تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 557 |
تعداد مقالات | 5,770 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,024,984 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,394,066 |
سنجش آثار فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعهی برخی شاخصهای اقتصادی و اجتماعی روستاهای بخش مرکزی شهرستان بهار | ||
فصلنامه جغرافیا و توسعه | ||
مقاله 14، دوره 15، شماره 48، مهر 1396، صفحه 189-212 اصل مقاله (348.7 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2017.3368 | ||
نویسندگان | ||
رضا موحدی ![]() | ||
1دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران | ||
2دانشآموخته کارشناسی ارشد رشته توسعه روستایی- مؤسسه آموزش عالی عمران و توسعه همدان، همدان، | ||
3دانشجوی دکتری، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران | ||
چکیده | ||
هدف مطالعهی حاضر سنجش آثار فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه برخی شاخصهای اقتصادی و اجتماعی روستاهای بخش مرکزی شهرستان بهار بود. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر شیوهی جمعآوری دادهها پیمایشی و از نظر تحلیل دادهها از نوع توصیفی-تحلیلی میباشد. جامعه آماری پژوهش شامل 15933 نفر از ساکنین 13 روستای دارای دفاتر خدمات فاوا در بخش مرکزی شهرستان بهار بودند که از بین آنها تعداد 375 تن بر اساس جدول کرجسی و مورگان انتخاب و به صورت انتساب متناسب پرسشنامهها توزیع و تکمیل گردید. ابزار اصلی جمعآوری دادهها پرسشنامه بود که روایی سؤالات آن توسط صاحبنظران و اساتید مربوطه تأیید و پایایی آن نیز با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ محاسبه شد که میزان پایایی بین 863/0 و 872/0 به دست آمد. به منظور سنجش متغیّرهای مربوط به شاخصهای اقتصادی و اجتماعی همچنین میزان استفاده از خدمات فاوا از طیف پنج قسمتی لیکرت استفاده شد. پردازش دادهها از طریق نرمافزار SPSS و به دو صورت توصیفی و تحلیل انجام شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیهها نشان داد که میزان استفاده از فاوا بین روستاییان مورد مطالعه در همه شاخصهای اقتصادی مورد مطالعه از قبیل افزایش تولید محصول، افزایش درآمد، اشتغالزایی، کاهش هزینه حمل و نقل و بازاریابی تأثیر مثبت و معنیدار داشته است. نتایج همچنین نشان داد میزان استفاده از فاوا در برخی شاخصهای اجتماعی نظیر مشارکتپذیری، اعتماد اجتماعی، آموزش و ارتباطات و رفاه اجتماعی تأثیر مثبت و معنیداری داشته ولی بر میزان مهاجرت روستاییان تأثیر منفی و معنیدار داشته است. با توجه به نقش مثبت دفاتر فاوا در روستاهای مورد مطالعه پیشنهاد میشود حمایتهای لازم از این مراکز چه توسط سازمانهای دولتی و چه غیر دولتی به نحو مقتضی اعمال گردد. برای این منظور پیشنهاد میشود دولت از طریق یک نظام آموزشی و مشاورههای قوی بسترهای لازم برای تقویت این مراکز را در روستاها فراهم نماید. | ||
کلیدواژهها | ||
فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا)؛ شاخصهای اقتصادی؛ شاخصهای اجتماعی؛ توسعهی روستایی؛ دفاتر خدمات روستایی | ||
مراجع | ||
ازکیا، مصطفی (1387). توسعه پایدار روستایی، تهران. انتشارات اطلاعات. اشرفی، مرتضی؛ امیر احمدپور؛ اسماعیل مهدیپور (1386). فناوری اطلاعات و ارتباطات (فناوری اطلاعات و ارتباطات) و ترویج آن،سیاستی حمایتی در بهبود عملکرد مدیریت روستایی، مجموعه مقالات ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران. پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران. تهران، ایران. باباییفینی، امالسلمه؛ مجید حضرتی؛ ولیالله ربیعیفر (1394). ارزیابی نقش دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعهی روستایی موردشناسی: بخش قرهپشتلوی شهرستان زنجان، مجله جغرافیا و آمایش شهری. شماره متوالی 16. صفحات 144-127. برقی،حمید؛ احمد تقدیسی؛ فرزانه صادقیان (1391). آثار اجتماعی، اقتصادی و کالبدی فناوری اطلاعات و ارتباطات در نواحی روستایی: مطالعه موردی شهرستان دهقانان، فصلنامه روستا و توسعه. شماره 1. صفحات 72-55. حجازی، رضا (1370). منابع سلولوزی آبخیزهای ایران، انتشارات صنایع و معادن بنیاد مستضعفان و جانبازان. صفحه 401. دوستار، محمد؛ محمد علی ولیپور؛ رضا اسماعیلپور؛ مجتبی محمودی. (1393). بررسی آثار کیفیت خدمات دفاتر ICT روستایی بر رضایتمندی مشتریان (مطالعه موردی دفاتر ICT روستایی گیلان)، فصلنامه مدیریت فناوری اطلاعات. دوره 6. شماره 2. صفحات 228-209. زارعی، بهروز؛ احسان مرآتی (1386). ارائه چارچوب معماری زنجیره تامین محصولات بر پایهی زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی، فصلنامه مدرس علوم انسانی. شماره 4. صفحات 197- 177. سورانی، فاطمه؛ خلیل کلانتری؛ علی اسدی (1391). بررسی عوامل مؤثر بر استفاده روستاییان از خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات، پژوهشهای روستایی. شماره 2. صفحات 49-21. شعبانعلیفمی، حسین (1385). روشهای کیفی تحقیق، انتشارات سمت. تهران. صرامی، حسین؛ عیسی بهاری (1389). نقش ICT در توسعهیروستایی،فصلنامه تخصصی علوماجتماعی.دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر. شماره 9. صفحات 154-129. صیدایی، اسکندر؛ زهرا هدایتیمقدم (1391). ارزیابی نقش دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی در ارائه خدمات به نواحی روستایی: مطالعه موردی روستاهای سین، مهرگان، مدیسه و کبوترآباد در استان اصفهان، مجله جغرافیا و برنامهریزی محیطی. دوره 23. شماره 1. صفحات 146-129. صیدائی، اسکندر؛ امین دهقانی؛ زهرا هدایتیمقدم (1389). سنجش عملکرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در مطالعه توسعه نواحی روستایی استان اصفهان، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. دوره 10. شماره 11. صفحات 24-5. علمبیگی، امیر؛ ایرج ملکمحمدی؛ سیدمحمد مقیمی (1388). تحلیل عاملی مؤلفههای فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی(فناوری اطلاعات و ارتباطات) مرتبط با توسعه کارآفرینی سازمانی در سازمان ترویج کشاورزی ایران، مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی). جلد 23. شماره 1. صفحات 10-1. عنابستانی، علیاکبر؛ سمیه وزیری (1390). تحلیل آثار اجتماعی، اقتصادی و کالبدی ict در توسعهی نواحی روستایی:مطالعه موردی: شهرستان گرگان.مجله پژوهشهای روستایی، سال 2. شماره 1. صفحات 213-187. غروینوری، زهرا؛ حشمتاله سعدی؛ حمید بلالی؛ رضا موحدی(1395).بررسی تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) در واحدهای صنعتی نواحی روستایی شهرستان همدان، مجله پژوهش و برنامهریزی روستایی. سال 5. شماره 2. صفحات 77-63. فراهی، احمد؛ محمود فالسلیمان؛ محمد حجیپور؛ ناهید حقدوست؛ مرتضی فلزی (1391). آثار گسترش فناوری اطلاعات در توسعه روستایی، فصلنامه فضا و توسعهی روستایی. سال 2. صفحات 94-79. لشگرآرا، فرهاد (1388). نقش فاوا در بهبود کیفیت زندگی در مناطق روستایی، پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی. واحد علوم تحقیقات. مطیعیلنگرودی، سیدحسن؛ محمدرضارضوانی؛ حسنعلی فرجی سبکبار؛ مرتضی نعمتی (1389). تحلیل آثار اجتماعی اقتصادی فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی (مطالعه موردی:بخشمرکزی شهرستانگرگان)،مجله جغرافیا و توسعه. سال 8. شماره متوالی 26. صفحات 59-33. هدایتیمقدم، زهرا (1387). ارزیابی نقش دفاتر ICT روستایی در ارائه خدمات به نواحی روستایی استان اصفهان مطالعه موردی: روستاهای سین، مهرگان، مدیسه و کبوترآباد، پایاننامه کارشناسی ارشد گروه جغرافیا. دانشگاه اصفهان. یادگاری، فردوس؛ ابوالفضل صمدیان (1389). بررسی چشمانداز فناوریاطلاعات و ارتباطات در توسعه روستایی. پژوهشنامه علوم اجتماعی. شماره 1. صفحات 185-167. Akca, H., & Esengun, K. (2003). Internet, village web pages and rural development. Journal of Ekin, 26, 6-11 (in Turkish). Akca, H; Sayili, M and Esengun, K. (2007). Challenge of rural people to reduce digital divide in the globalized world: Theory and practice, Government Information Quarterly, 24, 404–413. Allen, L. Natarajan, V. & Price, D. (2012). Social and cultural factors as a determinate of ICT expenditures: an empirical study, International Journal of Information Systems and Change Management, 6 (2), 102 – 111. Anderson, M., & Lee, G. (2003). Clicks and Mortar: The e-commerce experience for Scottish SMEs, Paper presented at 26th ISBA Small Firms Policy and Research Conference: SMEs in the Knowledge Economy, Guildford. Arayesh, B; Sharifi, M & Porsaied, A. (2013). Study of role of Information and Communication Technology (ICT) in rural social-cultural development (A case Study, Ilam, Iran). World of Sciences Journal, ISSN 2307-3071. Avgerou, C (2010). Discourses of ICT and Development”, Information Technology and Development, 6 (3), 1-18. Bakhshizadeh, H (2010).Rural ICT interactive planning in Ardabil province: Sardabeh case study. Procedia Computer Science, 254-259. Brown, M. M., & Brudney, J. L. (2003). Learning Organizations in the Public Sector, Public Administration Review, and Vol. 63, No. 1. Chitla, A (2012). Impact of Information and Communication Technology on Rural India, IOSR Journal of Computer Engineering (IOSRJCE), 3(2), 32-35. Dinev, T. & Hart, P. (2006). Internet Privacy Concerns and Social Awareness as Determinants of Intention to Transact. International Journal of Electronic Commerce, 10(2), 7-29. Galloway, L., Sanders, J. & Deakins, D. (2011). Rural small firms’ use of the internet: From global to local, Journal of Rural Studies, 27, 254-262. www.elsevier.com/locate/jrurstud Gerster, R. & Zimmermann, S (2003). Information & Communication Technologies (ICTs) and Poverty Reduction in Sub Saharan Africa A Learning Study (Synthesis), CH-8805 Richterswil Switzerland. www.gersterconsulting.ch. Gilbert, D. & Balestrini, P (2004). Barriers and Benefits in the Adoption of e-government, The International Journal of Public Sector Management, 17 (4), 286-301. Hellstrom, J (2005). ICT a tool for Poverty Reduction/Introduction/, Utsiktmot utveckling 26, The Collegium for Development Studies, UPPSALA University. Hollifield, A & donnermeye, J (2003). Creating demand influ encing information technology. goverment information quarterly, 20, 135-150. ITU (2010). World telecommunication/ ICT development report 2010: measuring ICT for social and economic development. Geneva Switzerland. Jensen, R (2006). The Digital Provide: Information (Technology), Market Performance and Welfare in the South. Indian Fisheries Sector. The Quarterly Journal of Economics, 122(3), 879-892. Kelles-Vitanen, C. (2005). The role of ICT in Governing rural Development: The case of Malaysia, the. Lechner, C & Dowling, M. (2003). Firm networks: external relationships as sources for the growth and competitiveness of entrepreneurial firms. Entrepreneurship and Regional Development, 15 (1), 1-16. Lesotho, M. (2006). E-Governance for enhanced servise delivery in the context of a capacity development framework.UNDP: Johannesburg. Malhutra, C.V.M., Chariar, L.K. & Das, P.V. (2009). ICT for Rural Development: An Inclusive Farmework for e-Governance. Adopting E-governance, 4 (3), 216-226. Munteanu, A(2009).Aspect of implementation of information technology in rural development in Romania. Lucraristiintifice, 54, 27-32. Pirannejad, A. (2011). The effect of ICT on political development: a qualitative study of Iran. Information Development, 27, 186-195. Prado, P. camara, M. A. & figueiredo, M. A. (2011). Evaluating ict adoption in rural Brazil: a quantitative analysis of telecenters as agents of social change. The journal of community informatics, Vol.7, No.1&2. Pringle, Ian & Daivid, M. J. R. (2002). Rural Community ICT Applications: The Kothmale Model, Journal of Information Systems in Developing Countries, 8 (4), 1-14. Rao, T. P. (2004). Ict and e-governance for rural development issues, challenge and strategies. Institute of rural management, and, available at: http://www.unisi.it/lawandeconomics/students/XVI I/rossi/papers.html. Sharma, P (2011). Impact of Information Technology on the Development of Rural Economy of INDIA. Information Jurnal of Information Technology and Knowledge Management, 4 (1), 187-190. Tiwari, M. (2006). An overview of growth in the ICT sector in India: can this growth be pro-poor? World Review of Science, Technology and Sustainable Development, 3 (4), 298 – 315. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 484 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 475 |