تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 585 |
تعداد مقالات | 6,005 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,765,492 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,770,982 |
تحلیل اقلیمشناسی تگرگ در محدوده زاگرس شمالی در فصل رشد گیاهان | ||
مخاطرات محیط طبیعی | ||
مقاله 3، دوره 7، شماره 17 - شماره پیاپی 3، آبان 1397، صفحه 37-52 اصل مقاله (4.62 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jneh.2018.19000.1197 | ||
نویسندگان | ||
مجید رضایی بنفشه ![]() | ||
1استاد، گروه جغرافیا، دانشگاه تبریز | ||
2دانشجوی دکتری آب و هواشناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
کشاورزی تنها فعالیتی است که کمترین آسیب را به طبیعت وارد میسازد؛ اما از شرایط طبیعی، به ویژه آب و هوا به شدت تأثیر میپذیرد. پدیده تگرگ از مهمترین مخاطرهی طبیعی است که هر ساله با صدمات به محصولات کشاورزی باعث ناپایداری فعالیتهای کشت و کار شده است. به همین دلیل بررسی نیازهای اقلیم شناختی گیاهان زراعی، ترویج و به کارگیری کامل دانستههای بشری پیرامون فرآیندهای جوی، منجر به بهبود کمی و کیفی محصولات و در نهایت پایداری کشاورزی میگردد. بنابراین بررسی جامع در توزیع زمانی– مکانی و شرایط همدیدی این پدیدهی مخرب، هدف تحقیق حاضر میباشد. به این منظور از دادههای آماری ۲۳ ساله، ۱۰ ایستگاه سینوپتیکی منطقه (۲۰۱۴-۱۹۹۲) در فصل رشد گیاه (ماههای آوریل تا سپتامبر) استفاده و با انتخاب ۴ نمونه از بارش-های شدید تگرگ و نیز دادههای مرکز NCEP/NCAR نقشههای همدیدی تراز دریا ۵۰۰، ۸۵۰ و ۱۰۰۰ هکتوپاسکالِ وزش سرد، وزش رطوبتی، اُمگا و جبههزایی در محیط نرم افزار Grads ترسیم شده است. ساعت ۹ الی ۱۵ (با اوج بارش در ساعت ۱۲) به وقت گرینویچ و ماههای آوریل، می و ژوئن به ترتیب حداکثر فراوانی را داشتهاند. در حداکثر بودن فراوانی وقوع در منطقه علاوه بر عوامل محلی چون توپوگرافی آنها (با ارتفاع زیاد از سطح دریا)، محل ورود سیستمهای بارشزا مانند بادهای غربی نقش مؤثری داشته است. قرارگیری فرودهای عمیق ناشی از فعالیتهای بادهای غربیِ دارای هوای بسیار سرد عرضهای شمالی، رطوبت دریای مدیترانه و سیاه روی منطقه، اختلاف دمای شدید بین سطح زمین (ناشی از فرارفتهای هوای گرم و مرطوب در سطح زمین) و ترازهای بالا (همراه با جبهههای سرد) و صعود توده هوای سطح زمین منجر گشته که بیشترین فراوانی وقوع تگرگ در فصل بهار (اوج بارش در آوریل و می) می باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیل همدیدی؛ تگرگ؛ رشد گیاه؛ محدوده زاگرس شمالی | ||
مراجع | ||
اسماعیلی، رضا؛ امیر گندمکار و حسنعلی غیور (۱۳۹۰). پهنه بندی میزان تغییرات اقلیمی از دیدگاه کشاورزی در دوره اقلیمی۳۰ ساله/ مطالعه موردی: استان خراسان رضوی، نشریه ی جغرافیا و برنامهریزی محیطی، شماره۴۱، صص۵۲-۳۵. امیدوار، کمال (۱۳۸۶)، بررسی و تحلیل شرایط سینوپتیکی و ترمودینامیکی رخداد بارش در منطقه شیرکوه. پژوهشهای جغرافیایی نشریه ی جغرافیا و برنامهریزی محیطی، شماره۵۹، صص۸۱-۹۸. جدیدی، تورج؛ صیاد خشتکار ثانی و بهاره نعیمی (۱۳۹۰). پهنه بندی فراوانی احتمال وقوع تگرگ در استان آذربایجان غربی. همایش ملی تغییر اقلیم و تاثیر آن بر کشاورزی و محیط زیست/ ارومیه، صص۶-۱. خوشحال دستجردی، جواد؛ یوسف قویدل رحیمی (۱۳۸۶). شناسایی ویژگیهای سوانح محیطی منطقه شمال غرب ایران/ نمونه مطالعاتی: خطر توفانهای تندری در تبریز، فصلنامه مدرس علوم انسانی، شماره ۵۳، صص ۱۱۵-۱۰۱. سیف، مهرزاد (1375). بررسی توزیع بارش تگرگ در ایران و مطالعه موردی آن، پایان نامه کارشناسی ارشد، مؤسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران. درگاهیان، فاطمه؛ علیجانی، بهلول؛ رضایی، غلامحسین و پرنو، رحمان (1394). تحلیل آماری، ترمودینامیکی و همدیدی پدیده تگرگ در استان لرستان، فصلنامه برنامهریزی منطقهای، سال پنجم، شماره 18 صص 117-130. شایان، سیاوش؛ محمد دارند (۱۳۸۷). مدل سازی مخاطرات اقلیمی و تاثیر آن بر سلامتی انسان. جغرافیا. رشد آموزش جغرافی، شماره ۸۵، صص ۲۰-۱۱. صادقی حسینی، رضا؛ مهتاب رضائیان (۱۳۸۵). بررسی تعدادی از شاخصهای ناپایداری و پتانسیل بارور سازی ابرهای همرفتی منطقه اصفهان. فیزیک زمین و فضا. شماره ۲: ۹۸- ۸۳. علیجانی، بهلول (۱۳۸۸). اقلیم شناسی سینوپتیک، چاپ سوم، انتشارات سمت، تهران. علیزاده، امین؛ غلامعلی کمالی؛ فرهاد موسوی و محمد موسوی بایگی (۱۳۸۴). هوا و اقلیم شناسی، چاپ هشتم. نشر دانشگاه امام رضا(ع)، مشهد. فرج زاده، منوچهر؛ طاهر مصطفی پور (۱۳۹۱). تحلیل زمانی و مکانی بارش تگرگ در ایران. جغرافیا و توسعه. شماره ۲۸، صص ۶۶-۵۵. قویدل رحیمی، یوسف (۱۳۸۹). نگاشت و تفسیر سینوپتیک اقلیم با استفاده از نرم افزار Grads، چاپ اول. انتشارات سها دانش، تهران. قویدل رحیمی، یوسف (۱۳۹۰). کاربرد شاخصهای ناپایداری جوی برای آشکارسازی و تحلیل دینامیک توفان تندری روز ۵ اردیبهشت ۱۳۸۹ تبریز، فصلنامهی علمی- پژوهشی فضای جغرافیایی. شماره ۳۴، سس ۲۰۸-۱۸۲. لشکری، حسن؛ میترا امینی (۱۳۸۸). تحلیل سینوپتیک و پهنه بندی بارش تگرگ در خراسان بزرگ برای دوره ی آماری (۲۰۰۵-۱۹۹۶)، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی. دانشگاه تبریز. شماره ۳۱، صص ۱۰۸-۵۱. لشکری، حسن، پژوه، فرشاد و بیتار، محمد (1394). تحلیل همدید بارش فراگیر تگرگ غرب ایران، فصلنامه فضای جغرافیایی، سال پانزدهم، شماره 50، صص 105-83. هاشمی، فریدون (۱۳۵۱). صدمه تگرگ در کشاورزی و مبارزه با آن، نیوار. گزارش سازمان جهاد کشاورزی استان های کرمانشاه و کردستان (1395). Changnon, S. A. (1967). Areal-Temporal Variations of Hail Intensity in Illinois. Journal of Applied Meteorology, 6: 536–541. Changnon, S. A. (1984). Temporal and Spatial Variations in Hail in the Upper Great Plains and Midwest. Journal of Applied Meteorology, 23: 1531-1541. Frisby, E. M. (1962). Relationship of Ground Hail Damage Patterns to Features of the Synoptic Map in the Upper Great Plains of the United States. Journal of Applied Meteorology, 1: 348-352. Frisby, E. M. (1963). Hailstorms of the Upper Great Plains of the United States. Journal of Applied Meteorology, 2: 759-766. Huff, F. A.; Changnon, S. A. 1959. Hail Climatology of Illinois. Printed by authority of the State of Illinois. Salimi, S.; Moradi, B.; Alijani, B.; Mafakheri, O. and Skakeri, F. 2014. Studying the Climatic Status of Ilam Regarding Hailstorms. American Journal of Sustainable Cities and Society, 1: 409-418. Tuovinen, J. P.; Punkka, A. J.; Rauhala, J.; Hohti, H. and Schultz, D. (2009). Climatology of Severe Hail in Finland: 1930–2006. Monthly Weather Review. 137: 2238-2249. Xie, B.; Zhang, Q. and Wang, Y. (2010). Observed Characteristics of Hail Size in Four Regions in China during 1980–2005. Journal.of Climate, 23: 4973–4982 Mikus, Petra., Maga, T.P., Natasha, S.M., (2011)."Analysis of the Convective Activity and its Synoptic Background over Croatia", Atmospheric Research Review,104–105: 139–159. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 354 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 471 |