اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 454 |
| تعداد مقالات | 4,631 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,017,496 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,694,558 |
مدلسازی معادلۀ ساختاری تأثیر وضعیت کشاورزی در سیستم بهره‌برداری مشاع قبل و بعد از خشکسالی بر ماندگاری جمعیت روستایی (مطالعۀ موردی: شهرستان فسا) | ||
| فصلنامه جغرافیا و توسعه | ||
| مقاله 12، دوره 16، شماره 50، بهار 1397، صفحه 143-160 اصل مقاله (769.65 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2018.3564 | ||
| نویسندگان | ||
یوسف قنبری1؛ وجیهه آرین فر  2؛ زینب ماهرویی2
| ||
| 1دانشیار جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| 2کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تاثیر وضعیت کشاورزی در سیستم بهره‌برداری مشاع قبل و بعد از خشکسالی بر ماندگاری جمعیت روستایی درشهرستان فسا می‌باشد. چراکه بارزترین اثرات اقتصادی خشکسالی را می‌توان در خسارت به تولید کشاورزی ملاحظه کرد. به تبع این اثرات مستقیم خشکسالی، مشکلاتی در حوزه‌های اجتماعی و اقتصادی نیز روی می‌دهد که مهاجرت‌های روستاشهری از جمله آن‌هاست. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و براساس مطالعات پیمایشی و کتابخانه‌ای اطلاعات لازم جمع‌آوری گردیده است. جامعه‌ی آماری همه‌ی تعاونیهای موجود در روستاهای شهرستان فسا می‌باشد، که تعداد آنها 248 تعاونی است که به‌صورت تمام شماری مورد بررسی قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از مدلسازی معادله ساختاری با استفاده زا نرم-افزار ایموس استفاده شده است. بر طبق ضرایب رگرسیونی بدست آمده تاثیر وضعیت کشاورزی در تعاونیهای مشاع قبل از خشکسالی بر متغیر حفظ جمعیت و کاهش مهاجرت 487/0 و بر بازگشت مهاجران روستایی از شهرها 255/0 است که هر دو در سطح خطای کمتر 05/0 تاثیر مثبت و معنادار را نشان می‌دهند. که نشان‌دهنده تاثیر مستقیم و مثبت وضعیت کشاورزی بر ماندگاری جمعیت است. ولی بعد از خشکسالی ضرایب بتا در مدل برای تاثیر وضعیت کشاورزی در تعاونی‌ها بر این دو متغیر با مقادیر 360/0- و 28/0- در سطح معناداری کمتر از 05/0 تاثیر معکوس و معنادار را نشان می‌دهند که بیانگر رکود وضعیت کشاورزی در تعاونیهای مشاع و تاثیر منفی آنها بر مهاجرت است. با توجه به این نتایج می‌توان گفت خشکسالی منجر به رکود کشاورزی شده که این مسئله بر مهاجرت روستاشهری تاثیر دارد و ان را افزایش می‌دهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واگذاری اراضی ملی؛ تعاونیهای مشاع؛ خشکسالی؛ مهاجرت؛ مدلسازی معادلات ساختاری | ||
| مراجع | ||
|
منابع ابونوری، عباسعلی (1387). تجزیه‌و‌تحلیل پدیدۀ خشکسالی کشاورزی شهرستان فیروزکوه به روش موازنۀ آبی (اقتصاد آب)، فصلنامۀ مدلسازی اقتصادی. شمارۀ پنجم. صفحات 48-28. ادارۀ جهاد کشاورزی شهرستان فسا (1392). امور اراضی ملی. ادارۀ کل هواشناسی استان فارس (1390). گزارش آماری 37 سالۀ عناصر اقلیمی فسا. انوشیروانی احمد (1364). بررسی تعاونی روستایی تولید، استان اصفهان. انوشیروانی، احمد؛ مهدی طه (1372). تعاونی تولید روستایی، نقد و بررسی گذشته و آینده. استان خراسان. افروزه، فاطمه؛ غلامرضا چابکرو؛ محمدرضا اکبری (1388). اثرات منفی خشکسالی و راهکارهای مقابله با آن، همایش ملی مدیریت بحران آب. دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت. اسفند ماه 1388. امینی‌فسخودی. عباس؛ مهرنوش میرزایی (1393). پیامدهای بحران کم‌‌‌‌آبی و خشک‌شدن زاینده‌رود در مناطق روستایی (مطالعۀ موردی: جلگه برآن در شرق اصفهان)، فصلنامۀ توسعۀ روستایی. دورۀ 5. شمارۀ 2. صفحات 180-157. بافکر، هوشنگ؛ ابراهیم زاهدی عبقری؛ جواد نیازی؛ ناصر یزدانی؛ غلامرضا حیدری (۱۳۶۴). بررسی مسائل مربوط‌به زمین و تشکیل واحدهای تولید مشاع در منطقۀ جیرفت. تهران، وزارت کشاورزی. مرکز تحقیقات روستایی بردی‌آنا مرادنژاد، رحیم (1387). جایگاه توسعه‌یافتگی استان‌‌های کشور در شاخص‌‌های عمدۀ بخش کشاورزی. فصلنامۀ روستا و توسعه. سال 11. شمارۀ 3. صفحات 193-173. تقی‌زاده، ابوالقاسم (۱۳۷۳). بررسی میزان انطباق تعاونیهای مشاع با تعاون سنّتی و همیاری در روستا. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه اصفهان. حسینی‌ابری، حسن (1380). مدخلی بر جغرافیای روستایی ایران. انتشارات دانشگاه اصفهان. چاپ هفتم. درویش‌نیا، علیاصغر؛ محمود صادقی (1386). ارزیابی موفقیت تعاونی تولید روستایی در استان مازندران. مجلۀ علوم کشاورزی. 33 . 313-323. روحانی، سیاوش (1378). محاسبۀ اندازۀ مزرعه بر روی تولید روستایی در استان همدان. مجلۀ علوم کشاورزی. 12. 107-97. روحانی، سیاوش (1376). بررسی عوامل مولد بهره‌وری مؤثر بر تعاونی تولیدی روستایی در استان همدان. مجله کشاورزی ایران علوم. 31 . 267-261. سازمان آب منطقه‌‌ای استان فارس (1390). گزارش ادامۀ محدودۀ مطالعۀ شهرستان فسا. سازمان جهاد کشاورزی شهرستان فسا (1390). امور اراضی ملی. سالنامۀ آماری شهرستان فسا (1390). معاونت برنامهریزی و اشتغال استانداری فارس. دفتر آمار و اطلاعات و GIS. شریف، مصطفی (1369). بررسی جوانب اقتصادی تعاونیهای مشاع در استان خراسان، پایاننامۀ کارشناسی ارشد. دانشکدۀ علوم انسانی. دانشگاه تربیت مدرس. شهبازبگیان، محمدرضا (1384). مروری بر خسارت ناشی‌از خشکسالی، تاریخ بازیابی 23/3/1387 http://iaeo.org/?p=1552
شهبازی، اسماعیل (1372). توسعه و ترویج روستایی، تهران. انتشارات دانشگاه تهران. صالح، ایرج؛ داریوش مختاری (1386). اثرات و پیامدهای اقتصادی و اجتماعی خشکسالی بر خانوارهای روستایی منطقۀ سیستان، علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران. جلد 3. شمارۀ 1. صفحات 114- 99. عبداللهی، محمد (1377). نظام‌‌های بهره‌برداری. مطالعۀ تطبیقی نظام‌‌های بهره‌برداری کشاورزی و ارزشیابی عملکرد آنها. تهران: وزارت کشاورزی. کشاورز، مرضیه؛ عزت‌الله کرمی؛ عبدالعلی لهسایی‌‌زاده (1392). عوامل اثرگذار بر مهاجرت روستایی ناشی‌از خشکسالی (مطالعۀ موردی: استان فارس). فصلنامۀ روستا و توسعه. سال 16. شمارۀ 1.صفحات 127- 113. مرکز آمار ایران (1362 ). آمارنامۀ استان فارس. مرکز آمار ایران (1390). مطیعی‌لنگرودی، سید‌حسن؛ ابراهیم شمسایی (1386). توسعۀ روستایی مبتنی‌بر تداوم و پایداری کشاورزی، فصلنامۀ تحقیقات‌جغرافیایی.سال‌بیست و دوم.104-85. مهدوی، مسعود (1380). مقدمه‌‌ای بر جغرافیای روستایی ایران، تهران. انتشارات سمت. مهدوی، مسعود؛ مجتبی قدیری‌معصوم؛ بهروز محمدی‌یگانه (1383). نقش عوامل طبیعی در ناپایداری و مهاجرت روستایی استان زنجان، پژوهش‌های جغرافیایی. شمارۀ 49. صفحات 21- 17. منابع طبیعی شهرستان فسا. 1390. نساجی‌‌زواره، مجتبی (1380). بررسی اثرات اقتصادی- زیست‌‌محیطی و اجتماعی خشکسالی، مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی بحران آب. جلد 1. دانشگاه زابل. صفحات 53-44. نفیسی‌‌فرد، حسن (1377). بررسی وضعیت و عملکرد تعاونیهای مشاع در شهرستان سبزوار، پایاننامۀ کارشناسی ارشد. دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه فردوسی مشهد. هاشمی، علیاصغر (1383). خشکسالی و مهاجرت روستاییان، فصلنامۀ خشکی و خشکسالی کشاورزی شمارۀ 11. صفحات 42- 31. Bates.D. C (2002). Environmental Refugees? Classifying Human Migrations Causedby Environmental Change, Population and Environment, Vol. 23, No. 5, PP: 465- 477.
Clare,O .F, (2001). Information Flows in Rural and Urban Communication: Acces Processes and People, International and Rural Development Department (IRDD), university of reading.uk, PP: 9-24.
Fandly, S (1994). Does drought increase migration? A Study of migration from rural Mail during the 1983-1985 drought, Tnternational migration Review, Vol 28, No. 3, PP: 539-553.
Horridge, M ; Maddan, J & Wittwer, G (2005). The Impact of the 2002- 2003 Drought on Australia, Journal of Policy Modeling, Vol. 24, No. 3, PP: 285- 308.
Kenny, A (2008). Assessment of social impacts of drought. Journal of American Water Resources Association, Vol. 37, No. (3): 678-686.
Meze-hauske, e (2000). Migration caused by climate change: how vulnerable are people in dryland areas? A case-study in northern ethiopia, mitigation and adaptation strategies for global change, Vol 5, no 4, PP 379–406.
McLeman, R & Smit, B (2006) Migration as an adaptation to climate change, Climatic change, Vol 76, No (1-2), PP: 31-53.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 309 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 259 |
||
