تعداد نشریات | 32 |
تعداد شمارهها | 735 |
تعداد مقالات | 7,132 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,592,631 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,946,925 |
مدلسازی آسیبپذیری مناطق شهری در زمان وقوع زلزله (نمونه موردی: منطقه سه کلانشهر تهران) | ||
مخاطرات محیط طبیعی | ||
مقاله 8، دوره 6، شماره 13، مهر 1396، صفحه 143-164 اصل مقاله (1.1 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jneh.2017.3121 | ||
نویسندگان | ||
مهدی مدیری* 1؛ محسن شاطریان2؛ سید احمد حسینی3 | ||
1استاد دانشگاه مالک اشتر | ||
2استاد دانشگاه کاشان | ||
3دکترای سیستان و بلوچستان | ||
چکیده | ||
زلزله یکی از خطرناکترین بلایای طبیعی عصر حاضر میباشد که اهمیت خود را بهطور عینی نمایان کرده است. بنابراین مقابله با این بحران از طریق شناسایی نقاط آسیب پذیر و برطرف کردن آنها در جهت کاهش آسیب های ناشی از زلزله مؤثر است. بسیاری از شهرهای ایران بر روی پهنه های با خطر نسبی متوسط و زیاد زلزله واقع شده اند. شهر تهران به علت قرار گرفتن چندین گسل فعال در اطراف و درون آن از ریسک بالایی در برابر خطر زلزله برخوردار است. لذا بهمنظور برنامهریزی اصولی برای کاهش آسیبپذیری ساختمانهای شهری و ارائه تصویری روشن از وقوع احتمالی زلزله و عواقب، ارزیابی پهنههای آسیبپذیری شهری ضروری است. براین اساس در پژوهش حاضر به مدلسازی آسیبپذیری بافت شهری منطقه سه تهران در زمان وقوع زلزله پرداخته شده است. روش تحقیق ترکیبی از روشهای توصیفی-تحلیلی میباشد که با بهرهگیری از مدلهای ANP و تحلیل شبکه در سیستم اطلاعات جغرافیایی به مدلسازی و ارزیابی آسیبپذیری بافت شهری در منطقه سه پرداخته شده است. نتایج آسیبپذیری بافت شهری منطقه 3 تهران در صورت وقوع زلزله بدین صورت است که از مساحت 2296 هکتاری این منطقه، حدود 36.2 درصد از کل مساحت منطقه در وضعیت آسیب پذیری خیلی زیاد و زیاد، حدود 30.8 درصد کل مساحت منطقه در وضعیت متوسط و حدود 33 درصد کل مساحت منطقه در وضعیت کم و خیلی کم از لحاظ آسیبپذیری در مواقع بحران قرار دارد؛ و توزیع فضایی آسیبپذیری مربوط به بخش شمال شرقی و شرق منطقه میباشد که دارای بافت مسکونی متراکمی میباشد، براین اساس با در نظرگرفتن مشکلات کالبدی بافت مسکونی آسیبپذیر، رویکرد مدیریت بحران زلزله یک راهکار مؤثر در راستای حفظ بافت و کاهش آسیبهای وارده به این بافت در اثر وقوع زلزله خواهد بود. | ||
کلیدواژهها | ||
آسیبپذیری شهری؛ مدلسازی؛ زلزله؛ منطقه 3 تهران؛ تحلیل شبکه | ||
مراجع | ||
ابراهیم زاده، عیسی؛ شمس اله کاظمی زاده؛ حکیمه قنبری (1391)، تحلیلی بر آسیبپذیری ناشی از زلزله بر ارائه الگوی بهینه مکانیابی کاربری های ویژه بهداشتی- درمانی و آموزشی، جغرافیا و آمایش شهری- منطقه ای، شماره 4، زاهدان. احدنژاد، محسن؛ محسن قرخلو، کرامت الله زیاری (1389)، مدل سازی آسیبپذیری شهرها در برابر زلزله با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی(مطالعه موردی شهر زنجان)، جغرافیا و توسعه، شماره 19، زاهدان. احمدی دستجردی، حمید و بوچانی، محمد حسین(1382)، پیشینة زلزله در ایران، ماهنامـة شـهرداری هـا، ویـژه نامـة شمارة 1. آوازه، آذر و نسرین جعفری(1385)، بررسی توانمندیها و محدودیتهای بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی زنجان در مدیریت بحران(برنامهریزی، سازهای و غیرسازهای)، همایش سراسری راهکارهای ارتقاء مدیریت بحران در حوادث و سوانح غیرمترقبه. بحرینی، سیدحسین(1375). برنامه ریزی کاربری زمین در مناطق زلزله خیز، نمونه شهرهای منجیل، لوشان، رودبار، انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، تهران. بهادری، هادی؛ کامبیز خورشید؛ محمد ابراهیم نیا(1387)، نگاهی به مدیریت ایالات متحده آمریکا، چاپ دوم، پویش، 347. پوراحمد، احمد، لطفی، صدیقه، فرجی، امین و آزاده عظیمی(1388). بررسی ابعاد پیشگیری از بحران زلزله(مطالعه موردی: شهر بابل)، مجله مطالعات و پژوهش های شهری و منطقه ای، سال اول، شماره اول، ص 24-1 ترابی، کمال(1388)، بررسی نقش شبکههای ارتباطی در کاهش اثرات ناشی از زلزله- مورد مطالعه: منطقه ۶ شهرداری تهران با تأکید بر ناحیه ۱، پایاننامه کارشناسی ارشد شهرسازی گرایش برنامهریزی شهری و منطقهای، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت. حبیبی، کیومرث(1387)، تعیین عوامل مؤثر در آسیب پذیری بافت کهن شهری زنجان با استفاده از روش فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی، هنرهای زیبا، شماره 33، دانشگاه تهران. حسینی، سید احمد (1391)، نقش شبکه های ارتباطی در توزیع کاربریها با رویکرد پدافند غیر عامل (نمونه موردی: منطقه سه تهران)، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه زنجان، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری. رضایی، میثم(1390)، کاربرد مدلهای مکان مند و تحلیل شبکه در مدیریت بحران شهری با استفاده ازGIS (مورد مطالعه: منطقه ۳ شهر اصفهان)، پایان نامۀ کارشناسی ارشد به راهنمایی دکتر علی زنگی آبادی، دانشکدۀ علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان. شادی طلب، ژاله (1370)، تجربه مدیریت فاجعه در کشورهای در حال توسعه، مرکز مطالعات مقابله با سوانح طبیعی ایران. شیعه، اسماعیل؛ کیومرث حبیبی و کمال ترابی (1389)، بررسی آسیبپذیری شبکه ارتباطی شهرها در مقابل زلزله با استفاده از روش IHWP و GIS مطالعه موردی منطقه 6 شهرداری تهران، باغ نظر، شماره 13، سال هفتم، صفحات 48-35. صالحی، رحمان(1381)، ساماندهی فضایی مکانهای آموزشی شهر زنجان به کمک GIS، پایانامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران. صیامی، قدیر، تقی نژاد، کاظم و علی زاهدی کلاکی(1394). آسیب شناسی لرزه ای پهنه های شهری با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی معکوس(IHWP) و GIS مطالعه موردی شهر گرگان، فصلنامه مطالعات برنامهریزی شهری، سال سوم، شماره نهم، ص43-63 عکاشه، بهرام(1383)، پریروز رودبار، دیروز بم، فردا...، چکیده مقالات همایش توسعه محله ای چشم انداز توسعه پایدار، شهرداری تهران. فتحی رشید علی، قلیزاده الهام (1388)، دفاع غیرعامل در بافتهای فرسوده شهری، برگزیده مجموعه مقالات دومین همایش جامعه ایمن شهر تهران، Archive of SID،1388 دوره دوم، صفحات 33- 49. فرج زاده اصل، منوچهر؛ محسن احد نژاد، جمال امینی(1390)، ارزیابی آسیبپذیری مساکن شهری در برابر زلزله (مطالعه موردی، منطقه 9 شهرداری تهران)، مطالعات و پژوهش های شهری و منطقه ای، سال سوم، شماره 9. فرجی ملائی، امین و مهدی قرخلو (1389). زلزله و مدیریت بحران شهری مطالعه موردی شهر بابل، "فصلنامه جغرافیا"، سال هشتم، شماره 25، ص 143-164. قنبری، حکیمه، احدنژاد، محسن(1388)، کاربرد GIS در تحلیل شریانهای حمل و نقل و بررسی و اجرای مدل تحلیل شبکه و تعیین الگوریتمهای کوتاهترین مسیر در آن (نمونه مورد مطالعه: استان آذربایجان شرقی – تبریز)، همایش سراسری اطلاعات مکانی دانشگاه صنعتی مالک اشتر. گیوه چی، سعید(1388)، تحلیل و ارائه الگوهای مدیریت در سوانح شهری ناشی از مخاطرات زیست محیطی-مورد منطقه 6 تهران، استاد راهنما: مهدی قرخلو، دانشگاه تهران رساله دکتری در رشته جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده جغرافیا. مختار زاده، صفورا و همکاران(1389)، مقاله ارزیابی روشمند آسیب پذیری معابر در برابر زلزله، کنفرانس ملی زلزله و آسیب پذیری اماکن و شریانهای حیاتی مشکینی، ابولفضل؛ قائد رحمتی، صفر و رضا شعبان زاده نمینی(1393)، تحلیل آسیب پذیری بافتهای شهری در برابر زلزله(منطقه مورد مطالعه: منطقه دو شهرداری تهران)، پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره 46، شماره 4، ص 843-856 موحد، علی؛ فیروزی، محمد علی؛ ایصافی، ایوب (1391)، بررسی آسیب پذیری ساختمان های شهری در برابر زلزله با استفاده از مدل سلسله مراتبی معکوس (IHWP) در سیستم اطلاعات جغرافیایی: مطالعه موردی شهر مسجد سلیمان، فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی شهری، دوره 3، شماره 11، صص. 115-136. Alexander, David,2002, Principles of Emergency and management, Oxford university press. Antonioni. S and Gigliola, G.; Cozzani, Valerio (2007). A Methodology for the Quantitative Risk, Triggered by Seismic Events. Journal of Hazardous Materials, Assessment of Major Accidents. Bertrand, L., Hawarence, S., 1986. The human factor in high fire risk urban residential areas: A pilot study in new Orleans. Department o commerce, national fire prevention and control administration. Botero, V. (2009). Geo-Information for Measuring Vulnerability to Earthquake: A Fitness for Use Approach PhD Thesis, ITC, Netherland. Che-Wei, Chang., Cheng-Ru, Wu., Huang-Chu, Chen., 2009. Analytic network process decision-making to assess slicing machine in terms of precision and control wafer quality. Robotics and Computer-Integrated Manufacturing 25 (2009), Pages 641– 650. Coombs W. T. (2007), "Attribution Theory as a guide for post-crisis communication research", Public Relations Review, No. 33, 2007, pp. 135-139. Ghafory-Ashtiani, M., 1999. Rescue Operation and Reconstructions in Iran. disaster Prevention and Management, volume 1, MCB University, ISSN 0965-3562. Gulfem, Tuzkaya., Semih, Onut., Umut, R. Tuzkaya., Bahadır, Gulsun., 2008. An analytic network process approach for locating undesirable facilities: An example from Istanbul Turkey. Journal of Environmental Management 88 (2008), Pages 970–983 Hakyeon Lee, Moon-Soo Kim, Yongtae Park(2012), An analytic network process approach to the operationalization of five forces model, Applied Mathematical Modelling 36 (2012), Pages 1783–1795. Hakyeon, Lee., Sora, Lee., Yongtae, Park., 2009. Selection of technology acquisition mode using the analytic network process. Mathematical and Computer Modelling 49 (2009), Pages 1274-1282. Kreimer, A., Arnold, A., Carlin, A., 2003. Building safer cities, The future of disaster risk. Disaster risk management series, Vol. 3, The World bank. Lantada, Nieves., Pujades, Luis., Barbat, Alex., 2008. Vulnerability Index and Capacity Spectrum-Based Method for Urban Seismic Risk Evaluation. Journal of Nathazards, DOI 10.007/s11069-007-9212-4. M.A.B. Promentilla., T. Furuichi., K. Ishii., N. Tanikawa.,.2006. Evaluation of remedial countermeasures using the analytic network process. Waste Management 26 (2006), Pages 1410–1421. Martinelli A., Cifani G(2009). Building Vulnerability Assessment and Damage Scenarios in Celano(Italy) Using a Quick Survey Data-based Methodology, Soil Dynamics and Earthquake Engineering, 28, 875-889. Martins, V. N. Cabral, P. and Sousa e Silva, D(2012). Urban Modelling for Seismic Prone Areas: the Case Study of Vila Franca do Campo (Azores Archipelago, Portugal). Mc.Conkey, D., 1987. planning for uncertainty. Business Horizons Journal. Mehmet, Sevkli., et al., 2012. Development of a fuzzy ANP based SWOT analysis for the airline industry in Turkey. Expert Systems with Applications 39 (2012), Pages 14–24. Mithun, J. Sharma., Ilkyeong, Moon., Hyerim, Bae., 2008. Analytic hierarchy process to assess and optimize distribution network. Applied Mathematics and Computation 202 (2008), Pages 256–265 Nakabayashi, Itsuki., 1994. Urban Planning Based on Disaster Risk Assessment. In Disaster Management in Metropolitan Areas for the 21st Century, Proceedings of the IDNDR Aichi/Nagoya International Conference, Nagoya, Japan: 225-239. Rashed, K and Weeks, J. (2003)”Assessing vulnerability to earthquake hazards through spatial International Journal of Geographic Information Science multicriteria analysis of urban areas”, Vol. 17, no. 6: 547-576. Saaty, T. L. (2003). Decision making in complex environments. Super Decisions. Taleai, M, Sharifi, A, sliuzas, R, Mesgari.M, (2007), Evaluating the compatibility of multi-functional and UNDP., 2004. Reducing disaster risk. A challenge for development. A global report, New York, NY 10017, USA: Bureau for Crisis Prevention and Recovery. UNISDR (2005), http:\unidsdr.org, (accessed July 10, 2007). Wei-Wen, Wu., Yu-Ting, Lee., 2007., Selecting knowledge management strategies by using the analytic network process. Expert Systems with Applications 32 (2007), Pages 841–847 Xingyu, Liang., et al., 2013. Using the analytic network process (ANP) to determine method of waste energy recovery from engine. Energy Conversion and Management 66 (2013), Pages 304–311 Yanar, T. A., and Akyurek, Z (2006). The enhancement of the Cell-based GIS analyses with fuzzy processing capabilities, Information Sciences, 176, 1067-1085. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,931 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,260 |