اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 27 |
| تعداد شماره‌ها | 604 |
| تعداد مقالات | 6,159 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,098,503 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,935,402 |
میراث اداری ساسانیان در ایران دورۀ سامانی | ||
| مجله پژوهش های تاریخی ایران و اسلام | ||
| مقاله 5، دوره 11، شماره 20، شهریور 1396، صفحه 81-108 اصل مقاله (279.59 K) | ||
| نوع مقاله: علمی و پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2018.3691 | ||
| نویسندگان | ||
| سامان ستاریان،1؛ هوشنگ خسرو بیگی،2؛ جمشید نوروزی،3؛ سید حسن قریشی،4 | ||
| 1دکتری تاریخ ایران اسلامی مرکز تحصیلات تکمیلی پیام نور | ||
| 2دانشیار گروه تاریخ مرکز تحصیلات تکمیلی پیام نور | ||
| 3استادیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور تهران | ||
| 4استادیار تاریخ دانشگاه پیام نور قم | ||
| چکیده | ||
| با سقوط شاهنشاهی ساسانیان و ورود اسلام به ایران و تشکیل خلافت اسلامی توسط امویان و عباسیان، سامانیان اولین حکومت ایرانی بودند که موفق شدند ساختار اداری منسجم و کارآمدی را تأسیس کنند و معیار و الگویی برای حکومت‌های بعداز خود شدند.پرسش اصلی پژوهش پیشِ‌رو این است که نقش دهقانان و دبیران در انتقال سنت‌های اداری ساسانیان و سیاست سامانیان برای احیای ساختار اداری و مبانی نظری اندیشۀشاهنشاهی دربار ساسانیان چگونه بوده است؟ این مقاله درصدد است با روش توصیفی-تحلیلی، نقش دهقانان و دبیران در انتقال سنت‌های اداری ساسانیان به دورۀ اسلامی به‌ویژه سامانیان، چگونگی احیا، تشکیل و الگوبرداری از ساختار اداری وکوشش برای تجدید مبانی نظری اندیشۀنظام شاهنشاهی دربارساسانی را توصیف وتحلیل کند.فرضیۀاصلی این است که ازنظرِ الگو،روش و مبانی نظام اداریِ سامانیان اقتباسی از دورۀساسانیان است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهدکه دهقانان ودبیران نقش اساسی در انتقال سنت‌های اداری ساسانیان به دورۀاسلامی داشته‌اندوسامانیان با احیای ماهیت،شیوه‌ها و اصطلاحات دیوان‌های ساسانی و تجدیدمبانی نظری دربار ساسانیان ازطریق ترجمۀمتون پهلوی،ایجاد دربار مجلل و انتساب به خاندان ساسانی در راستای کسب مشروعیت سیاسی توانستند گام‌های اساسی دربنیادنظام اداری کارآمد بردارند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دربار؛ دهقانان؛ دبیران؛ دیوان؛ ساسانیان؛ سامانیان | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌اثیر، عزالدین علی، (1399ق)، تاریخ کامل بزرگ اسلام وایران، ج19، ترجمه عباس خلیلی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
ابن‌حوقل، ابوالقاسم محمد (1366)، ج2، سفرنامه ابن‌حوقل، ترجمه دکتر جعفر شعار، چاپ دوم، تهران: امیر کبیر.
ابن‌خردادبه، عبیدالله بن عبدالله(بی تا)، المسالک والممالک، به کوشش دخویه، لیدن :بی نا.
ابن خلکان،احمد بن محمد (1978)، تاریخ ابن خلکان،بیروت: دار صادر.
ابن مسکویه، ابو علی(1376)، تجارب الامم، ج1، ترجمه دکتر علی نقی منزوی، تهران: توس.
استخری، ابواسحاق(1368)، المسالک و الممالک، به اهتمام ایرج افشار، چاپ سوم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
اصفهانی،حمزۀ بن حسن (1367)،تاریخ پیامبران وشاهان، ترجمه دکترجعفرشعار،تهران:امیر کبیر.
امام شوشتری، محمد علی(1357)، تاریخ شهریاری در شاهنشاهی ایران، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و هنر.
بیات، عزیزالله(1363)، تاریخ ایران از عرب تا دیالمه، تهران: نشر گنجینه.
بیهقی ، علی بن زید (1361)، تاریخ بیهق، تهران: انتشارات فروغی.
بیرونی، ابوریحان (1363)، آثار الباقیه، ترجمه اکبر دانا سرشت، چاپ سوم، تهران:نشرتوس.
بی‌نام(1318)، تاریخ سیستان، تصیح محمدتقی بهار، تهران: نشر کلاله خاور.
تردول،لوک(1390)،«شاهنشاه والملک المؤید»: «مشروعیت قدرت در ایران سامانی و بویهی»،ترجمه محسن رحمتی،نامه تاریخ پژوهان،سال هفت،شماره 25.
تنسر، گشنسب (1361)، نامه تنسر، به تصحیح مجتبی مینوی، تهران: انتشارات سهامی خوارزمی.
ثعالبی، ابومنصور(1372)، تاریخ غررالسیر الملوک فرس، ج4، ترجمه سیدمحمد روحانی، مشهد:دانشگاه مشهد.
جاحظ،ابوعثمان عمرو بن بحر(1365)،التاج،بامقدمه احمد زکی پاشا، ترجمه حبیب الله نوبخت،بی جا : بی نا.
جهشیاری، ابو عبداله محمد بن عبدوس(1348)، الوزرا و الکتاب ج4، ترجمه ابوالفضل طباطبایی،تهران: طوس.
حدود العالم من المشرق الی المغرب(1372)، ترجمه حسین شاه، تهران: انتشارات دانشگاه الزهرا.
خوارزمی، ابوعبدالله(1362)، مفاتیح العلوم، ترجمه حسین خدیوجم، چاپ دوم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
دینوری، ابومحمد عبدالله بن مسلم(ابن قتیبه)(1948)، عیون الاخبار، قاهره: بی‌نا.
رحمتی،محسن(1394)،«سامانیان و احیاء شاهنشاهی ایران»،جستارهای تاریخی،پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی،سال ششم،شماره اول.
رودکی، جعفربن محمد (1382)، دیوان اشعار، به کوشش جعفر شعار، تهران: قطره.
زرین کوب، عبدالحسین (1367)، تاریخ ایران از پایان ساسانیان تا پایان آل بویه، چاپ سوم، تهران: امیرکبیر.
زیدان، جرجی(1365)، تاریخ تمدن اسلام، ترجمه علی جواهر کلام، تهران: انتشارات امیرکبیر.
سمعانی،ابی سعید عبدالکریم(1976)، الانساب، جلد 4، حیدرآباد دکن:بی‌نا.
طبری، محمدبن جریر(1361)، تاریخ طبری، ج 8، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: انتشارات اساطیر.
عتبی، محمدبن عبدالجبار(2537)، تاریخ یمینی، به اهتمام دکتر جعفر شعار، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
عوفی، محمد بن محمد(خطی)،جوامع الحکایات و لوامع الروایات،تهران: کتابخانه دانشکده ادبیات تهران، نسخه خطی شماره 275ب.
فرای،ریچارد. ن (1365)،بخارا دستاورد قرون وسطی،ترجمه محمودمحمودی،تهران: انتشارات علمی وفرهنگی.
فردوسی، ابوالقاسم(1383)، شاهنامه، به کوشش جلال خالقی مطلق و دیگران، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و هنر.
قوچانی،عبدالله(1378)، «اقتدارسامانیان در برابر خلیفه عباسی»،نامه آل سامان، گردآوری شعر دوست ، علی اصغر،تهران: مجمع علمی تمدن تاریخ و فرهنگ سامانیان.
کریستین سن، آرتور(1365)، ایران در زمان ساسانیان، ترجمه غلامرضا رشید یاسمی، تهران: انتشارات دنیای کتاب.
گردیزی، ابوسعید عبدالحی(1363)، زین الاخبار«تاریخ گردیزی»، به تصحیح عبدالحی حبیبی، تهران: انتشارات دنیای کتاب.
لمبتون،آن (1362)،مالک و زارع در ایران،ترجمه منوچهر امیری،چاپ دوم،تهران: انتشارات بنگاه ترجمه ونشرکتاب.
مادلونگ، ویلفرد (1377)، فرقه‌های اسلامی، ترجمه ابوالقاسم سری، تهران: نشر اساطیر.
ماوردی، علی‌بن‌محمد (1989)،الاحکام السلطانیه،چاپ سوم،قاهره: دارالفکر.
مستوفی،حمدالله(1364)،تاریخ گزیده،تصحیح عبدالحسین نوایی،تهران:انتشارات امیرکبیر.
مسعودی، ابوالحسن (1378)، التنبیه و الاشراف، ج1، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
مقدسی، ابوعبدالله(1361)، احسن التقاسیم فی معرفۀ الاقالیم، ترجمه دکتر علی نقی منزوی، تهران: نشرمولفان و مترجمان ایران.
ناجی،محمدرضا(1386)،فرهنگ و تمدن اسلامی درقلمرو سامانیان،تهران: انتشارات امیرکبیر.
نرشخی، ابوبکر محمدبن جعفر(1351)، تاریخ بخارا، ترجمه ابونصر محمدبن نصر قبادی، تهران: امیرکبیر.
نظام‌الملک طوسی، ابوعلی حسن بن علی(1373)، سیاست نامه، به تصیح عباس اقبال، تهران: نشرنی.
یعقوبی،ابن واضح(1370)،تاریخ یعقوبی،ترجمه محمدابراهیم آیتی،تهران: بنگاه نشروترجمه کتاب. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,183 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 597 |
||
