تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 706 |
تعداد مقالات | 6,893 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,274,418 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,573,294 |
تبیین و تحلیل نابرابریهای خدمات توسعۀ سلامت و بهداشت با استفاده از روشهای تصمیمگیری چند معیاره ( نمونۀ موردی: استان گلستان) | ||
نشریه جغرافیا و توسعه | ||
مقاله 6، دوره 15، شماره 49، دی 1396، صفحه 97-116 اصل مقاله (524.35 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2017.3454 | ||
نویسندگان | ||
خدارحم بزی* 1؛ ابراهیم معمری2 | ||
1دانشیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه گلستان،گرگان، ایران | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران | ||
چکیده | ||
بررسی شاخصهای بهداشت و درمان و نحوۀ پراکنش آنها در فضاهای مختلف جغرافیایی باعث میشود تا عدم تعادل در توزیع امکانات بهداشتی بهتر مشخص شود و برنامهریزی در جهت توزیع عادلانۀ آنها و دسترسی تمام افراد جامعه به خدمات مورد نظر، به نحو مطلوبی محقق شود. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و استفاده از 11 شاخص بهداشتی- درمانی، به تحلیل و تبیین نابرابری در خدمات بهداشتی- درمانی و نحوۀ توزیع آنها در سطح شهرستانهای استان گلستان پرداخته است که در این راستا از تکنیکهای TOPSIS،SAW و ضریب چولگی پیرسون برای رتبهبندی و آنتروپی شانون، به منظور امتیازدهی استفاده شده است. برای تحلیل دادهها از نرمافزار آماری EXCEL و برای بیمقیاسسازی دادهها از روش نروم و خطی استفاده شده است. همچنین برای نمایش فضایی از نرمافزارARC GIS 9.3استفاده شده است. دادهها و اطلاعات مورد نیاز به روش اسنادی و کتابخانهای جمعآوری گشته است. یافتههای تحقیق بیانگر آن است کهپراکنش شاخصهای بهداشتی درمانی در پهنۀ استان گلستان به صورت قطبی و ناموزون است؛ به گونهای که شهرستان گرگان مرکز استان؛ برخوردارترین شهرستانو شهرستان مراوهتپه محرومترین شهرستان استان بوده است. نتایج پژوهش ضرورت نگاهی عدالت محور در عرصۀ برنامهریزی و تلاش برای ایجاد استقرار فضایی بهینهتر این خدمات و شاخصها را در سطح استان گلستان آشکار میسازد. | ||
کلیدواژهها | ||
رتبهبندی؛ خدمات بهداشتی- درمانی؛ TOPSIS؛ SAW؛ استان گلستان | ||
مراجع | ||
توکلی نیا، جمیله؛ رضا کانونی؛ امیررضا خاوریان گرمسیری؛ وحید پاسبانعیسیلو (1394). تحلیل نابرابریهای توسعه منطقهای در بخش بهداشت و درمان استان اردبیل، فصلنامه برنامهریزی منطقهای. سال پنجم. شماره 18. صفحات 14-1. حکمتنیا، حسن؛ میرنجف موسوی (1395). کاربرد مدل در جغرافیا با تأکید بر برنامهریزی شهری و ناحیهای، انتشارات علم نوین. حیدریچیانه، رحیم؛ شاهین علیزادهزنوزی؛ بهمن قلیکیمیلان؛ حکیمه ایمانیتبار (1394). تحلیلی بر نابرابری اجتماعی-اقتصادی مبتنی بر مدلهایVIKOR و SAW در استان آذربایجان شرقی مطالعه موردی: خدمات بهداشتی درمانی، مجله پژوهش و برنامهریزی شهری. سال ششم.شماره بیستویکم.صفحات 34-19. رنجبران، هادی (1395). آمار و احتمال و کاربرد آن در اقتصاد، انتشارات اثبات، چاپ هفدهم، تهران. زنگیآبادی، علی؛ طوبی امیرعضدی؛ طاهر پریزادی (1391). تحلیل فضایی شاخصهای توسعه خدمات بهداشت و درمان در استان کردستان، جغرافیا. دوره جدید. سال دهم. شماره 32. صفحات 215- 199. زنگیآبادی، علی؛ جابر علیزاده؛ مهدی احمدیان (1391). تحلیلی بر درجه توسعهیافتگی شهرستانهای استان آذربایجان شرقی (با استفاده ازتکنیکTOPSIS و AHP)، نگرشهای نو در جغرافیای انسانی. سال چهارم. شماره اول. زیاری، کرامتاله؛ مصطفی صفاییرینه؛ محمود آروین (1395). ارزیابی توزیع فضایی خدمات بهداشتی- درمانی و ارائه الگوی توزیع بهینه مورد شناسی: استان خوزستان، جغرافیا و آمایش شهری- منطقهای. شماره 19. صفحات 90-71. سالنامه آماری استان گلستان سال1392 . سپهردوست، حمید (1390). عوامل مؤثر بر توسعه-یافتگی از دیدگاه شاخصهای سلامت،مدیریت اطلاعات سلامت، دورۀ هشتم. شمارۀ دوم. صفحات 8-1. شاهیوندی، احمد؛ مسعود تقوایی (1389). پراکنش خدمات بهداشتی و درمانی در شهرستانهای ایران، رفاه اجتماعی، سال دهم. شماره 39. صفحات 54-33. شماعی، علی؛ جعفر موسویوند (1390). سطحبندی شهرستانهای استان اصفهان از لحاظ زیرساختهای گردشگری با استفاده از مدلهای AHP، TOPSIS، پژوهشهای شهری و منطقهای، سال سوم. شماره 10. صفحات 40-23 . صیدایی، سیداسکندر؛ داود جمینی؛ علیرضا جمشیدی (1393). تحلیلی بر وضعیت شاخصهای بهداشتی درمانی در شهرستانهای استان کرمانشاه با بهرهگیری از مدلهای TOPSIS ،AHP و تحلیل خوشهای. برنامهریزی فضایی. سال چهارم. شماره اول. صفحات 64-43. ضرابی، اصغر؛ رعنا شیخبیگلو (1390). سطحبندی شاخصهای توسعۀ سلامت استانهای ایران، فصلنامه رفاه اجتماعی.سال یازدهم.شماره42.صفحات 128-107. قنبری، یوسف؛ بهمن شجاعیوند؛ بهرام زینلی (1393). رتبهبندی شهرستانهای استان آذربایجان شرقی بر اساس زیرساختهای گردشگری شهری با روشهای تصمیمگیری چند معیاره، جغرافیا و آمایش شهری - منطقهای. شمار 12. صفحات 112-89. محمدی، جمال (1381). تحلیلی بر مفاهیم کمی و نقش آن در برنامهریزی شهری و منطقهای، مجله فضای جغرافیایی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر. سال دوم. صفحات 61-42. مؤمنی، مهدی؛ الهه صابر (1391). تعیین توسعهیافتگی شهر نائین در استان اصفهان، مجله جغرافیا و برنامهریزی محیطی. سال بیست و سوم. شماره 1. اصفهان. صفحات 200- 185. نظمفر، حسین؛ مهدی نادرپور (1388). تحلیل نابرابریهای منطقهای با استفاده از تکنیکهای تاکسونومی عددی و تحلیل خوشهای، دومین همایش علوم جغرافیایی. دانشگاه پیام نور استان آذربایجان غربی. صفحات 71-55. وحیدی اصل، محمدقاسم (1395). آمار و احتمال در جغرافیا، انتشارات دانشگاه پیام نور. چاپ هفتم. تهران. الیاسپور، بهنام؛ داریوش الیاسپور؛ علی حجازی (1390). میزان توسعهیافتگی بخش بهداشتی و درمانی شهرستانهای استانخراسان شمالی بهروش تاکسونومی عددی در سال 1385، دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی. دوره 3. شماره 1. صفحات 28-23. Adshead,F;Thorpea, A. and Rutter, J (2006). Sustainable development and public health: A national perspective, Public Health, No. 120, PP: 1102-1105. Distaso, A (2007). Well-being and/or quality of life in EU countries through a multidimensional index of sustainability, Ecological Economic No. 64, PP: 163-180. Fanga, P; Donga,S.; Xiaoc, J.; Liud, C.; Fengc, X. and Wang, Y (2010). Regional inequality in health and its determinants: Evidence from China, Health Policy, No. 94, PP:14-25. Gauri,V (2004). Social Rights &Economics: Claims to Health Care and Education in Developing Countries, World Development, Vol. 32, No. 3, PP: 465-477. John, T. J. and Abel, R (2002). Sustainable development and health: an Indian perspective, Lancet, No. 360, PP: 638–39. Rae, M (2006). Health inequalitiesa sustainable development issue, Public Health, No. 120, PP: 1106-1109. Schirnding, Y (2002). Health and sustainable development: can we rise to the challenge?, Lancet, Vol 360, PP:632-637. Smith, H. K ; Harper, P. R; Potts, C. N. and Thyle, A (2009). Planning sustainable community health schemes in rural areas of developing countries, European Journal of Operational Research, No. 193, PP:768-777.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,117 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 864 |