اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 32 |
| تعداد شماره‌ها | 757 |
| تعداد مقالات | 7,336 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,151,085 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,300,763 |
نقد و بررسی یکسویه نگری فکری و تفتیش عقاید مذهبی در روزگار سلطان محمود غزنوی | ||
| نشریه پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام | ||
| مقاله 2، دوره 11، شماره 21، اسفند 1396، صفحه 23-42 اصل مقاله (639.67 K) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2018.4023 | ||
| نویسندگان | ||
| فرزاد بیگی1؛ غلامحسین ابراهیمی دینانی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران | ||
| 2عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران | ||
| چکیده | ||
| با به قدرت رسیدن سلطان محمود غزنوی روند جدیدی از یکسویه نگری فکری، مذهبی به تقلید و تأسی از دارالخلافه بغداد در شرق ایران اجرایی شد . محمود غزنوی در جهت کسب مشروعیت معنوی و علی‌رغم پاره‌ای اختلافات با دارالخلافه ، به تبعیت از اهل حدیث حاکم بر بغداد و با نگاهی یکسویه نگر و متعصبانه ، به سرکوب فرقه‌های مختلف مذهبی و انزوای اندیشمندان علوم عقلی پرداخت. طبق فرضیه این پژوهش ،اقدامات محمود در تأسیس مدارس خاص فقهی و تشکیل دادگاه‌های تفتیش عقاید ، نخستین تلاش‌های هدفمند و سازمان‌دهی شده در جهت برچیدن تساهل و تسامح برآمده از عصر زرّین تمدّن اسلامی در ایران بوده است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و بر پایه مطالعه‌ی متون متقدّم و مآخذ درجه اوّل تاریخی ، چرایی برخورد محمود با نحله‌های فکری، مذهبی رقیب و چگونگی تشکیل و نتایج اولین دادگاه‌های تفتیش عقاید در ایران بعد از اسلام و نسبت این‌گونه اقدامات با جریان کلی زوال تدریجی خردگرایی و رکود تمدّن اسلامی موردنقد و بررسی قرار داده است . | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| محمود غزنوی؛ اهل سنّت؛ تفتیش عقاید؛ خردگرایی؛ خلافت عباسی | ||
| مراجع | ||
|
ابن اثیر، عزالدین، (1376)، تاریخ کامل ؛ برگردان حمیدرضا آژیر، تهران : اساطیر.
ابن العبری، (1377)، مختصر تاریخ دول ؛ ترجمه عبدالمحمّد آیتی، تهران : علمی و فرهنگی.
ابن بلخی، (1363)، فارسنامه ؛ تصحیح گای لسترنج و رینولد نیکلسون، تهران : دنیای کتاب.
ابن جوزی، الام‍ام ال‍م‍رب‍ی ابوالفرج عبدالرحمن بن علی ابوالفضائل جمال‌الدین بغدادی ،(1357ق)، المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، حیدرآباد : مطبعه دایرۀ المعارف.
ابن خلدون، ابوزید عبدالرحمن بن محمد،(1383)، العبر(تاریخ ابن خلدون) ؛ ترجمه عبدالحمید آیتی، تهران : پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ سوم.
ابن طباطبا، محمّدبن علی، (1367)، تاریخ فخری ؛ ترجمه محمّدوحیدگلپایگانی، تهران : علمی وفرهنگی،چاپ سوم.
ابن عینه، جمال الدین احمد ابن علی الحسینی،(1385)، عمده الطالب فی انساب آل ابی طالب، قم : مکتبه آیت الله العظمی المرعشی النجفی .
ابن کثیر، ابی الفدا، (1998م)، البدایۀ النهایۀ ؛ تحقیق صدقی جمیل العطار، بیروت : دارالفکر.
ابن فندق، ابوالحسن علی بن زید بیهقی، (1361)، تاریخ بیهق؛ تصحیح محمّد بهمنیار، تهران : فروغی، چاپ سوم.
ابن ندیم، (1366)، الفهرست ؛ ترجمه و تحقیق محمّدرضا تجدّد، تهران: امیرکبیر.
ابوزید، نصر حامد، (1995م)، النص، السلطۀ، الحقیقۀ، بیروت : المرکز الثقافی العربی.
اشعری، ابوالحسن، (1397ق)، الابانۀ عن الاصول الدیانۀ ؛ تحقیق فوقیه حسین محمود، قاهره : دارالانصار.
اشعری، ابوالحسن،( 1955م)، اللمع فی الرد علی اهل الزیغ و البدع؛ به اهتمام حموده زکی غرابه، قاهره. .
الفاخوری، حنا و ...، (1367)، تاریخ فلسفه در جهان اسلامی ؛ ترجمه عبدالحمید آیتی، تهران : سازمان انتشارات انقلاب اسلامی، چاپ سوم.
باسورث، کیلفورد، ادموند، (1383)، تاریخ غزنویان ؛ ترجمه حسن انوشه، تهران : امیرکبیر، چاپ سوم.
بیرونی، ابوریحان، بی تا، تحدید نهایات الاماکن لتصحیح مسافات المساکین ؛ ترجمه احمد آرام، تهران : انتشارات دانشگاه تهران.
بیرونی ، ابوریحان ،( 1925 م )، تحقیق ماللهند ، لایپزیک ، بی نا
بیهقی،ابوالفضل، محمّدبن حسین، (1350)،تاریخ بیهقی(مسعودی) ؛تصحیح علی اکبرفیاض،مشهد : دانشگاه فردوسی.
پطرشفسکی، ای، پ، (1354)، اسلام در ایران ؛ ترجمه کریم کشاورز، تهران : پیام، چاپ چهارم.
تاریخ سیستان،( 1314) ؛ تصحیح ملک الشعرای بهار، تهران : خاور.
جعفریان، رسول،( 1375)، تاریخ تشییع در ایران، قم : انصاریان.
حائری، عبدالهادی،( 1380)، نخستین رویارویی های اندیشه گران ایرانی با دو رویه تمدن بورژوازی غرب، تهران : امیرکبیر، چاپ چهارم.
حسینی، غیاث الدین بن همام الدین،( 1353)، حبیب السیر فی اخبار البشر، تهران : خیام.
زرین‌کوب، عبدالحسین،( 1383)، از گذشته ادبی ایران، تهران : انتشارات سخن ، چاپ دوم .
زرین‌کوب، عبدالحسین ،( 1368)، تاریخ مردم ایران، تهران : امیرکبیر، چاپ دوم.
زرین‌کوب، عبدالحسین ،( 1379)، تاریخ ایران بعد از اسلام، تهران : امیرکبیر، چاپ هشتم.
سبکی، تاج الدین ابونصر عبدالوهاب بن علی بن کافی،( 1324ق)، طبقات الشافعیه، مصر : دارالکتب العربیه.
سمرقندی، دولتشاه،( 1366)، تذکرۀ الشعرا ؛ به اهتمام ادوارد براون، تهران : اساطیر.
سیوطی، جلال الدین،( 1952م)، تاریخ الخلفا ؛ تحقیق محمّد محی الدین عبدالحمید، مصر : بی نا.
شبانکاره ای، محمّدبن علی بن محمّد،( 1363)،مجمع الانساب ؛ تصحیح میرهاشم محدث، تهران : امیرکبیر.
صفا، ذبیح الله،( 1364)، تاریخ ادبیات در ایران، تهران : فردوسی و ادیب، چاپ ششم.
صفدی، ابوبکر محمدبن عیسی،( 1411ق/ 1991م )، الوافی بالوفیات، لمساعده المعهد الالمانی للابحاث الشرقیه، بیروت : دار صادر.
عابدالجابری، محمّد،( 1993م )، نحن و التراث، بیروت : المرکز الثقافی العربی.
عتبی،( 1357)، تاریخ یمینی ؛ترجمه ابوالشرف ناصح بن ظفرجرفادقانی؛ به اهتمام جعفرشعار،تهران :علمی و فرهنگی.
عقیلی، سیف الدین حاجی بن نظام، بی تا ، آثارالوزراء ؛ تصحیح جلال الدین حسینی ارموی(محدث)، تهران : علمی و فرهنگی.
عنصرالمعالی، کیکاوس بن اسکندر،( 1364)، قابوس نامه ؛ به اهتمام و تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران : علمی و فرهنگی، چاپ سوم.
عنصری ، ابوالقاسم حسن ،( 1343 )، دیوان اشعار ؛ به تصحیح محمّد دبیر سیاقی ، تهران : کتابخانه سنایی
عوفی، محمّدبن محمّد،(1362)، جوامع الحکایات و لوامع الروایات ؛ به تصحیح امیربانو مصفا و مظاهر مصفا، تهران : مرکز مطالعات فرهنگی.
غزالی، ابوحامد،( 1376 )، احیاءعلوم الدین، تهران : علمی و فرهنگی.
غزالی، ابوحامد ،( 1367 )، نصیحة الملوک ؛ تصحیح جلال الدین همایی، تهران : هما.
فرّخی سیستانی،( 1335)، دیوان اشعار ؛به کوشش محمّددبیر سیاقی، تهران : اقبال.
قزوینی رازی، عبدالجلیل،( 1358)، النقض ؛ به کوشش جلال الدین محدث، تهران: انجمن آثار ملی.
قفطی، علی بن یوسف،( 1371)، تاریخ الحکماء قفطی ؛ ترجمه فارسی از سده یازدهم هجری، چاپ بهین دارایی، تهران : دانشگاه تهران.
گردیزی، ابوسعید عبدالحی بن ضحاک،( 1363)، تاریخ گردیزی ؛ تصحیح عبدالحی حبیبی، تهران : دنیای کتاب.
لمپتون، آن،( 1362)، مالک و زارع در ایران ؛ ترجمه منوچهر امیری، تهران : علمی و فرهنگی، چاپ سوم.
ماوردی، ابوالحسن،( 1406ق )، الاحکام السلطانیة و الولایات الدینیة ، قم : دفتر تبلیغات اسلامی.
مجمل التواریخ و القصص،( 1318) ؛ مصحح ملک الشعرای بهار ؛به کوشش محمّد رمضانی،تهران :کلاله خاور، چاپ دوم.
مستوفی، حمدالله،( 1339)، تاریخ گزیده ؛ به اهتمام عبدالحسین نوایی، تهران : امیرکبیر.
مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین،( 1365)، مرّوج الذهب و معادن الجوهر؛ ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران : علمی و فرهنگی، چاپ سوم.
محمّدبن منور،( 1376)، اسرارالتوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید ؛ به کوشش محمّد رضا شفیعی کدکنی ، تهران : آگاه ، چاپ سوم
مقدسی، شمس الدین ابی عبدالله احمدبن ابی بکر،( 1363)، احسن التقاسیم فی معرفۀ الاقالیم؛ به کوشش مجتبی مینوی، تهران: علمی و فرهنگی.
میرخواند، محمّدبن خاوند شاه بلخی،( 1339)، تاریخ روضۀ الصفا، تهران : کتابفروشی مرکزی، خیام پیروزی.
میرغلام، محمّد، غبار،( 1352)، افغانستان در مسیر تاریخ، قم : احسانی.
نرشخی، ابوبکر، محمّدبن جعفر،( 1363)، تاریخ بخارا ؛ تصحیح مدرس رضوی، تهران : طوس.
نظام الملک،ابوعلی حسن طوسی،( 1372)، سیرالملوک ؛ به اهتمام هیوبرت دارک،تهران : علمی و فرهنگی،چاپ سوم.
نظامی عروضی،( 1382)، چهار مقاله؛ تصحیح علامه قزوینی با تصحیح مجدّد محمّد معین،تهران: جامی، چاپ پنجم.
یعقوبی، ابن واضح احمدبن ابی یعقوب،( 1365)، تاریخ یعقوبی ؛ ترجمه محمّدابراهیم آیتی، تهران، چاپ سوم.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,391 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,410 |
||