اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 27 |
| تعداد شماره‌ها | 612 |
| تعداد مقالات | 6,233 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,357,285 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,108,066 |
تحلیل نوزمین ساخت در حوضههای شمال غرب دامنۀ سهند (آذربایجان شرقی) | ||
| نشریه جغرافیا و توسعه | ||
| مقاله 12، دوره 15، شماره 49، دی 1396، صفحه 205-224 اصل مقاله (886.21 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2017.3460 | ||
| نویسندگان | ||
| نسرین سمندر1؛ شهرام روستایی* 2؛ ژیلا اسکندری3 | ||
| 1دانشجوی دکتری، مخاطرات ژئومورفیک، دانشگاه تبریز، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، تبریز، ایران | ||
| 2استاد، ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، تبریز، ایران | ||
| 3کارشناس ارشد، هیدروژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، تبریز، ایران | ||
| چکیده | ||
| ارزیابی تکتونیک فعال در هر منطقه دارای اهمیّت زیادی است. وجود گسلهای متعدد در محدودۀ کوهستان سهند، زمینۀ مناسبی را برای بررسی فعالیتهای تکتونیکی در حوضههای این منطقه فراهم کرده است. حوضههای آبریز اسکوچای و آذرشهرچای در شمال‌غرب کوه سهند واقع شدهاند. شواهد ژئومورفولوژیکی حوضههای مورد بحث حاکی از ادامۀ فعالیتهای نئوتکتونیکی در دوران پلیو-کواترنر است. هدف از این پژوهش ارزیابی نسبی تکتونیک فعال منطقه با استفاده از تحلیلهای شکلسنجی و مقایسۀ نتایج به‌دست آمده از شاخصهای ژئومورفیک و شواهد ژئومورفولوژیکی میباشد. در این پژوهش از شاخصهای ژئومورفولوژیکی متعدد (AF,BS,T,SL,S,VF)، نقشههای توپوگرافی و زمینشناسی، نرمافزارهای Arc GIS، Arc map، Global mapper برای تجزیه و تحلیل فعالیتهای نئوتکتونیکی منطقه استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد مقادیر به‌دست آمده از شاخصهای ژئومورفیک و بررسی شواهد ژئومورفولوژیکی حاکی از فعال بودن نئوتکتونیک با درجات مختلف در کل محدودۀ مورد مطالعه است؛ به‌طوری که فعالیت تکتونیکی در هر دو حوضۀ مورد بررسی بالاست و حوضهها بر اساس طبقهبندی شاخص IATدر کلاس 2 قرار می‌گیرند. مقادیر کمّی به‌دست آمده از شاخصهای ژئومورفیک توسط شواهد ژئومورفولوژیکی همچون تغییرات شدید در نیمرخ طولی رودخانه، دیوارۀ قائم مسلط بر رودخانه، عدم تقارن رودخانۀ اصلی، عدم تقارن شبکۀ زهکشی، طول بیشتر آبراهه در سمت رودخانه، تغییر میزان عمق و پهنای بستر رودخانه و دره‌های عمیق تأیید می‌شوند. نتایج شاخصهای مورد بررسی و شواهد ژئومورفولوژیکی حاکی از تأثیرپذیری بیشتر سامانۀ رودخانۀ حوضههای مورد بررسی از حرکات نئوتکتونیکی جوان است. این تحلیلها و نتایج به‌دست آمده حاکی از ادامۀ فعالیتهای نئوتکتونیکی در منطقه است و در مجموع هر دو حوضۀ آبریز از نظر فعالیت تکتونیکی فعال تشخیص داده شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نئوتکتونیک؛ شاخصهای ژئومورفیک؛ حوضۀ اسکوچای؛ حوضۀ آذرشهرچای؛ دامنۀ سهند | ||
| مراجع | ||
|
بیاتیخطیبی، مریم؛ معصومه رجبی؛ محمدرضا نیکجو (1383). بررسی و تحلیل همگونی تحول دره‌ها در توده کوهستانی سهند. طرح پژوهشی دانشکده علوم انسانی و اجتماعی. صفحات 118-109. بیاتیخطیبی، مریم (١٣٨٨). تشخیص فعالیتهای نئوتکتونیکی در حوضۀ آبریز قرنقوچای با استفاده از شاخصهای ژئومورفیک و مورفوتکتونیک، فضای جغرافیایی. شماره ٢٥. صفحات 50- ٢٣. ثروتی، محمدرضا؛ محمدمهدی حسین‌زاده؛ ندا جباری (1391). مطالعه مورفوتکتونیک فعال حوضۀ آبخیز حصارک (شمال غرب تهران)، با استفاده از شاخصهای مورفومتریک" پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی. شماره 2. صفحه 17. سلیمانی، شهریار (1377). رهنمودهایی در شناسایی حرکات تکتونیکی فعال و جوان با نگرشی بر مقدمات دیرینه لرزه‌شناسی، انتشارات مؤسسۀ بین‌اللملی زلزله شناسی و مهندسی زلزله. حافظی‌مقدس، ناصر (1388). زمین‌ریخت‌شناسی کاربردی، دانشگاه صنعتی شاهرود. 256 ص کرمی، فریبا (1388). ارزیابی نسبی فعالیتهای تکتونیکی با استفاده از تحلیلهای شکل سنجی در حوضه اوجان‌چای در شمال شرق کوهستان سهند، مجله جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی. سال20. شماره 3. پیاپی 35. صفحات 154-135. کرمی، فریبا؛ مریم بیاتیخطیبی؛ محمدرضا نیکجو؛ داود مختاری (1392). بررسی و تحلیل شواهد ژئومورفولوژیک و تکتونیک فعال در حوضههای شمالی شهرچای میانه، فضای جغرافیایی. شماره 42. صفحات 53-33. حبیباللهیان، محمود؛ محمدحسین رامشت (1391). کاربرد شاخصهای ارزیابی تکتونیک جنبا در برآورد وضعیت تکتونیکی بخش علیای زاینده‌رود" جغرافیا و توسعه. شماره 26. صفحات 112-99. رسولی،علی‌اکبر(1367).بررسی ژئومورفولوژی دامنه‌های شمال غرب سهند حوضۀ اسکوچای، پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز. سمندر، نسرین (1393). ارزیابی نو زمین ساخت در روند تغییرات بستر و ویژگی‌های ژئومورفولوژیکی رودخانه با به‌کارگیری شاخصهای ژئومورفیک، مطالعۀ موردی: اسکوچای، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز. مختاری‌کشکی، داود (١٣٨٥). کاربرد شاخصهای ریختسنجی در تعیین میزان فعالیت گسلها، مورد نمونه: گسل شمالی میشو، علوم زمین. شماره ٥٩. صفحات 83-٧٠. مقصودی، مهران؛ مریم جعفری‌اقدم؛ سجاد باقری سیدشکری؛ مسعود مینایی (1390) بررسی تکتونیک فعال حوضه ی آبخیز کفرآور با استفاده از شاخصهای ژئومورفیک و شواهد ژئومورفولوژیکی جغرافیا وتوسعه. شماره 25. صفحات 136-111 . مومیپور، مهدی (١٣٩١). تحلیل نقش تکتونیک فعال در روند تکامل شبکههای آبراههای مطالعه موردی منطقه دینارکوه، رسالۀ دکتری. دانشکده جغرافیا. دانشگاه تبریز. یمانی، مجتبی؛ مهران مقصودی؛ محمدرضا قاسمی؛ وحید محمدنژاد (1391). شواهد مورفولوژیکی و مورفومتریکی تأثیر تکتونیک فعال در مخروطافکنههای شمال دامغان، پژوهشهای جغرافیای طبیعی. سال 44. صفحات 18-1. Bull,WB (2009).Tectonically Active Landscapes. Willy-Blackwell,Oxford.326pp.
Burbank,D.W., Anderson, R.S (2000). Tectonic geomorphology. Blackwell Science, 274 Pages.
Burbank, D. W., McLean, J. K., Bullen, M., Abdrakhmadov,K.Y.and Miller, M. M (1999), Partitioning of intermountain basins by thrust-related folding, Tien Shen, Kyrgyzstan, Basin Research, 11, PP: 75-92.
Burbank, D. W., Anderson, R. S (2001). Tectonic Geomorphology” Blackwell Science.
Cannon. P. J (1976). Generation of explicit parameters for a quantitative geomorphic study of Mill Creek drainage basin, Oklahoma Geology Notes, 36(1), P: 3-16.
Cox R. T (1994). Analysis of drainage basin symmetry as a rapid technique to identify areas of possible quaternary tilt block tectonics: an example from the Mississippi embayment, Geol. Soc.Am.Bull.106. PP:571- 581.
Duglas, W. Burbank, Robert, S. Anderson. (2002). Tectonic Geomorphology. Blackwell Science, Ltd, 288 pages.
Figueroa, & Andria, M. Jeffrey, R. Knott (2010). Tectonic geomorphology of the southern Sierra Nevada Mountains (California): Evidence for uplift and basin formation”, Geomorphology 123, PP: 34-45.
Hamdouni, R. E., Irigaray, C. Fernandaz, T., Chacon, T., Keller, E. A (2008). Assessment of Relative Active Tectonic, South West Border of the Sierra Nevada (Southern Spain) Geomorphology, 96, PP: 150-173.
Guarnieri,P and pirrotta,C.(2008). The response of drainage basins to the late Quaternary tectonic in the sicilian side of the messina strait(NE sicily),Geomorphology, 95. PP: 260-273.
K¨asner,A.,Gloaguen, R (2009)."Neotectonic information from drainage basin geometry in the Tajik depression", IGARSS 2009 conference, PP:II-353- II-356.
Keller. E.A., Pinter. N (2001), Active Tectonics, Earthquakes, Uplift and Landscape (2nd Edition), New Jersey, Prentice Hall, 362 pages.
Radoane,m.radoane,n,and dumitriu, d (2003). Geomorphological evolution of longitudinal river profile in the carpatians. geomorphology. Vol. 50: 293-306.
Ramirrez-Herrera, M. T (1998). Geomorphic assessment of active tectonics in the Acambay graban, Mexican Volcanin belt. Earth surface process and land froms. Vol. 23, PP: 317-322.
Richard A. Marston, John D. Mills, David R. Wrazien, Beau Bassett, Dale K. Splinter (2005), Effects of Jackson lake dam on the Snake River and its floodplain grand teton national park, Wyoming,Usa,Geomorphology,Vol 71,PP:79-98.
Zámolyi A.B.Székely, e. Draganits, G. Timá (2010) ;"Neotectonic control on river sinuosity at the western margin of the Little Hungarian Plain", Geomorphology 122, (3-4) PP: 231-23.
Walker, Richard Thomas Morteza Talebian, Sohei Saiffori, Robert Alastair Sloan, Ali Rasheedi, Natasha MacBean, Abbas Ghassemi (2010); “Active faulting earthquakes, and restraining bend development near Kerman city in southeastern Iran”, Journal of Structural Geology, Volume 32. PP:. 1046-1060.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 505 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 736 |
||