
تعداد نشریات | 32 |
تعداد شمارهها | 739 |
تعداد مقالات | 7,175 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,734,576 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,057,762 |
بررسی و ارزیابی برخی از ویژگی های شدت خشکسالی های آب و هوایی در گام های زمانی مختلف در ایستگاه های هواشناسی کرمان و شیراز | ||
مخاطرات محیط طبیعی | ||
مقاله 8، دوره 8، شماره 19، فروردین 1398، صفحه 103-122 اصل مقاله (2.22 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jneh.2018.21186.1291 | ||
نویسندگان | ||
محمد حسین مبین* 1؛ زهرا زارعی2؛ حمید سودائی زاده3 | ||
1استادیار، گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طبیعی و کویر شناسی، دانشگاه یزد | ||
2دانش آموخته کارشناسی ارشد منابع طبیعی، دانشکده منابع طبیعی و کویر شناسی، دانشگاه یزد | ||
3دانشیار، گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طبیعی و کویر شناسی، دانشگاه یزد | ||
چکیده | ||
از میان پدیدههای اقلیمی که جوامع و محیط زیست را متاثر میسازند، خشکسالی آب و هوایی یکی از پیچیدهترین آنها است. این ویژگی شناخت هر چه بیشتر جوانب گوناگون آن را ضرورت میبخشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی برخی از ویژگیهای خشکسالی آب و هوایی بهویژه شدت آنها در ایستگاههای هواشناسی کرمان و شیراز است. پس از تهیه دادههای ساعتی مربوط به میانگین، بیشینه و کمینه دما و نیز میانگین بارش برای ایستگاههای همدیدی کرمان و شیراز در دوره اقلیمی 51 ساله (2015-1965) و تبدیل به دادههای روزانه و ماهانه، شدت خشکسالیهای آب و هوایی بر اساس چهار شاخص SPI، RDI، SPEI و EDI در 5 گام زمانی مختلف محاسبه، و کارآیی هر شاخص در تعیین ویژگیهای خشکسالی آب و هوایی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که شدتهای خشکسالی محاسبه شده به وسیله هر یک از شاخصها در گامهای زمانی مختلف در هر دو ایستگاه کرمان و شیراز تغییرات و نوسانات ماهانه مشابهی داشته و در هر منطقه بر اساس نوع اقلیم، شاخصی که بیشترین همبستگی را با سایر آنها در گامهای زمانی مختلف دارد، متفاوت است. در ایستگاه کرمان، RDI6 (64/0R2=) و در ایستگاه شیراز، RDI9 (70/0 R2=)، بیشترین همبستگی را با سایر شاخصها داشته، کارآیی بالاتری جهت توجیه تغییرات کمی آنها دارند. بیشترین تعداد ماههای خشک در هر دو ایستگاه بدون در نظر گرفتن گام زمانی با EDI تعیین شده، اما در گامهای زمانی مختلف، SPEI در کرمان و RDI در شیراز، کارآیی بالاتری جهت تعیین تعداد ماههای خشک دارند. بررسی شاخصهای خشکسالی بیانگر غلبه شرایط خشکسالی در کرمان و شیراز به ترتیب در 60% و 45% از سالها است. کلاسهای شدت خشکی ملایم (0>I>1-)، متوسط (1->I>5/1-)، بترتیب با فراوانی 65% و 25%، بیشترین و کلاس خشکی شدید و بسیار شدید (5/1->I) کمترین درصد فراوانی (15%) را درهر دو ایستگاه داشتند. | ||
کلیدواژهها | ||
خشکسالی آب و هوایی؛ کرمان؛ شیراز؛ SPI؛ RDI؛ SPEI؛ EDI | ||
مراجع | ||
حیدری، حسن، علیجانی، بهلول، (1378). طبقهبندی اقلیمی ایران با استفاده از تکنیکهای آماری جند متغیره، پژوهشهای جغرافیایی، شماره 37، صص 74-57. زارع ابیانه، حمید، محبوبی، علی اصغر، نیشابوری، محمد رضا، (1383). بررسی وضعیت خشکسالی و روند آن در منطقه همدان بر اساس شاخصهای آماری خشکسالی، مجله پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی، 64. 7-3. زارعی، زهرا، (1395). تحلیل تطبیقی چهار نمایهی خشکسالی (RDI، SPI، SPEI، EDI) جهت تشخیص، ارزیابی و پیشبینی خشکسالیهای هواشناسی در اقلیمهای خشک و نیمه خشک ایران، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد. زرین، آذر، قائمی، هوشنگ و خوشاخلاق، فرامرز، (1392). اقلیم شناسی مناطق خشک، انتشارات سمت، تهران. چاپ دوم، 434 صفحه. سعادتی، سارا و سلطانی، سعید، (1385). پهنه بندی خشکسالی در استان اصفهان با استفاده از شاخص بارش استاندارد، مجله علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، دوره 1. شماره 2، صص 64-67. علیجانی، بهلول، کاویانی، محمدرضا، (1380). مبانی آب و هواشناسی، تهران، انتشارات گیتاشناسی. علیجانی، بهلول، (1392). آب و هوای ایران، چاپ یازدهم، انتشارات پیام نور، تهران، صص43. علیزاده، امین، (1385). اصول هیدرولوژی کاربردی، چاپ نوزدهم، انتشارات دانشگاه امام رضا، مشهد، صص 187 فتاحی، ابراهیم و صداقت کردار، عبداله، (1386). تحلیل منحنیهای شدت، مدت و فراوانی خشکسالی، مطالعه موردی ایستگاههای برگزیده جنوب غرب ایران، تهران، جغرافیا و توسعه، شماره 9، صص 77-90. لشنیزند، مهران، (1383). بررسی شدت، مدت و فراوانی خشکسالیهای اقلیمی در شش حوزه واقع در غرب و شمال غرب ایران، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، جلد 1، صص 73-86. مسعودیان، ابوالفضل، (1391). آب و هوای ایران، انتشارات دانشگاه اصفهان. اصفهان، چاپ اول، 288 صفحه. مقدسی، مهنوش، مرید، سعید، قائمی، هوشنگ، محمدولی سامانی، جمال، (1384). پایش روزانه خشکسالی دراستان تهران. جلد 36. شماره 1. مجله علوم کشاورزی ایران. 62-51. فرج زاده، منوچهر، (1386)، خشکسالی از مفهوم تا راهکار، انتشارات سازمان جغرافیایی کشور. Akhtari, R, Morid, S, Mahdian, M. H, and Smakhtin, V, (2009). Assessment of areal interpolation methods for spatial analysis of SPI and EDI drought indices, International Journal of Climatology, Int. J. Climatol. 29: 135–145. Byun H. R and Wilhite D. A. (1999). Objective quantification of drought severity and duration. International Journal of Climatology, Int. J. Climatol., Vol. 12: 2747-2756. Deo, R., Byun, H.R., (2014). Quantifying the severity, duration, and intensity of drought in Australia using the effective drought index. J. Hydrol., 26 (2), 137-156. Hong, WU, Hayes, M J, Welss, A, and Hu, Q, (2001). An evaluation the standardized precipitation index, the China-Z Index and the statistical z-score, International Journal of Climatology, 21: 745-758. Kalamaras, N., Michalopoulou, H., Byun, H.R., (2010). Detection of drought events in Greece using daily precipitation. Hydrol. Res.41 (2), 126–133. Khalili D, Farnoud T, Jamshidi H, Kamgar-Haghighi AA, Zand-Parsa S (2011). Comparability analyses of the SPI and RDI meteorological drought indices in different climatic zones. Water Resour Manage 25:1737–1757. Kim, D.W., Byun, H.R., (2009). Future pattern of Asian drought under a global warming scenario. Theor. Appl. Climatol. 98, 137– 150. Lee, S.M., Byun, H.R., Tanaka, H.L., (2012). Spatiotemporal Characteristics of Drought Occurrences over Japan.J. Appl. Meteorol. & Climatol. 51, 1087–1097. McKee, T.B, Doesken, NJ, Kleist, J (1993) The relationship of drought frequency and duration to time scales.In: Proc. 8th Conf on ApplClimatol, 17–22 January, Am MeteorolSoc, Mass, 179–184. McKee, TB, Doesken, NJ, and Kleist, J, (1995). Drought monitoring with multiple time scales, Ninth Conference on Applied Climatology, American Meteorological Society, Jan 15-20, Dallas TX, pp. 233-236. Morid S, Smakhtin VU, Moghadasi M. (2006). Comparison of seven meteorological indices for drought monitoring in Iran. Int J Climatol 26:971–985. Pandey, R.P., Dash, B.B., Mishra, S.K., Singh, R., (2008). Study of indices for drought characterization in KBKdistricts in Orissa (India). Hydrol.Process. 22, 1895–1907. Pashiardis, S, and Michaelides, S, (2008). Implementation of the standardized precipitation index (SPI) and the Reconnaissance Drought Index (RDI) for Regional Drought Assessment: A case study for Cyprus, European water 23/24: 57-65. Paulo, A. A & Pereira, L. S., (2008). Stochastic Prediction of Drought Class Transitions, Water Resour Manage 22:1277–1296. Roudier, P., Mahe, G., (2010). Study of water stress and droughts with indicators using daily data on the Bani River (Niger Basin, Mali). Int.J. Climatol. 30, 1689–1705. Silva, V.P.R, (2003), On climate variability in northeast Brazil, Journal of Arid Environment, 54(2): 256-367. Smakhtin, V.U., Hughes, D.A., (2004). Review, Automated Estimation, and Analyses of Drought Indices in South Asia. Working Paper 83, International Water Management Institute, Colombo, Sri Lanka. Tsakiris, G, and Vangelis, H. (2005). Establishing a drought index incorporating evapotranspiration, European water, 9-10: 3-11. Vicente-Serrano S.M; Beguería S and López-Moreno J.I. (2010). A multi-scalar drought index sensitive to global warming: The Standardized Precipitation Evapotranspiration Index–SPEI. J Climate 23:1696–1718. Vinit K., Rajendra P, Manoj K, Byun H, (2015). Comparison of drought indices for appraisal of drought characteristics in the Ken River Basin, Weather and Climate Extremes, journal homepage: www.elsevier.com/locate/wace, 1-11. World Meteorological Organization (WMO) and Global Water Partnership (GWP), (2016): Handbook of Drought Indicators and Indices (M. Svoboda and B.A. Fuchs). Integrated Drought Management Program (IDMP), Integrated Drought Management Tools and Guidelines Series 2. Geneva. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 773 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 537 |