تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 586 |
تعداد مقالات | 6,016 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,765,658 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,773,354 |
ریسک تولید گندم پائیزه متأثر از وقوع شرایط حدی اقلیمی ناشی از تغییر اقلیم (مطالعه موردی: استان خراسان رضوی) | ||
مخاطرات محیط طبیعی | ||
مقاله 11، دوره 7، شماره 17 - شماره پیاپی 3، آبان 1397، صفحه 175-194 اصل مقاله (1.2 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jneh.2017.3344 | ||
نویسندگان | ||
مریم عرفانیان1؛ حسین انصاری ![]() | ||
1دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
3استاد گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
این تحقیق با هدف شناسایی شاخصهای حدی موثر بر عملکرد گندم آبی در استان خراسان رضوی در دورههای گذشته و آینده صورت گرفته است. بدین منظور از دادههای روزانه دمای حداقل، حداکثر و بارش در 20 ایستگاه همدیدی و تبخیرسنجی استان خراسان رضوی با دوره آماری 2011-1982 استفاده شده است. همچنین از دادههای روزانه پروژه CORDEX در دوره 2050-2021 با دو سناریو RCP2.6 و RCP8.5 جهت دوره آینده بهره گرفته شده است. مقادیر عملکرد در دورههای فوق با مدل واسنجی و ارزیابی شده AquaCrop شبیهسازی شده است. مقدار متوسط عملکرد در دوره گذشته 79/3 تن در هکتار و در دوره آینده با سناریو 6/2 و 5/8 به ترتیب برابر با 88/4 و 24/5 تن در هکتار به دست آمده است. علت افزایش مقدار محصول در شرایط تغییراقلیم آینده مربوط به افزایش دما و افزایش غلظت دیاکسیدکربن میباشد. نتایج تحلیلهای رگرسیونی شاخصهای حدی موثر نشان میدهد که در هر دو دوره، شاخصهای حدی موثر از جنس دما بوده و شاخصهای حدی بارشی به عنوان شاخص حدی موثر شناخته نشدهاند. بر اساس احتمال وقوع و میزان خسارتزایی شاخصهای حدی کاهنده عملکرد، مقدار ریسک تولید در نقاط مختلف محاسبه شده و پهنهبندی شده است. نتایج نشان میدهد که در مناطق شمالی و مرکزی ریسک زیاد تا متوسط و در نقاط جنوبی ریسک تولید کم مشاهده میشود. درصد مساحت نواحی با ریسک کم و خیلی کم در دورههای آینده کاسته شده و بر درصد مساحت نواحی با ریسک متوسط تا خیلی زیاد افزوده میشود. این امر نشاندهنده آن است که با وجود بیشترشدن عملکرد در آینده، از مساحت مناطق با قابلیت کشت گندم با میزان ریسک کم از لحاظ وقوع شاخصهای حدی آسیبزا کاسته خواهد شد. | ||
کلیدواژهها | ||
تغییراقلیم؛ ریسک؛ شاخص حدی اقلیمی؛ گندم؛ AquaCrop | ||
مراجع | ||
آبخضر حمیدرضا (1381)، تعیین ضرایب حساسیت گندم زمستانه به تنش رطوبتی در مراحل مختلف رشد، رساله دوره کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد. امیری ابراهیم؛ بحرانی عبدالله؛ خورسند افشین؛ حقجو مهتا (1394)، ارزیابی مدل AquaCrop در پیشبینی عملکرد دانه و بیوماس گندم، تحت تنش کمآبی، نشریه دانش آب و خاک، سال 25 (2-4)، صص 229-217. بابائیان ایمان؛ نجفی نیک زهرا؛ زابل عباسی فاطمه؛ حبیبی نوخندان مجید؛ ادب حامد؛ ملبوسی شراره (1388)، ارزیابی تغییراقلیم کشور در دوره 2039-2010 میلادی با استفاده از ریزمقیاس نمایی دادههای مدل گردش عمومی جو ECHO-G، مجله جغرافیا و توسعه، 7 (16)، صص 152-135. رادمهر محمد (1376)، تاثیر تنش گرما بر فیزیولوژی رشد و نمو گندم. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد. سادات قشمی سوده؛ میرسنجری مهرداد؛ شایسته کامران (1390)، روش شناسی ارزیابی ریسک سدها در مرحله بهره برداری، مجموعه مقالات همایش ملی علوم محیط زیست و توسعه پایدار، ملایر، دانشگاه ملایر. صداقت کردار عبدالله؛ رحیم زاده فاطمه (1386)، تغییرات طول دوره رشد گیاهی در نیمه دوم قرن بیستم در کشور، مجله پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی، 75، صص 192-182. عرفانیان مریم؛ انصاری حسین؛ علیزاده امین؛ بنایان اول محمد (1393)، بررسی تغییرات شاخصهای حدی هواشناسی در استان خراسان رضوی، نشریه آبیاری و زهکشی ایران، 8 (4)، صص 825-817. علیجانی بهلول؛ روشنی احمد؛ پرک فاطمه؛ حیدری روح الله (1391)، روند تغییرپذیری فرینهای دما با استفاده از شاخصهای تغییر اقلیم در ایران، مجله جغرافیا و مخاطرات محیطی، سال 1 (2)، صص 28-17. علیزاده امین (1380)، اصول هیدرولوژی کاربردی. چاپ سیزدهم، انتشارات آستان قدس رضوی، دانشگاه امام رضا (ع)، مشهد. عینی نرگسه حامد؛ دیهیم فرد رضا؛ صوفی زاده سعید؛ حقیقت مسعود؛ نوری امید (1394)، پیش بینی اثرات تغییر اقلیم بر عملکرد گندم آبی استان فارس با استفاده از مدل APSIM، نشریه تولید گیاهان زراعی، 8 (4)، صص 224-203. کوچکی علیرضا؛ نصیری مهدی (1387)، تاثیر تغییر اقلیم همراه با افزایش غلظت CO2 بر عملکرد گندم در ایران و ارزیابی راهکارهای سازگاری، مجله پژوهش های زراعی ایران، 6 (1)، صص 153-139. مسعودیان ابوالفضل؛ دارند محمد (1391)، تحلیل زمانی- مکانی روند روزهای فرین سرد ایران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 27 (2 (پیاپی 105))، صص 56-37. مشیری فرهاد؛ طهرانی محمد مهدی؛ شهابی علی اصغر؛ کشاورز پیمان؛ خوگر زهرا؛ فیضی اصل ولی؛ اسدی رحمانی هادی؛ سماوات سعید؛ سدری محمد حسین؛ رشیدی ناصر؛ سعادت سعید؛ خادمی زهرا (1393)، دستورالعمل مدیریت تلفیقی حاصلخیزی خاک و تغذیه گندم. انتشارات موسسه تحقیقات خاک و آب. Akumaga, U., Tarhule, A. and Yusuf, A.A., (2017), Validation and testing of the FAO AquaCrop model under different levels of nitrogen fertilizer on rainfed maize in Nigeria, West Africa. Agricultural and Forest Meteorology, 232 (15): 225-234. Caprio, J.M., Quamme, H.A. and Redmond, K.T., (2009), A statistical procedure to determine recent climate change of extreme daily meteorological data as applied at two locations in Northwestern North America. Climatic Change, 92: 65-81. Gohari, A., Eslamian, S., Abedi-Koupaei, J., Massah Bavani, A., Wang, D. and Madani, K. (2013), Climate change impacts on crop production in Iran’s Zayandeh-Rud river basin. Science of Total Environment, 442: 405-419. IPCC., (2012), Summary for Policymakers. In: Special Report of Managing the Risks of Extreme Events and Disasters to Advance Climate Change Adaptation (SREX). [Field, C.B., V. Barros, T.F. Stocker, D. Qin, D.J. Dokken, K.L. Ebi, M.D. Mastrandrea, K.J. Mach, G.-K. Plattner, S.K. Allen, M. Tignor, and P.M. Midgley (Eds.)], A Special Report of Working Groups I and II of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge University Press, Cambridge, UK, and New York, NY, USA, pp. 1-19. Kattenberg, A. and Giorgi, F., (2001), The scientific of climate change. The Third Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, Cambridge University Press, 156-159. Katz, R.W. and Brown, B.G., (1992), Extreme events in a changing climate: variability is more important than averages. Climatic Change, 21 (3): 289-302. López-Díaz, F., Conde, C., and Sánchez, O., (2013), Analysis of indices of extreme temperature events at Apizaco, Tlaxcala, Mexico: 1952-2003. Atmósfera, 26 (3): 349-358. Mirsafi, Z., Sepaskhah, A. R., Ahmadi, H. and Kamgar-Haghighi, A.A., (2016), Assessment of AquaCrop model for simulating growth and yield of saffron (Crocus sativus L.), Scientia Horticulturae, 211 (1): 343-351. Nicholls, N., (1997), Increased Australian wheat yields due to recent climate trends, Nature, 387 (6632): 484– 485. Peterson, T.C., Folland, C., Gruza, G., Hogg, W., Mokssit, A. and Plummer, N., (2001), Report on the activities of the working group on climate change detection and related rapporteurs 1998-2001, World Meteorological organization, Technical Document, No. 1071, World Meteorological organization, Geneva. Taghavi, F. and Mohammadi, H., (2008), The survey of Linkage between Climate Changes and desertification using Extreme climate index software (case study: Kashan). Desert, 13: 9-17. Zhang, X., Aguilar, E., Sensoy, S., Melkonyan, H., Tagiyeva, U., Ahmed, N., Kutaladze, N., Rahimzadeh, F., Taghipour, A., Hantosh, T. H., Albert, P., Semawi, M., Karam Ali, M., Said Al-Shabibi, M. H., Al-Oulan, Z., Zatari, T., Khelet, I., Hamoud, S., Sagir, R., Demircan, M., Eken, M., Adiguzel, M., Alexander, L., Peterson, T. C. and Wallis, T., (2005), Trends in Middle East climate extreme indices from 1950 to 2003. Journal of Geophysical Research, 110: 1-12. Zongxing, L., He, Y., Wang, P., Theakstone, W.H., An, W., Wang, X., Lu, A., Zhang, W., and Cao, W., (2012), Changes in daily climate extremes in southwestern China during 1961-2008. Global and Planetary Change, 80-81: 255-272. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 524 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 425 |