تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 700 |
تعداد مقالات | 6,843 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,201,419 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,514,390 |
شناسایی قلمروهای برفی ایران به روش تحلیل خوشه ای | ||
مخاطرات محیط طبیعی | ||
مقاله 36، دوره 7، شماره 16 - شماره پیاپی 2، خرداد 1397، صفحه 241-258 اصل مقاله (692.03 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jneh.2017.21590.1302 | ||
نویسندگان | ||
مجید منتظری* 1؛ راضیه فنایی2 | ||
1استادیار آب و هواشناسی، دانشگاه اصفهان | ||
2کارشناس ارشد آب وهواشناسی | ||
چکیده | ||
برف از منابع اصلی بیلان آب، جریانهای سطحی بهاری، سفرههای آب زیرزمینی، رودخانهها و چشمهها محسوب می شود و در مناطق کوهستانی و عرض های جغرافیایی بالا اهمیت زیادی دارد. به دلیل اهمیت این موضوع پژوهش حاضر با هدف شناسایی و خوشهبندی ایستگاههای برفی کشور انجام شد. در این راستا شناسههای هوای حاضر از 304 ایستگاه همدید طی دوره 2010-1951 مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا ۱۶ شناسه که صرفاً متعلق به برف بود جداسازی و سپس نقشههای توزیع مکانی هر شناسه ترسیم و از نظر مکانی بررسی شدند. نتایج حاکی از آن است که بارش برف تنها در 251 ایستگاه رخ داده و تراکم آنها عمدتاً در محور شمال غرب- جنوب شرق و محور کوهستانی البرز و زاگرس می باشد. در این میان شناسه های 70، 71، 73، 22 و 72 به ترتیب دارای بیشترین فراوانی ثبت در ایستگاههای مورد مطالعه بوده اند. در نهایت با اعمال تحلیل خوشهای سلسله مراتبی بر روی دادههای درصد فراوانی برف، ایستگاههای همدید به سه خوشه اصلی تفکیک شدند. این تحلیل نشان داد که ایستگاههای برفی ایران عمدتاً در سه خوشه اصلی شامل خوشه کوهستانی مرتفع، کوهستانی کم ارتفاع و پایکوهی دستهبندی میشود. لازم به ذکر است خوشه سوم به دلیل پراکندگی زیاد به دو زیرخوشه پایکوهی و کم ارتفاع پایکوهی و ساحلی قابل تفکیک است. بررسیها نشان داد که در ایران بارش برف بشدت تابع ارتفاع و عرض جغرافیایی است بین ارتفاع و عرض جغرافیایی ایستگاهها رابطه معکوس معنادار وجود دارد از سوی دیگر بین ارتفاع و درصد فراوانی برف رابطه مستقیم معنادار وجود دارد؛ اما درصد فراوانی برف با عرض جغرافیایی رابطه معناداری نشان نمیدهد این موضوع حاکی از آنست که نقش ارتفاع در بارش برف به مراتب بیشتر از عرض جغرافیایی است. | ||
کلیدواژهها | ||
شناسههای برف؛ درصد فراوانی برف؛ تحلیل خوشهای؛ رگرسیون خطی؛ ایران | ||
مراجع | ||
پدرام؛ مژده، قائمی، هوشنگ، هدایتی درفولی، اکرم، مرتضوی، افسانه (1390). ریزش برف و ارتباط آن با دما در استان کردستان، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 25، شماره 100، صص 70-56. درگاهیان؛ فاطمه، علیجانی، بهلول (1392). بررسی اثر بلاکینگ بر رخداد برف های سنگین و مداوم ایران، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، سال دهم، شماره 38، صص 15-1. شریفی؛ محمدرضا، آخوندعلی، علی محمد، پرهمت، جهانگیر، محمدی، جهانگرد (1386). بررسی تأثیر ارتفاع، جهت و تندی شیب بر عمق برف در حوضه صمصامی، تحقیقات منابع آب ایران، سال سوم شماره 3، صص ۶۹-۷۲. فتاحی؛ ابراهیم، شیراوند، هنگامه (1393). بررسی الگوهای گردش جوی روزهای همراه با بارش برف سنگین در غرب ایران، نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، سال اول، شماره پیاپی 1، صص 107-97. کیخسروی کیانی؛ محمدصادق، مسعودیان، سیدابوالفضل(۱۳۹۵). واکاوی پیوند روزهای برفپوشان با ارتفاع، شیب و وجه شیب در ایران زمین، پژوهش های جغرافیای طبیعی، دوره ۴۸ شماره ۱، صص ۱۴-۱. مسعودیان؛ سیدابوالفضل، کیخسروی کیانی، محمدصادق (1396). ارزیابی تغییرات همراه با پوشش برف در گروه های ارتفاعی حوضه زاینده رود، مجله مخاطرات محیط طبیعی، سال ششم، شماره 11، صص 46-33. مسعودیان؛ سیدابوالفضل، (1386). شناسایی تیپهای همدید اصفهان، گزارش نهایی طرح پژوهشی، معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه اصفهان. Denis, A, 2002, GDye variability and Trend in the Annual snow cover cycle in Northern Hemisphere land Areas. Report no: 6, pp 1-13. Esteban, P Jones.PD, Martin.J, and Masem.M,2005, Atmosphere circulation patterns related to heavy snowfall days in Andorra, Pyrenees, International Journal of Climatology, No 25, pp 319-329. Huang, Xiaodong, Deng, Jie, Wang, Wei, Feng, Qisheng, Liang, Tiangang, 2017, Impact of climate and elevation on snow cover using integrated remote sensing snow products in Tibetan Plateau, Remote Sensing of Environment, Volume 190, PP 274–288. Klein, Geoffrey, Vitesse, Yann, Rixen, Christian, Marty, Christoph, Rebetez, Martine, 2016, Shorter snow cover duration since 1970 in the Swiss Alps due to earlier snowmelt more than to later snow onset, Climatic Change, Volume 139, pp 637–649, Jain, S.K., Goswami, A., and Saraf, A.K. 2009. Role of elevation and aspect in snow distribution in western Himalaya. Water Resour Management. 23, pp 71-83. Mote, PW. Hamlet, AF. Clark, MP. and Lettenmaier, DP., 2005. Declining Mountain Snowpack in Western North America. Bulletin of the American Meteorological Society. 86, pp 39-49. Mickiewicz, Adam, 2004, University of Pozna institute of Physical Geography and Environment. 11p Qing Ke, C., Yu, T., Yu, K., Dong Tang, G., King, L., 2009. Snowfall trends and variability in Qinghai, China. Theor Appl Climatol. 98, pp 251-258. Tabari, H., Marofi, S., Zare Abyane, H., and Sharifi, M.R. 2010. Comparison of artificial neural network and combined models in estimating the spatial distribution of snow depth and snow water equivalent in Samsami basin of Iran. Neural Computing and Applications. 19, pp 625-635. Wang, Zhuosen, Schaaf, Crystal B., Chopping, Mark J. Strahler, Alan H., Wang, Jindi, Román, Miguel O., Rocha, Adrian V., Woodcock, Curtis E., Shuai, Yanmin, 2012, Evaluation of Moderate-resolution Imaging Spectroradiometer (MODIS) snow albedo product (MCD43A) over tundra, Remote Sensing of Environment, 117, pp 264–280. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 726 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 462 |