تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 551 |
تعداد مقالات | 5,712 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,971,368 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,353,152 |
تحلیل آماری و سینوپتیکی موثرترین الگوی رودباد ایجاد کننده بارش های سنگین ایران | ||
مخاطرات محیط طبیعی | ||
مقاله 3، دوره 7، شماره 15، بهار 1397، صفحه 31-48 اصل مقاله (1.38 MB) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jneh.2017.3335 | ||
نویسندگان | ||
میربهروز ذکی زاده اوماسلان علیا1؛ محمد سلیقه2؛ محمد حسین ناصر زاده ![]() | ||
1دبیر اموزش و پرورش | ||
2دانشیار اقلیم شناسی دانشگاه خوارزمی تهران | ||
3- استادیار اقلیم شناسی دانشگاه خوارزمی تهران | ||
4استادیار دانشگاه خوارزمی | ||
چکیده | ||
در این پژوهش جهت شناسایی موثرترین الگوی رودباد موجد بارش های فراگیر ایران در طی دوره آماری 1971 تا 2008 ، از رویکرد گردشی به محیطی استفاده گردید. بدین منظور ابتدا یک تحلیل عاملی با رویکرد مولفه مبنا بر روی داده های سرعت باد تراز 300 هکتوپاسکال برای ساعت 12 گرینویج از داده های بازکاوی شده مرکز پیش بینی جوی ایالات متحده آمریکا (NCEP/ NCAR) انجام شد. تحلیل ها نشان داد که 8 مولفه اصلی قادر به تبیین 85% از پراش داده ها می باشند. سپس با اعمال تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی با روش وارد بر روی نمرات 8 مولفه مذکور در طی 3098 روز تحت مطالعه، هشت الگوی غالب رودباد بر روی ایران شناسایی شد. سپس برای هر یک از الگوها با استفاده از همبستگی درون گروهی یک روز با بیشترین همبستگی به عنوان روز نماینده آن الگو انتخاب شد. در مرحله بعد جهت تشخیص موثرترین الگوی رودباد منجر به بارش، مقدار بارش 31 ایستگاه سینوپتیک مرکز استان ها به همراه نقشه های ارتفاع ژئوپتانسیل، امگا، 1000، و 500 هکتوپاسکالی و نقشه همگرایی شار رطوبت برای ترازهای 700 و 850 هکتوپاسکالی هر یک از روزهای نماینده مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در الگوی چهارم استقرار رودباد قوی با سرعت 65 متر در ثانیه در تراز 300 هکتوپاسکال در جنوب ایران به همراه تشکیل ناوه سرد چالی بر روی دریای خزر شرایط را برای همگرایی سطوح پایین تر اتمسفر ایران مهیاتر کرده، نفوذ رطوبت از دریای مدیترانه به همراه شرایط ناپایداری حاصل از اتمسفرسطوح بالایی، باعث ریزش باران فراگیر در ایران شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
رودباد؛ بارش؛ تحلیل مولفه های اصلی؛ تحلیل همدیدی؛ ایران | ||
مراجع | ||
اسمیت، کیت (1386). مبانی آب و هواشناسی کاربردی ، ترجمه علی محمد خورشید دوست، انتشارات یاوریان، چاپ دوم.ص 303. تامپسون، راسل( 1382). فرایندها و سیستم های جوی، ترجمه حسین محمدی، انتشارات دانشگاه تهران. ص 184. حبیب پور، کرم، صفری، رضا، (1388). راهنمای جامع کاربرد SPSS در تحقیقات پیمایشی، انتشارات متفکران. ص 316. خورانی، اسدا... (1384). تعیین موقعیت رودباد و تاثیرآن بر سیلکونهای بارش زا غرب ایران )مطالعه موردی استان های ایلام وکرمانشاه(، پایانامه کارشناسی ارشد آب و هوا شناسی، دانشگاه تربیت مدرس تهران.ص 15. علیجانی، بهلول(1374). آب وهوای ایران، انتشارات دانشگاه پیام نور. ص 49 ترابی، علی اصغر(1358). مطالعه رودباد بر روی ایران. پایانامه هواشناسی دانشکده ژئو فیزیک دانشگاه تهران. ص 20. مسعودیان، ابوالفضل؛ محمدی، بختیار؛ (139). تحلیل فراوانی رودبادهای مرتبط با رخداد بارشهای ابر سنگین ایران. مجله تحقیقات منابع آب ایران، سال هفتم، شماره 2، صص 91-80. سلیقه، محمد (1380). الگوهای سینوپتیکی بارش های تابستانه جنوب شرق ایران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 62، پاییز 1380، صص 125- 114. پروین،نادر؛ (1392). بررسی ارتبا ط موقعیت مکانی رودبادهای تراز میانی جو و وقوع سیل در حوضه آبریز دریاچه ارومیه، نشریه تحقیقات علوم جغرافیایی. شماره 29. صص 250-235. خورشیددوست، علی محمد؛ رضایی بنفشه، مجید؛ لشکری، حسن؛ شیرزاد، علی اصغر؛ (1391). تحلیل آماری همدیدی مؤثرترین الگوی رودباد موجد بارشهای فراگیر فصل زمستان در ایران، انجمن کنگره بین المللی جغرافیدانان اسلام. Degirmendz I J. Wibig J., (2007), "Jet Stream patterns over Europe in the period 1950–2001 classification and basic statistical properties.Theor Applied Climatol.volume 88, pp.149–167. Farajzadeh, Manuchehr. Khorany Asadolah and Lashkary Hassan, (2008), " The Relation Between Jet Stream Location and Cyclones Over the Western Iran". American Journal of Applied Sciences(10), pp.1308-1312. Yang, K-M Lau, K-M Kim, (2002)," Variations of the East Asian jet stream and Asian- Pacific- American winter climate anomalies"; Journal of Climate, Volume 15,pp.278-744. Degirmendžić. J. and Wibig. J., (2007), "Jet stream patterns over Europe in the period 1950–2001 – classification and basic statistical properties, Theoretical and Applied Climatology", Volume 88, Numbers 3-4 / March, pp. 149-167. Schiemann, R.Daniel, L, Christoph, S., (2009)," Seasonality and Interannual Variability of the Westerly Jet in the Tibetan Plateau Region. J. Climate", 22.pp. 2940–2957. Rudari, R, Entekhabi, D., Roth, G., (2005)," Large-scale atmospheric patterns associated with mesoscale features leading to extreme precipitation events in Northwestern Italy", Advances in Water Resources. 28. Pp. 601–614. Kidston, J.A.S., Taschetto, D.W.J., Thompson, M. H., England, M. (2011),"The influence of Southern Hemisphere sea‐ice extent on the latitude of the mid-latitude jet stream, GEOPHYSICAL RESEARCH LETTERS, 38. Pp.1-5. Jhonson, D. H, Danials. S.M, (2006); Rainfall in Relation to the Jet Stream, Journal of the Royal meteorological, Volum 80, Issue 344, pp. 212-217. Prezerakos, N.G.& et al., (2006), The Role of the Interaction between Polar and Subtropical Jet in a Case of Depression Rejuvenation over the Eastern Mediterranean, Meteorol. Atmos. Phys, volum92, pp.139-151. Eltantawy, A. I. (1960), Jet stream clouds in the Middle East, Pure, and Applied Geophysics, Volume 46, Number 1 / May 1960, pp. 352-359. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 600 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 492 |