اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 27 |
| تعداد شماره‌ها | 604 |
| تعداد مقالات | 6,158 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,087,497 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,932,076 |
بررسی اثربخشی مراسم معنوی اعتکاف در افزایش سلامت روانی و شادکامی دانش آموزان | ||
| مجله مطالعات روانشناسی تربیتی | ||
| مقاله 5، دوره 14، شماره 28، دی 1396، صفحه 105-126 اصل مقاله (288.88 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jeps.2017.3593 | ||
| نویسندگان | ||
احمد شجاعی  1؛ پرویز پرزور2
| ||
| 1دانشیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه محقق اردبیلی( نویسنده مسئول) | ||
| 2دانشجوی دکتری تخصصی روان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی | ||
| چکیده | ||
| هدف اصلی این پژوهش بررسی اثربخشی مراسم معنوی اعتکاف در افزایش سلامت روانی و شادکامی دانش آموزان (مطالعه موردی دانش آموزان مقطع متوسطه اردبیل) در سال تحصیلی 96-95 بود. روش پژوهش، شبه آزمایشی با استفاده از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری پژوهش را، دانش آموزان مقطع متوسطه شهر اردبیل تشکیل می دهند. نمونه ی پژوهش شامل 100 نفر از شرکت کنندگان در اعتکاف و 100 نفر از دانش آموزانی که در این مراسم شرکت نداشتند (ضمن کنترل یکسانی شرایط سنی و وضعیت اقتصادی- اجتماعی) بودند، که به طور تصادفی ساده در نظر گرفته شدند. دانش آموزان شرکت کننده با تکمیل پرسشنامة سلامت عمومی GHQ-28 و پرسشنامة شادکامی آکسفورد یک بار قبل و یک بار بعد از مراسم اعتکاف مورد بررسی قرار گرفتند. در حالی که برای دانش آموزان غیر معتکف، تنها یک بار این آزمون ها اجرا گردید. بعد از جمع آورى داده ها، نتایج توسط نرم افزار آمارى SPSS-17 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. براى تحلیل داده ها از آمار توصیفى شامل میانگین و انحراف معیار و آمار استنباطى شامل تحلیل کوواریانس استفاده گردید. نتایج نشان داد که مراسم اعتکاف باعث بهبود سلامت روانی دانش آموزان در گروه مداخله شده و در کاهش علائم اضطراب، افسردگی، علائم جسمانی و اختلال در عملکرد اجتماعی تأثیر بسزایی می‌گذارد و شادکامی را نیز به طور معنی داری افزایش می‌دهد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده در این مطالعه، می‌توان گفت شرکت در مراسم مذکور و مناسک مذهبی و معنوی مشابه، باعث بهبود سلامت روانی و افزایش نشاط و شادابی نوجوانان می‌شود که فراگیر شدن آن برنامه ریزی دقیق مسئولان را می طلبد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اعتکاف؛ سلامت روانی؛ شادکامی؛ دانش آموزان | ||
| مراجع | ||
|
ابوالقاسمی، عباس و محمود، حجاران (1376). نقش گرایش‌های دینی در اتخاذ شیوه‌های مقابله با استرس در سالمندان تهرانی. مجموعه مقالات اولین همایش نقش دین در بهداشت روان، دانشگاه علوم پزشکی ایران. انصاری جابری، علی؛ راوری، علی و کاظمی، مجید (1380). تاثیر روزه رمضان بر عزت نفس دانشجویان دانشکده پرستاری مامایی و پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان. مجله روانپزشکی و روان شناسی بالینی، 26، 63-68. استادیان، مریم؛ قنواتی، بهمن و کجباف نژاد، هادی (1390). بررسی رابطه شادکامی و سلامت روان در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهبهان . فرهنگ در دانشگاه اسلامی،15(29، 147-137. ازخوش، منوچهر (1387)، کاربرد آزمون‌های روانی و تشخیص بالینی، تهران: روان. پورقاز، عبدالوهاب و رقیبی، مهوش (1384). بررسی مقایسه ای سلامت روان دانش آموزان مقطه متوسطه شهر زاهدان. علوم تربیتی و روانشناسی (دانشگاه سیستان و بلوچستان)، 3، 69 -84. ثمری، علی اکبر؛ محمودی، عاطفه (1385). بررسی تأثیر شرکت در مراسم اعتکاف بر عزت نفس و پذیرش اجتماعی دانشجویان. پژوهش نامه تربیتی، 3(9)، 1-18. رحمانی بیدختی، ناهید؛ محمود صادقی خراشاد و بیتا بیجاری (1393). مقایسۀ شیوع افسردگی در دانشجویان پزشکی، در سالهای اول و آخر دانشگاه علوم پزشکی بیرجند. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، 21(2)، 228-234. حیدری رفعت، ابوذر و علی عنایتی نوین‌فر (1389)، «رابطة بین نگرش دینی و شادکامی در بین دانشجویان»، روانشناسی و دین، 4، 61-72. حسنی، محمدجواد (1391). نگاهی نو به فضیلت اعتکاف از دیدگاه قرآن و اهل بیت»، حدیث حوزه، 4(4)، 122ـ146. خمینی، سید روح الله (1403 ق). تحریر الوسیله. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی خیدانی، لیلی (1390). بررسی نقش مذهب بر سلامت روانی دانشجویان دانشگاه‌های استان ایلام. اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی، 6(3)، 64-80. چلبی، مسعود؛ موسوی، سیدمحسن. (1387)، بررسی جامعه شناختی عوامل مؤثر بر شادمانی در سطوح خرد و کلان، مجله جامعه شناسی ایران، 9( 1و2)، 34 -57. ساجدی، ابوالفضل (1387). دین و بهداشت روان. فصلنامه روان شناسی و دین، 1، 68-79. ساغروانی، سیما (1388)، هوش معنوی، بعد ناشناخته بشر، مشهد: آهنگ قلم. سلطانی، اکبر(1387). بررسی میزان گرایش دانش‌آموزان به مسائل معنوی و رابطه آن با سلامت روانی. طرح پژوهشی اداره کل آموزش و پرورش استان آذربایجان شرقی. سهرابی، فرامرز (1385)، «درآمدی بر هوش معنوی»، فصلنامة معنا، ویژه‌نامة روانشناسی دین، 2، 114ـ119. شفیعی، نعمت الله؛ توکلی، محمدالله؛ فوزیه، رحمتی و کاظمی، مجید (1386). تأثیر روزه و رمضان بر بهداشت روان دانشجویان دانشکده پرستاری جیرفت در سال 1382. مجله علوم پزشکی رفسنجان، 6، 73-78. کاویانی، حسین و ندا حاتمی و عبدالله شفیع‌آبادی (1387)، «اثر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کیفیت زندگی افراد افسرده»، فصلنامة تازه های علوم‌شناختی، 40، 39ـ48. کجباف، محمدباقر (1387). رابطه بین نگرش مذهبی و سلامت روانی در بین دانش‌آموزان دبیرستان‌های دخترانه اصفهان. فصلنامه مطالعات اسلام و روانشناسی، 1 (2)، 33-45. عطادخت، اکبر؛ پرزور، پرویز؛ بشرپور، سجاد و معاضدی، کاظم (1393). مقایسه نقش باورهای فراشناختی در پیش‌بینی سلامت عمومی حافظان قرآن و افراد عادی. سلامت و بهداشت، ۵ (۴) :۳۰۰-۳۰۹ عابدی، محمدرضا، میرشاه‌جعفری، سیدابراهیم و لیاقتدار، محمدجواد (1385). هنجاریابی پرسشنامه شادکامی آکسفورد در دانشجویان دانشگاه‌های اصفهان. مجله روان پزشکی و روان شناسی بالینی ایران، 45، 95-100. عسکری، سعید؛ درکه، محسن؛ رضایی، حسن و محمدی، جواد (1390). تأثیر روزه بر سلامت روانی دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه. فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 1(2)، 138-148. غباری بناب، باقر و همکاران (1386). هوش معنوی. فصلنامة علمی پژوهشی اندیشة نوین دینی، 3(10)، 125ـ147. میرغفوری، سیدحبیب‌الله؛ ابویی، فاطمه و دره زرشکی، نعیمه (1390)، «تأثیر دعا و نیایش بر میزان شادکامی» (مطالعة موردی: زنان شرکت‌کننده در مراسم اعتکاف استان یزد)، دوفصلنامة علمی-ترویجی بانوان شیعه، 7(26)، 7ـ31. محمودی، طیبه؛ مرعشی، سید علی؛ افشاری، هاجر؛ منصوری‌نژاد، راضیه؛ نادری تزنگی، مجتبی (1395). اثربخشی شرکت در مراسم اعتکاف بر مؤلفه‌های هوش معنوی، افسردگی، اضطراب و استرس در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز. پژوهشنامه روان شناسی اسلامی، 2(2)، 77-61. موسی رضایی، امیر و همکاران (1391). ارتباط التزام و اولویت به فریضۀ نماز با میزان شیوع افسردگی و برخی پارامترهای جمعیت شناختی دانشجویان. تحقیقات علوم رفتاری، 10(6)، 441- 452. موسوی، غفور و همکاران (1386). نگرش توحیدی و پیشگیری از افسردگی»، دوفصلنامة تحقیقات علوم رفتاری، 5(2)، 139ـ144. مصباح یزدی، محمدتقی(1391). اخلاق در قرآن. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). ج 1: 341. نیک پرور، ریحانه. ( 1383 ).آشنایی با برنامه های آموزش مهارت های زندگی. تهران : انتشارات معاونت امور فرهنگی و پیشگیری سازمان بهزیستی کشور. نیکویی، مریم و سیف، سوسن (1384). بررسی رابطه دینداری با رضایت زناشویی. فصلنامه علمی پژوهشی تازه های مشاوره، 4(13)، 61-75. نصیری، کبری؛ زارع بهرام آبادی، مهدی؛ احمد بوکانی، سلیمان و ولیزاده، سمیه (1395). بررسی نقش اعتکاف در بهزیستی روان شناختی دانشجویان. فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 2(19)، 173-190.
Argyle, M., Martin LU, L.(1995). The happiness extravers personality and individual difference. 77(20), PP. 1011-1017.
Argyle, M. (1987). The psychology of happiness. London: Methuen.
Allport, G. W. (1950). The individual and his religion: A psychological interpretation. New York: Macmillan.
Bhugra, D. (2010). “Commentary: Religion, Religious Attitudes and Suicide”. International Journal of Epidemiology, 39(6): 1496-1498.
Diener, E. (1999). Subjective well- being: The science of happiness and a proposal for a national index. American psychologist. 55:34-43.
Jung, C. G. (1969). Psychology and religion, in collected works. Princeton, N. J. Princeton University Press.
James, W. (1985). The varieties of religious experience: Acase study in human nature. Cambridge Mass: Harvard University Press.
Feinstein, A. (October 1999), “The effects of anxiety on psychiatric morbidity in patients with multiple sclerosis”, multiple sclerosis journal, vol. 5, 5: pp. 323-326.
Hackney, C.H. & G.S. Sanderes (2003).“Religiosity and Mental Health”.Journal for the Scientific Study of Religion, 42: 43-55.
Goldberg DP, Hillier VF. A scaled version of the General Health Questionnaire. Psychol Med. 1979; 9(1): 139-145
Koening, H. G. (1992), Religion and Prevention of illness in later life, In K. I. Pargament K. I. Maton& Hess, R. E. (Eds), Religion and Prevention in mental health, Research Division and action Haworth Press Inc.
Koening, H. G. (1992), Religion and Prevention of illness in later life, In K. I. Pargament K. I. Maton& Hess, R. E. (Eds), Religion and Prevention in mental health, Research Division and action Haworth Press Inc.
Krause, N. (2003). “Religious Meaning and Subjective Well–being in Late Life”.Journals of Gerontology, 58(3): 160-170.
Miller, L.; P. Wickramaratne, M.J. Gameroff, M. Sage, C.E. Tenke & M.M. Weissman (2012).“Religiosity and Major Depression in adults at High Risk: a Ten-year Prospective Study”. American Journal of Psychiatry, 169(1): 89-94.
Nooney, G. (2005). “Religion Stress, and Mental Health in Adolescence”. Review of Religious Research, 46(4): 341-355.
Nealman, P. & Persaud, R. (1995), “Why do psychiatrist neglect religion”, British Journal of Medical Psychology, 68, pp.169-178.
Palahang H, Nasr M, Shahmohammadi D. Epidemiology of mental illness in Kashancity. Andisheh va Raftar Journal. 1996; 4(2):19-27. [In Persian]
Pressman, S. D., & Cohen, S. (2005). Does Positive Affect Influence Health? Psychological bulletin, 131(6), 925-971.
Roberts, K. A. (1992), “A sociological overview: Mental health implications of religio-cultural megatrends in the United States”, Prevention in Human Services, 9: pp. 113-135.
Taghavi M. Assessment of the Validity and Reliability of the General Health Questionnaire. J Psychology. 2001; 5(3): 381-398.
World Health Organization.(2007). World on-Tobacco Alert. London: Oxford University Press.
Veenhoven R (2010) How universal is happiness. In: Diener E, Kahnemann D, Helliwell JF (eds).
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,029 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 507 |
||
