
تعداد نشریات | 32 |
تعداد شمارهها | 739 |
تعداد مقالات | 7,166 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,710,078 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,035,937 |
بررسی نقش هیدرومورفولوژیکی حوضة آبریز رودخانة گاوی در تغذیة سفرة آب زیرزمینی دشت مهران با استفاده از GIS | ||
جغرافیا و آمایش شهری منطقهای | ||
مقاله 7، دوره 7، شماره 25، دی 1396، صفحه 75-92 اصل مقاله (1.62 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2017.3478 | ||
نویسندگان | ||
دکتر حسین نگارش* 1؛ کبری پرک2؛ شمس اله عسگری3 | ||
1استاد ژئومورفولوژی گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا و برنامهریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
2کارشناسی ارشد هیدروژئومورفولوژی، دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
3عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ایلام | ||
چکیده | ||
آب زیرزمینی که بخشی از چرخة آب را تشکیل میدهد، منبع قابل اطمینانی برای تأمین آب مورد نیاز انسان محسوب میشود؛ اما این پدیده برخلاف بسیاری از پدیدههای دیگر، برگشتپذیر نیست. منطقة مورد مطالعه شامل آبخوان دشت مهران در محدودة حوضة آبریز رودخانة گاوی از حوضههای آبریز مرزی غرب کشور در جنوب استان ایلام میباشد. این رودخانه تنها منبع تأمینکنندة آبهای زیرزمینی دشت مهران بوده که از ارتفاعات کبیرکوه سرچشمه میگیرد و پس از عبور از تنگ باجک، وارد دشت مهران شده و سبب تغذیة آبخوان آبرفتی دشت میشود. مطالعة حاضر با هدفِ شناخت و تبیین عوامل ژئومورفولوژی دشت و ارتباط آنها با منابع آب زیرزمینی و نیز تهیة نقشههای کاربردی درجهتِ شناخت و مدیریت محیط در این آبخوان، تدوین شده است. روش استفاده شده در این پژوهش، روش میدانی و تحلیل آماری است. از روش درونیابی برای بررسی ژئومورفولوژی منطقه و ارتباط آن با آبهای زیرزمینی دشت و ترسیم نقشهها و از روش همبستگی اسپیرمن بهمنظورِ بررسی ارتباط بین اشکال ژئومورفولوژی با پارامترهای منابع آب استفاده شده است. نتایج نشاندهندة این است که بین مخروطافکنه، مسیل، تپهها و دیگر اشکال ژئومورفولوژی با منابع آب زیرزمینی، در سطح 99% رابطة معنادار وجود داشته است. بهمنظورِ بررسی وضعیت کیفی آب زیرزمینی دشت مهران، از نقشة هدایت الکتریکی (EC) استفاده شده است. نتایج بهدست آمده بیانگر این است که کیفیت آب زیرزمینی در مناطق مختلف دشت، بهدلیلِ تنوع سازندهها و ساختارهای زمینشناسی، متفاوتاند. حداقل میزان هدایت الکتریکی یا (Ec) از حاشیههای جنوبی و شرقی دشت، بهسمتِ غرب و شمال غرب افزایش یافته و در بخشهای شرقی و جنوب شرقی دشت مقدارpH آب کمتر از 7 و اسیدی بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
آبخوان؛ دشت مهران؛ منابع آب زیرزمینی؛ هیدرومورفولوژی؛ .GIS | ||
مراجع | ||
آزادبخت، بهرام؛ زارعینژاد، مژگان. پژوهشهای شناسایی شکلهای ژئومورفیک به منظور مدیریت محیط(مطالعة موردی:ورقة تخت سلیمان). فصلنامه علمی پژوهشی علوم زمین، تابستان 1390، شمارة80، صص 126-119. اکرامی، محمد؛ شریفی، ذبیحاله؛ ملکینژاد، حسین؛ اختصاصی، محمدرضا. (1390). بررسی روند تغییرات کیفی و کمّی منابع آب زیرزمینی دشت یزد– کرمان در دهة 1388-1379. فصلنامة علمی پژوهشی دانشکدة بهداشت یزد، شمارة دوم و سوم، صص 91-82. امیری، وهاب؛ نخعی، محمد؛ موسایی، فیروز؛ سوری، سلمان. بررسی اُفت سطح آب زیرزمینی آبخوان دشت کوهدشت در محیطGIS . (1389). همایش ملی آب با رویکردآب پاک، دانشگاه صنعت آب و برق (شهید عباسپور)، صص 8-1. بابامحمدی، مرجان.«بررسی رابطة بین اشکال ژئومورفولوژی و شناسایی منابع آب زیرزمینی با استفاده از GIS (مطالعة موردی:حوضة نمین چای)».اولین کنفرانس ملی مهندسی اکتشاف منابع زیرزمینی، دانشگاه صنعتی شاهرود، 19 آذر 1392، صص 6-1. جوانی، ولی؛ جباری، ایرج. شاخصهای زمینریختشناسی در شناسایی منابع آب زیرزمینی(مطالعة موردی: دشت اهر). مجله علمی پژوهشی فضای جغرافیایی دانشگاه آزاد واحد اهر، سال نهم، شماره ی 25، بهار 1388 صص71-51. چشمبهراه، مسعود. (1379).هیدروژئومورفولوژی حوضة آبریزشکستیان. پایاننامة کارشناسی ارشد. دانشکدة ادبیات و علوم انسانی. گروه جغرافیای طبیعی. دانشگاه اصفهان. حسنیشریعت، فردین.(1384). بررسی نقش ویژگیهای ژئومورفولوژیکی در منابع آب شمال کویر حاجعلیقلی و امکانسنجی بهرهبرداری بهینه در توسعة منطقه بااستفاده ازRS-GIS .پایاننامة کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی. خامسی، محمد. (1380). نقش عوامل ژئومورفولوژیکی در ایجاد مخازن آب زیرزمینی دشت سنقر. پایاننامة کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی. کرمانشاه. دانشگاه رازی. خداپناه، لیلا. (1379). تهیة بیلان و مدل ریاضی آبهای زیرزمینی غرب رودخانة کن. پایاننامة کارشناسی ارشد. تهران،دانشگاه شهید بهشتی، دانشکدة علوم زمین. خلفی، جعفر؛ اسدیان، فریده. تاثیر پدیدههای ژئومورفولوژی بر منابع آب زیرزمینی دشت سهرین. فصلنامةجغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی واحد تهران مرکزی، دوره 4، شماره 15، زمستان 1389، صص 86-64. زمردیان، محمدجعفر؛ خاکپور، معصومه؛ ولایتی، سعدالله. تحلیل لندفرمهای هیدروژئومورفیک حوضةآبریز دریاچة مهارلو برمبنای روابط تعاملی فرایندهای مورفوتکتونیک و هیدرومورفیک. مجلة جغرافیا و توسعة ناحیهای، شماره 19، پاییز و زمستان 1391، صص 70-47. شایان، سیاوش، ویژگیهای ژئومورفیک مخروطافکنة حوضة گاماسیاب. پژوهشهای جغرافیایی، شمارة 46، زمستان 1382. شرکت سهامی آب منطقهای ایلام، گزارش هیدرولوژی رودخانه گاوی شهرستان مهران (1387). عفیفی، ابراهیم؛ یمانی، مجتبی؛ حسنزاده، یاسر. (1391). هیدروژئومورفولوژی حوضة آبریز دشت گرو (استان هرمزگان)، فصلنامة جغرافیایی سرزمین، سال نهم، شماره 35، صص 76-61. فتوحی، صمد. (1386). تأثیر فرمها و فرایندهای ژئومورفیک بر منابع آبهای زیرزمینی در پلایای داراب. رسالة دکتری. دانشگاه اصفهان. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. گروه جغرافیا طبیعی. کریمی، حاجی؛نادری، فتحالله؛ علیمرادی، صادق؛ لطفیزاده، حمیدرضا. «بررسی سطح اُفت آب زیرزمینی در آبخوان دشت مهران در محیط GIS». دومین کنفرانس سراسری آب دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهبهان، 1388، صص 809-803. یمانی، مجتبی؛ بهنود، نازآفرین .امکانسنجی توسعة فیزیکی کیاشهر بر مبنای تأثیرگذاری عوامل هیدروژئومورفولوژیک. مجله جغرافیا طبیعی، بهار 1391، ،شمارة15 علمی پژوهشی/12 isc، صفحه 21- 32. یوسفیزاده، رحیم؛ ملکی، حمیدرضا؛ اسمعیلی، فضلالله. «نقش ژئومورفولوژی کویر حاجعلیقلی در ذخیرة منابع آب جهت توسعة پایدار مراکز سکونتگاهی منطقه». سومین همایش جغرافیا و رویکرد علمی توسعة پایدار. 19 و 20 آبانماه 1389 پیرانشهر. صص 15-1. Almedeij, J . Al-Ruwaih, F. (2006), Periodic behavior of groundwater level fluctuations in residential areas. Journal of Hydrology 328: 677-684.
Chatterji, P.C . Singh, S & Qureshi, Z.H. (1978), Hydrogeomorphology of the central Luni basin, western Rajasthan, Indian Geoforum, v. (9), pp, 211-224.
Dha , R.K . Zheng, Y, et al . (2008), Temporal variability of groundwater chemistry in shallow and deep aquifers of Araihazar, bangladesh. Journal of contaminathydrology.99(1-4):97- 111.
Frinklin, W.S. Hobabo, Z. (1980), Fundamentals of groundwater, New York, john Wiley, pp: 43-47.
Gehrels, JC. van Geer, FC. de Vries, JJ (1994).Decomposition of groundwater level fluctuations using transfer modelling in an area with shallow to deep unsaturated zones. Journal ofHydrology 157: 105-138.
Mishra, R.C. Chandrasekhar,B. Naik,D. (2010), Remote Sensing and GIS for Groundwater Mapping and Identification of Artificial Recharge Sites, Geoenvironmental Engineering and Geotechnics: Progress in Modeling and Applications, Proceedings of Sessions of GeoShanghai, China, PP; 216-223
Pinto, D . Shrestha,S et al . (2015), Delineation of groundwater potential zones in the Comoro watershed, Timor Leste using GIS, remote sensing and analytic hierarchy process (AHP) technique,Appl water sci.DOI 10.1007/s13201-015-0270-6.
Richard, G. Antonis, D. & et al. (2008), Tindimuyaga Groundwater and climate in Africaa review. Hydrological Sciences–Journal–des Sciences Hydrologiques, 54,655
Selby, M. j,(1985); Earth’s changing surface, clarendon press, Oxford , pp: 317-321.
Sheroder, F. (2013),Interactions among Hydro geomorphology, Vegetation, And Nutrient Biogeochemistry in Flood Plain eco system, Eco geomorphology, Singapore, Published by Pearson Education, 12, 303-321.
Warren, W.(2010), Role of Ground Water in Geomorphology, Geology, and Paleoclimate of the Southern High Plains, USA.Journal compilation© 2010 National Ground Water Association. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,146 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 959 |