوهی توصیفی- تحلیلی انجام شده و محدودهی مورد پژوهش شامل 4 منطقهی حاشیهنشین شهر مریوان( کوثر،تپه موسک، سردشی، تفینیها) میباشد. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 320 نمونه است که به صورت تصادفی و به نسبت سهم جمعیّتی از چهار محله انتخاب شده و ویژگیهای اجتماعی، اقتصادی و کالبدی محلات مورد مطالعه، جمعآوری و تحلیل گردیده است. نتایج نشان میدهد از نظر مبداء قبل از مهاجرت، بالاترین درصد مهاجران روستایی متعلق به محله تفینی (49 درصد) است و در بقیه محلات سردشی (67 درصد) کوثر (72 درصد) و تپه موسک 64 درصد ساکنان غیرمهاجر بوده و از سایر محلات به این سکونتگاههای غیررسمی آمدهاند. از نظر شاخصهای اجتماعی، اقتصادی و کالبدی دو گروه محله غیر رسمی تفینی و تپه موسک با کوثر و سردشی، ویژگیهای متفاوتی دارند. در بخش آمار استنباطی نیز بر اساس آزمون تاوی- بی کندال، بین محلههای تفینی و تپهموسک با هم 214R=. و محلههای کوثر و سردشی با هم 449/R=. از نظر ویژگیهای اقتصادی، اجتماعی و کالبدی رابطهی مستقیم و معناداری وجود دارد. همچنین آزمون یومن- ویتنی در مقایسهی بین محلههای تفینی و تپهموسک با محلههای کوثر و سردشی 000sig=.، نشان داد که از نظر ویژگیهای (اجتماعی و کالبدی) تفاوت آماری معناداری بین دو گروه وجود دارد. نتیجه اینکه محلات کوثر و سردشیها ترکیبی از ویژگی بافتهای رسمی و غیررسمی را همزمان دارند و محلهی تفینیها و تپه موسک ویژگی مشابهی با سایر سکونتگاههای غیررسمی متداول دارند در واقع در این شهر با دو نوع الگو در سکونتگاههای غیررسمی مواجه هستیم. | ||
کلیدواژهها | ||
حاشیهنشینی؛ مریوان؛ سکونتگاه غیررسمی؛ الگوهای حاشیهنشینی؛ گونهشناسی سکونتگاههای غیر رسمی | ||
مراجع | ||
- استانداری کردستان (1393). سالنامه آماری 1392 استان کردستان. سنندج. - ایراندوست، کیومرث ؛ محمد اعظمی؛ روحالله تولایی (1393). شاخصهای تعیین و تعریف سکونتگاههای غیررسمی در ایران، مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای در ایران، سال ششم. شماره 21. تابستان 1393. 60-43. - ایراندوست، کیومرث؛ مظفر صرافی (1390). یأس و امید در سکونتگاههای غیررسمی، مطالعه موردی: شهر کرمانشاه. فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی. سال هفتم. شماره 26. صفحه 221-201. - ایراندوست، کیومرث؛ هوشمند علیزاده؛ لیلا خسروانی؛ روحالله تولایی (1392). گونهشناسی سکونتگاههای غیر رسمی در شهرهای ایران، مطالعه تطبیقی شهرهای سنندج و کرمانشاه. نامه معماری و شهرسازی. دانشگاه هنر. شماره 10. صفحات 104-91. - ایراندوست، کیومرث؛ مظفر صرافی (1386). یاس و امید در سکونتگاههای غیررسمی، نمونه موردی: شهر کرمانشاه. فصلنامه رفاه اجتماعی. شماره 26. سال هفتم. 221-201. - آمایش سرزمین وطن (1390). طرح توانمندسازی سکونتگاههای غیررسمی شهر مریوان، جلد اول. ویرایش اول. شناخت گستره فقر در شهر مریوان. - پاتر رابرت. ب ؛ ایوانز، سلی لوید (1384). شهر در جهان در حال توسعه ( ترجمه کیومرث ایراندوست و دیگران) انتشارات سازمان دهیاریها و شهرداریهای کشور. - پیران، پرویز (1373).آلونکنشینی در ایران،دیدگاههای نظری با نگاهی به شرایط ایران، مجله اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره 87-88. صفحات 101-96. - پیران، پرویز (1368). تقدم و تسلط شهری در جهان سوم، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، اسفند. شماره24. صفحات 37-34. - - پیران، پرویز (1377). شهر شهروندمدار، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، مرداد و شهریور. شماره 132-131. صفحات 103-96. - پیران، پرویز (1381). بازهم در باب اسکان غیررسمی، مورد: شیرآباد زاهدان، مجله هفت شهر. اسفند 1381. صفحات 24-7. - پیران، پرویز ( 1387). از اسکان غیررسمی تا اسکان نایابی( در جستجوی راه حل)، مجله هفت شهر، شماره 23 و 24، بهار و تابستان ، صفحات 30-14. - حیدرینوشهر، مهری؛ اصغر نظریان (1390). بررسی عوامل موثر بر حاشیهنشینی و بازتابهای آن، با تاکید بر کاربریخدمات شهری، مورد: شهر یزد. فصلنامه جغرافیایی سرزمین.سال هشتم. شماره 31. پاییز1390. صفحات 49-31. - رضویان، محمدتقی (1381). برنامهریزی کاربری اراضی شهری، تهران. انتشارات منشی. - - شیعه،اسماعیل؛ کیومرث حبیبی؛ حامد کمالینسب (1389). الگوی شناسایی سکونتگاههای غیررسمی با بکارگیری مدل AHP در محیطGIS. مجلهآرمانشهر. شماره 4. بهار و تابستان 1389. صفحات 85-77. - صرافی، مظفر (1379). جهانی شدن، شهر و شهری شدن جهان: طرح مسألهای برای جنوب، فصلنامه اطلاعات سیاسی اقتصادی. شماره 156-155. صفحات 167-164. - صرافی، مظفر ( a1381). به سوی نظریهای برای ساماندهی اسکان غیررسمی- از حاشیهنشینی تا متن شهرنشینی، مجله هفت شهر.دوره 1. شماره 8. تابستان 1381. صفحه 11-5. - صرافی، مظفر (b 1381). به سوی تدوین راهبرد ملی از پراکندهکاری گزینشی تا همسویی فراگیر، هفت شهر شماره 9 و 10. پاییز و زمستان 1381. صفحات 7-3. - صرافی، مظفر (1382). بازنگری ویژگیهای اسکان خودانگیخته در ایران،در جستجوی راهکارهای توانمند- سازی، در حاشیهنشینی و اسکان غیررسمی، (مجموعه مقالات) دانشگاه علوم بهزیستی. جلد دوم. - صرافی، مظفر؛ علیرضا محمدی (1384). شکلگیری و گسترش اسکان غیررسمی، علل، چالشها و راهبردها، مطالعه موردی: محله ترانس در شهر زنجان، نشریه علوم زمین شماره 11. صفحات 79-59. - صرافی، مظفر (1387). ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی کشور در پرتو حکمروایی خوب شهری، هفت شهر شماره 23 و 24. بهار و تابستان 1387. صفحات 14-4. - گیلبرت، آلن؛ ژوزف گالکر (1375). شهرها، فقر و توسعه (ترجمه پرویزکریمی ناصری)، شهرداری تهران. - مرکز آمار ایران (1385). سرشماری عمومی نفوس و مسکن، نتایج تفصیلی شهرستان مریوان. - Divyani Kohli and Richard Sliuzas and Norman Kerle and Alfred Stein )2012(. An ontology of slums for image-based classification, Computers, Environment & Urban Systems 36(2012)154-163
- B.W. Wekesa and G.S. Steyn and F.A.O. (Fred) Otieno (2011). A review of physical and socio-economic characteristics and intervention Approaches of informal settlements, Habitat International 35 (2011) 238-245
- Bogdan Suditu and Daniel-Gabriel Vâlceanu (2013(. Informal settlements and squatting in Romania: socio-spatial patterns and typologies, Human Geographies-Journal of Studies & Research in Human Geography7.2(2013)65-75.
- Divyani kohli )2015(. Identifying & classification slum areas using remote sensing, supervisor, H.Brinksma, dissertation faculty of geo- information science and earth observation. Twente University Netherland.
- Flix oriena sirueri )2015(. Comparing spatial patterns of informal settlement between Nairobi and Dar al salaam, master of science dissertation, twente university of Netherlands.
- Hall, Peter and Ulrich, prefier (2000). Urban future 21, a global agenda for twenty first century Cities, E&FN span London
- M.ishtiyaq and Sunil Kumar )2011(. Typology of Informal Settlements and Distribution of Slums in the NCT, Delhi, Journal of Contemporary India Studies: Space and Society, Hiroshima University, Vol.1: 37-46, 2011
- Perlman, Janice E (2004). "Marginality: From Myth to Reality in the Favelas of Rio de Janeiro, 1969-2002", in: Roy, Ananya & Nezar Alsayyad (Eds.).
- Piran, p (2002). Poverty alleviation in sistan and baluchestan: the case of shirabad, UNDP
- Tsenkova,Sasha )2009(. SELF- MADE CITIES. united nation economic commission for Europe region, Geneva, Switzerland.
- UN Habitat (2012). Urban planning for leaders, UN habitat for a better urban future.
- Un- habitat (2012(. State of worlds cities, 2012-2013, Nairobi, Kenya, United nation human settlements program.
- Un- habitat )2014(. Street as tools for urban transformation in slums: a street- led approach to city-wide slum upgrading. Nairobi, Kenya: United Nation human settlement program.
- UN, Habitat (2003). The challenge of slums; global report on human settlements and metropolitanisation. Available at\
- UN-Habitat (2004).State of world’s cities: trends in sub-Saharan Africa urbanization.UN habitat series.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,574 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,090 |