تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 552 |
تعداد مقالات | 5,709 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,970,323 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,353,286 |
"نیممستی" در خمریات عراقی | ||
پژوهشنامه ادب غنایی | ||
مقاله 9، دوره 14، شماره 27، پاییز و زمستان 1395، صفحه 153-172 اصل مقاله (535.21 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2016.3159 | ||
نویسندگان | ||
لیلا گلوی؛ احمدرضا کیخای فرزانه* | ||
دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان | ||
چکیده | ||
فخرالدین عراقی شاعر قرن هفتم هجری دارای مسلک عرفانی و تابع و شارح نظریات محیالدین عربی است. زبان شعری او، رمزی است و در آن از اصطلاحات خمریهای برای بیان اندیشههای وحدت وجودی استفاده شده است. این زبان، ظرفیت ویژهای برای بیان تمثیلی مفاهیم در شعر او را ایجاد کرده است که گنجاندن آنها در زبان مستقیم ناممکن مینماید. کشف این اصطلاحات خاص برای شناخت شعرای عارف در زبان پارسی نیازمند تحقیق بیشتر است. در این پژوهش که با شیوۀ کتابخانهای و به روش تحلیلی-توصیفی انجام میشود، تلاش خواهد شد تا نشان دهیم که «نیممستی» در اشعار عراقی چه معنایی دارد، علل آن چیست، چه مشکلاتی را بر سر راه سالک ایجاد میکند و چارۀ رفع آن کدام است. برای دستیابی به این اهداف، اصطلاح عرفانی «نیممست» را در دیوان عراقی بررسی میکنیم. این بررسی با تأکید بر مؤلفههای معنایی مرتبط با وحدت وجود و زیرساختهای فکری ابنعربی انجام خواهد شد. در اشعار او این کلمۀ مرکب «صفتی برای حال خود»، «صفتی برای چشم ساقی» و یا «وجه شباهتی میان حال خود و چشم ساقی» است. شاعر با این اصطلاح، از مخموری و احتیاج به می وصال برای تکمیل مستی خویش، شکایت میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
فخرالدین عراقی؛ بثالشکوی؛ خمریات؛ نیممستی؛ وحدت وجود | ||
مراجع | ||
1-قران کریم. 2-ابن عربی، محیی الدین. الفتوحات المکیه، به تحقیق: احمد شمسالدین، مصر(قاهره): دار الکتب العلمیة، 1853. 3-انوشه، حسن، دانشنامۀ ادب فارسی، جلد یکم، چاپ اول، تهران: موسسه فرهنگی و انتشاراتی دانشنامه، 1375. 4-بینا، سخنی با خداوند و درباره خداوند(بث الشکوی)، مجلۀ وحید، اسفند، شماره 123، صص1184-1190، 1352. 5-التهانوی، محمد علی، کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، زبان: عربی، بیروت(لبنان): ناشرون، 1996. 6-جرجانی، علی بن محمد، التعریفات، تهران: ناصرخسرو، 1370. 7-چیتیک، ویلیام، ابن عربی، مولانا و اندیشه وحدت وجود، ترجمۀ ابوالفضل محمودی، مجلۀ پژوهشهای فلسفی-کلامی، شماره های 5 و 6، صص 178 تا 208، 1389. 8-حلبی، علیاصغر، بث شکوی، یا درد دل یک حکیم، مجلۀ یغما، سال سیام، اسفند، شماره 12(پیاپی 354)، صص753-757، 1356. 9-دادبه، علیاصغر.(1381)، «بثالشکوی»، دانشنامۀ بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، جلد 11، مقالۀ 4484، تهران: بنیاد دایرهالمعارف بزرگ اسلامی. 10-دارابی، محمدبن محمد، لطیفة غیبی، شیراز: احمدی، 1357. 11-درزی، راحله و احد فرامرز قراملکی، مقایسۀ حکمت بحثی و ذوقی ملاصدرا، مجلۀ مقالات و بررسیها، دفتر 77(2) فلسفه، بهار و تابستان، تهران، صص 123 - 139، 1384. 12-دهخدا، علیاکبر، لغتنامه، تهران: دانشگاه تهران، 1372. 13-رزمجو، حسین، به دنبال نشان روشن عشق، مجلۀ کیهان فرهنگی، مرداد و شهریور، شمارۀ 122، صص 21 - 23، 1374. 14-رستگارفسایی، منصور، انواع شعر فارسی، چاپ دوم(با تجدید نظر)، شیراز: نوید، 1380. 15-رضایی، احترام، ساقینامه در شعر فارسی، تهران: امیرکبیر، 1388. 16-رودکی، محمدجعفر، دیوان اشعار، به اهتمام سعید نفیسی،تهران: نگاه، 1373. 17-سجادی، سیدجعفر، فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، تهران: طهوری، 1370. 18-سهلانی، سیدمحمدجواد، بث شکوی در شعر فارسی، مجلۀ کیهان فرهنگی، آبان، شماره 205، صص69-71، 1382. 19-شبستری، شیخ محمود، گلشن راز، بهتصحیح: صمد موحد، تهران: طهوری، 1368. 20-شمیسا، سیروس، انواع ادبی، تهران: فردوس، 1383. 21-ـــــــــــــــ، سبکشناسی شعر، ویرایش دوم، چاپ چهارم، تهران: میترا، 1388. 22-ــــــــــــــــ، بیان، ویراست چهارم، تهران: میترا، 1392. 23-الشهرستانی، ابی الفتح محمد بن عبدالکریم، الملل و النحل، چاپ سوم، به عربی، لبنان، بیروت: دارالمعرفه، 1972. 24-صفایی، علی، شارحان مکتب ابن عربی، مجلۀ کیهان اندیشه، بهمن و اسفند، شماره 34، صص 143- 161، 1369. 25-غریبحسینی، زهرا و محمد رضا صرفی، هستیشناسی از منظر ابن عربی و فخرالدین عراقی، مجلۀ ادبیات تطبیقی، شمارۀ 4، صص 149- 184، 1390. 26-فخرالدین عراقی، شیخ ابراهیم بن بزرگمهر همدانی، کلیات، بهکوشش سعید نفیسی، تهران: کتابخانه سنایی، 1335. 27-ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، رسالۀ لمعات و رساله اصطلاحات، به سعی دکتر جواد نوربخش، تهران: خانقاه نعمت اللهی، 1353. 28-ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، مجموعه آثار فخرالدین عراقی، بهکوشش نسرین محتشم خزاعی، تهران: زوار، 1376. 29-قدردان قراملکی، محمدحسن، حقیقت وحی، تجربۀ دینی یا عرفانی؟، مجلۀ: قبسات، زمستان، شمارۀ ۲۵، صص ۵۱ - ۶۵، ۱۳۸۱. 30-گروه نویسندگان، دائرهالمعارف بزرگ اسلامی، تهران: مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی، 1382. 31-لاهیجی، محمدبن یحیی، شرح گلشن راز، بهتصحیح: محمدرضا برزگر و عفت کرباسی، تهران: زوار، 1393. 32-مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، تحقیق و تعلیق: سید جواد علوی، تهران: دارالکتب اسلامیه، 1362. 33-نصرتی، مهرداد، مقدمات فرانقد ادبی، کرمان: مؤلف، 1390.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 678 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 621 |