تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 612 |
تعداد مقالات | 6,232 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,356,243 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,107,385 |
تحلیل آماری-همدیدی الگوهای سرماهای فراگیر غرب ایران | ||
مخاطرات محیط طبیعی | ||
مقاله 10، دوره 7، شماره 18 - شماره پیاپی 4، دی 1397، صفحه 169-188 اصل مقاله (4.3 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jneh.2017.20401.1268 | ||
نویسندگان | ||
مصطفی کریمی* 1؛ سیف اله کاکی2 | ||
1استادیار اقلیم شناسی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
در این پژوهش با استفاده از نمرۀ استاندارد داده های دمای حداقل، مشخصه های آماری سرماهای فراگیر غرب ایران و شرایط همدید رخداد آنها برای دورۀ 1992-2015 تحلیل شد. نخست با بررسی رخدادهای سرمایی و طبقه بندی آنها و انتخاب آستانۀ معین برای تعیین سرماهای فراگیر، 176 روز سرد فراگیر در چهار ماه دسامبر، ژانویه، فوریه و مارس استخراج و سپس با استفاده از داده های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 850 هکتوپاسکال و با استفاده از روش همبستگی 5 الگوی گردشی در ایجاد این سرماهای فراگیر استخراج شد. در میان این الگوها، الگوی چهارم با 105 روز رخداد به عنوان الگوی اصلی و الگوی سوم فقط با 3 روز به عنوان رخدادهای تصادفی شناسایی شد. از لحاظ فراوانی ماهانه و سالانه، برخی از الگوها مانند الگوی سوم در سال 2006 و الگوی پنجم در سال 1996 و فقط در ماه ژانویه رخ دادهاند. برخی دیگر نیز مانند الگوی دوم در سال 2006 و الگوی چهارم در بیشتر سالهای دورۀ مطالعاتی و در هر چهار ماه رخ داده اند. الگوی اول نیز از سال 2001 به بعد و در ماههای ژانویه و فوریه رخ داده است. واکاوی همدیدی روزهای نمایندۀ الگوها نشان داد که عامل اصلی ایجاد سرماهای فراگیر غرب ایران با توجه به مکان گزینی مراکز فشار، نفوذ سرما از سمت شمال شرق، شمال غرب و شمال به منطقه میباشد. بطوریکه در الگوی اول و دوم از سمت شمال شرق، الگوی سوم و چهارم از سمت شمال غرب و الگوی پنجم نیز از سمت شمال فرارفت هوای سرد به داخل ایران و منطقۀ پژوهش اتفاق افتاده است. | ||
کلیدواژهها | ||
سرمای فراگیر؛ الگوی گردشی؛ رخداد سرمایی؛ فرارفت سرد؛ غرب ایران | ||
مراجع | ||
حیدری حسن؛ سعیدآبادی، رشید (1386). ناحیهبندی سوزباد در شمال غرب و غرب ایران، فصلنامه پژوهشهای جغرافیایی (جغرافیای طبیعی)، شماره 62، صص 93-107. صادقی سلیمان؛ حسینزاده سیدرضا؛ دوستان رضا؛ آهنگرزاده زهرا (1391). تحلیل همدیدی امواج سرمایی در شمال شرق ایران، جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره 3، صص 107-123. عزیزی قاسم (1383). ارزیابی سینوپتیکی یخبندانهای فراگیر بهاری در نیمۀ غرب ایران، فصلنامۀ مدرس علوم انسانی، دورۀ 8، شماره 1، صص 99-115. علیجانی بهلول؛ هوشیار محمود (1387). شناسایی الگوهای سینوپتیکی سرماهای شدید شمال غرب ایران، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 65، صص 1-16. قویدلرحیمی یوسف (1390). تعیین آستانه آماری و تحلیل سینوپتیک دماهای ابر سرد مراغه، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شماره 22، صص 45-62. قویدلرحیمی یوسف (1390). مدلهای زمانی تحلیل و پیش بینی دماهای فرین پایین تهران، فصلنامه علمی - پژوهشی فضای جغرافیایی شماره 37، صص 142-159. قویدلرحیمی یوسف؛ فرجزادهاصل منوچهر؛ مطلبیزاد سولماز (1395). تحلیل آماری و سینوپتیک امواج سرمایی منطقه شمال غرب ایران، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال 16، شماره 40، صص 29-46. مرادی حمیدرضا (1380). تحلیل سینوپتیکی تاوۀ قطبی و اثر آن بر آب و هوای ایران، رسالۀ دکتری، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تریبت مدرس. مسعودیان سیدابوالفضل؛ دارند محمد (1390). تحلیل همدید سرماهای فرین ایران، فصلنامه جغرافیا و توسعه،شماره 22، صص 165-185. Ceccherini, G. Russo, S. Ameztoy, I. Romero, CP. Carmona, Moreno C. (2016). "Magnitude and frequency of heat and cold waves in recent decades: the case of South America", Natural of Hazards Earth System Science, No. 16, pp. 821–831. Cony, M. Del Teso, T. Hernandez. E (2008) Influence of synoptic scale in the generation of extremely cold days in Europe. Atmosfera, 21, pp. 389-401. Jongsik, H. Yoon, J. Kim, H. (2009). "Relationship between winter temperature and mortality in Seoul, South Korea, from 1994 to 2006", Science of The Total Environment, Volume. 707, pp. 2158-2164. Kashki, A. Khoshhal, J. (2013). "Investigation of the Role of Polar Vortex in Iranian First and Last Snowfalls", Journal of Geography and Geology; Vol. 5, No. 4, pp. 161-168. Kiristi, J. Stefan, F. Heikki, T. Timothy R. Carter. Kimmo, R. (2007). "Changes in Frost, Snow and Baltic Sea ice by the end of the twenty-first century based on climate model projections for Europe", Springer Science, Netherlands. No. 86, pp. 441-462. Konrad, C.E. (1996). "Relationships between the intensity of cold-air outbreaks and the evolution of synoptic and planetary-scale features over North America", Monthly Weather Review, Volume 124, pp. 1067-1083. Meehl, A. Tebaldi, C. Nychka, D (2004). "Changes in frost days in simulations of twenty-first-century climate", Climate Dynamics Journal, Springer Berlin/ Heidelberg, pp. 495-511. Park, T.W. Jeong, J.H, Ho, CH.H. Kim, S.J. (2008). "Characteristics of Atmospheric Circulation Associated with Cold Surge Occurrences in East Asia: A Case Study during 2005/06 winter", Advances in Atmospheric Sciences, Volume 25, No. 5, pp.791–804. Peterson, T.C. Heim, R.R. Hirsch, R.H. Kaiser, D.P. (2013). "Monitoring and understanding changes in heat waves, cold waves, floods, and droughts in the United States", American Meteorological Society, Volume. 1, pp. 821-834. Prieto, L. Garcia, R. Diaz, J. Hernandez, E. Del Teso, T. (2002). "NAO influence on extreme winter temperature in Madrid (Spain)", Annales Geophysicae, Volume, 20. pp. 2077-2085. Smolinski, K.K. (2004). "Interrelationship among Large-Scale Atmospheric Circulation Regimes and Surface Temperature Anomalies in the North American Arctic", A Thesis Presented to the Academic Faculty. School of Earth and Atmospheric Sciences, pp. 1-54. World Bank, (2010). "Natural hazards, unnatural disasters: the economics of effective prevention", The World Bank Publications, Washington, DC. pp. 1-254. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 491 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 295 |