تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 710 |
تعداد مقالات | 6,925 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,392,042 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,763,142 |
تحلیل همدید گرد وغبار شمال شرق ایران | ||
مخاطرات محیط طبیعی | ||
مقاله 3، دوره 7، شماره 16 - شماره پیاپی 2، خرداد 1397، صفحه 23-44 اصل مقاله (3.14 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jneh.2017.3280 | ||
نویسنده | ||
رضا دوستان* | ||
هیأت علمی گروه جغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
شناسایی الگوهای جوی گرد وغبار و فرین های گرد وغبار در شمال شرقی ایران، هدف مطالعه است. این مهم با استفاده از داده روزانه دید افقی 10 ایستگاه سینوپتیک از بدو تأسیس تا سال2009 وداده های رقومی ارتفاع ژئوپتانسیل متر و مؤلفه های باد از مرکز پیش بینی محیطی و مطالعات جوی آمریکا با روش تحلیل مؤلفه اصلی و خوشه بندی، تعیین گردید. در شمال شرق ایران، به ترتیب گرد وغبار نیمه سرد مرتبط با ناوه آسیای غربی،کم ارتفاع شرق ایران، کم فشارمنطقه تا آسیای مرکزی و مسبب گرد وغبار نیمه گرم، پرفشار جنب حاره، کم فشار پاکستان تا ایران و پرفشار دریای خزر با بیشینه شیب فشار در منطقه می باشند. این شرایط در تابستان با هم ارتفاع 5900 متر بر روی منطقه، تشدید می شود. گرد وغبارهای شدید نیمه سرد را سردچال شمال و شمال غرب دریای خزر با کم فشار قوی در منطقه و در نیمه گرم با شکل گیری مانع و سردچال آسیای غربی، کم فشار پاکستان و پرفشار دریای خزر، فرین های گرد وغبار منطقه حادث می گردد. بنابراین گرد وغبار فرین، مشابه دیگر رخدادهای اقلیمی با الگوی سردچال و مانع نزدیک به ایران مرتبط است. با توجه به موقعیت استقرار الگوهای جوی فوق در طول سال، بیابان آسیای مرکزی و شرق منطقه با جریان شمال و شمال شرقی، منبع گرد وغبار نیمه گرم( بیشینه گرد وغبار) و منبع گرد وغبارهای نیمه سرد مرتبط با موقعیت جبهه های سیکلون و ناپایداری هوا، بیابان های داخلی ایران می باشند. | ||
کلیدواژهها | ||
پدیده گرد وغبار؛ الگوی جوی؛ تحلیل همدید؛ گرد وغبار شدید؛ شمال شرق ایران | ||
مراجع | ||
امیدوار، کمال (1385). بررسی و تحلیل همدیدی توفانهای ماسه در دشت یزد – اردکان، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال بیست و یکم، شماره 81، صص58-43. براتی، غلامرضا؛ لشکری، حسن و کرمی، فریبا (1388). نقش همگرایی سامانه های فشار بر رخداد توفانهای غباری استان خوزستان، جغرافیا و توسعه، سال نهم، شماره 22، صص56-39. پورهاشمی، سیما؛ بروغنی، مهدی؛ زنگنه اسدی، محمدعلی و امیر احمدی، ابولقاسم (1394). تحلیل ارتباط پوشش گیاهی با وقوع تعداد گرد و غبار استان خراسان رضوی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور، سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی، سال ششم، شماره4، صص45-33. خوشحال دستجردی، جواد؛ موسوی، سیدحجت وکاشکی، عبدالرضا (1392). تحلیل همدید توفانهای گرد وغبار ایلام(1987-2005)، جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، سال چهل و ششم، شماره2، صص34-15. خوش اخلاق، فرامرز؛ نجفی، محمدسعید و صمدی، مهدی (1391). واکاوی همدید رخداد گرد وغبار بهاره در غرب ایران، پژوهش های جغرافیای طبیعی، سال چهل و چهارم، شماره80، صص124-99. خوش کیش، اسداله؛ علیجانی، بهلول و حجازی زاده، زهرا (1390). تحلیل همدیدی سامانه های گرد وغبار در استان لرستان، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال هیجدهم، شماره21، صص110-91. خورشید دوست، علی محمد؛ محمدی، غلام حسن؛ حسینی صدر، عاطفه؛ جوان، خدیجه؛ جمالی، ابوالفضل ( 1392). تحلیل همدید عوامل مؤثر در فراوانی روزهای گرد وغباری غرب کشور، جغرافیا و برنامه ریزی، سال هفدهم، شماره46، صص66-47. خالدی،کوهسار (1392). زیانهای اقتصادی توفان گرد وغبار بر استانهای غربی ایران (مطالعه موردی: ایلام، خوزستان و کرمانشاه)، فصلنامه مدل سازی اقتصادی، سال هفتم، شمراه23، صص125-105. دوستان، رضا (1394). تحلیلی بر خشکسالی های ایران در نیم قرن اخیر، پژوهش های اقلیم شناسی،سال ششم، شماره23-24، صص 19-1. ذوالفقاری، حسن؛ عابدزاده، وحید (1384). تحلیل همدید سیستمهای گردوغبار در غرب ایران، مجله جغرافیا و توسعه، سال سوم، شماره6، صص187-173. رنجبر سعادت آبادی، عباس؛ عزیزی، قاسم (1391). مطالعه الگوهای هواشناسی، شناسایی چشمه های تولید گرد وغبار و مسیر حرکت ذرات معلق برای توفان ژوئیه 2009، پژوهش های جغرافیای طبیعی، سال چهل و چهارم، شماره3، صص92-73. رئیس پور، کوهزاد؛ خسروی، محمود؛ طاوسی، تقی؛ شریفی کیا، محمد (1392). بررسی نقش سیستم های کم فشار بریده شده در شکل گیری گرد وغبارهای فراگیر جنوبغرب ایران، نخستین کنفرانس ملی آب و هواشناسی ایران، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان، 31 اردیبهشت و 1 خرداد ماه 1392. موحدی، سعید؛ حاتمی بهمن بیگلو، خداکرم و نارنگی فرد، مهدی(1393). پایش مکانی و زمانی پدیده های آب و هوایی مرنبط با گرد وغبار در شهر های ایران. جغرافیا و مطالعات محیطی، سال سوم،شماره11، صص47-37. علیجانی، بهلول (1385). اقلیم شناسی سینوپتیک. تهران، انتشارات سمت، جلد اول، چاپ دوم، 257 صفحه. عزیزی، قاسم؛ خلیلی، مائده (1390). نقش بلاکینگ در رخداد سرماهای فرین ایران، پژوهش های جغرافیای طبیعی، سال چهل و سوم، شماره77، صص55-39. عزیزی، قاسم؛ شمسی پور، علی اکبر؛ میری، مرتضی و صفر راد، طاهر (1391). تحلیل آماری-همدیدی پدیده گرد وغبار در نیمه غربی ایران. محیط شناسی، سال سی و هشتم، شماره3، صص134-123. لشکری، حسن؛ کیخسروی، قاسم (1387). تحلیل آماری همدیدی توفانهای گرد و غبار استان خراسان رضوی در فاصله زمانی(1993-2005)، پژوهش های جغرافیای طبیعی، سال چهلم، شماره65، صص33-17. Barkan, J. Alpert, P. (2008), Synopsis Patterns associated with dust and non- dusty seasons in the Sahara. Theoretical and Applied Climatology, volum94, number 3-4, pp.153- 162. Barkan, J. Alpert, P. Kutiel, H. Kishcha, P. (2005), Synoptics of dust transportation days from Africa toward Italy and central Europe. Journal of Geophysical Research. volume 110, number D7, pp.1-14. Dayan, u. Ziv, B. Shoob, T. Enzel, Y. (2008), suspended dust over southeastern Mediterranean and its relation to atmospheric circulations. International Journal of Climatology, Volume 28, number 7, pp.915-924. Ding, R. Li, J. Wang, SH. Ren, F. (2005), decadal change of the spring dust storm in northwest China and the associated atmospheric circulation, Geophysical Research Letters, volume 32, number 2, pp. 1-4. Hamidi, M. Kavianpour, M.R. Shao, Y. (2012), Synoptic analysis of dust storms in the middle east. Asia-pacific Journal atmospheric science, volume 49, number 3, pp.279-286. Kalnay, E, and Coauthors, (1996), the NCEP/NCAR 40-Year Reanalysis Project. Bulletin of the AmericanMeteorological Society, Volume 77, pp.437–471. Kutiel H. Furman H. (2003), Dust storms in the Middle East: sources of origin and their temporal characteristics. Indoor Built Environment, volume 12, number6, pp. 419-426. Prospero, JM. Ginoux, P. Torres, O. Nicholson, SE. Gill, TE. (2002), Environmental characterization of global sources of atmospheric soil dust identified with the Nimbus 7 Total Ozone MappingSpectrometer (TOMS) Absorbing Aerosol Product.Reviews of Geophysics, Volume 40, number1, pp. 1-31. Rezazadeh, M. Irannejad, P. Shao, Y. (2013), Climatology of the Middle East dust events. Aeolian Research, Volume 10, pp. 103-109. Tao, G. Yongfu, X. Yuhua, B. Xiao, Y, (2006), Synoptic characteristics of dust storms observed in Inner Mongolia and their influence on the downwind area (the Beijing- Tianjin region). Meteorological Applications, volume 13, number 4, pp. 393-403. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 914 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 527 |