تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 566 |
تعداد مقالات | 5,825 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,160,242 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,459,393 |
تأمّلی بر کارکرد معنایی و بلاغی تلمیح در غزل سعدی | ||
پژوهشنامه ادب غنایی | ||
مقاله 8، دوره 16، شماره 30، مرداد 1397، صفحه 143-164 اصل مقاله (647.5 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2018.4081 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه کلاهچیان ![]() | ||
1استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی | ||
2کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی | ||
چکیده | ||
تلمیح به عنوان یکی از شگردهای بلاغی که هم در حوزۀ موسیقی معنوی و هم جزو مجموعۀ تصویر قابل بررسی است، همواره نقشی مهم و مؤثّر در القای عواطف و آفرینش تصاویر ادبی؛ بخصوص در حوزۀ شعر داشته است. ویژگی قابل توجّه تلمیح آن است که به عنوان یک شیوۀ فرمی برای تبیین ذهنیات، میتواند اَشکال بلاغی دیگری را نیز در بطن خود جای دهد و بدین ترتیب، هم جنبۀ مخیّل سخن را قوّت بخشد و هم بُعد القاییِ آن را برجسته سازد. براساس همین اهمّیت، هدف مقالۀ حاضر، بررسی جلوههای کارکرد معنایی و بلاغی تلمیح در غزلیات سعدی است که با روش توصیفی- تحلیلی انجام میگیرد و به شناختن بخشی دیگر از عواطف و اندیشههای سعدی و ظرائف زیباشناختی غزل او میانجامد. یافتههای این تحقیق حاکی از آنند که برجستهترین گونههای تلمیح در غزل سعدی عبارتند از: اشارات و قصّههای قرآنی- روایی؛ بهویژه ماجرای پیامبران، تلمیحات تاریخی- داستانی(ماجراهای عاشقانهای که جنبۀ داستانی آنها غالب است) و اشارات اساطیری- حماسی. سعدی انواع تلمیح را بهترتیب در فضای موضوعی- معناییِ عاشقانه، عارفانه و تعلیمی- اخلاقی بهکار میبرد. هر یک از این گروههای محتوایی، شامل جزئیاتی متنوّع هستند که در متن به آنها خواهیم پرداخت. بارزترین قالبهای فرمی- بلاغیِ سعدی در جریان کاربرد انواع تلمیح نیز عبارتند از: تشبیه؛ بهویژه اضافۀ تشبیهی، نماد (کلیدواژههای تلمیحی- نمادین) و ایهام؛ بخصوص از نوع تناسب. | ||
کلیدواژهها | ||
کارکرد معنایی؛ کارکرد بلاغی؛ غزل سعدی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 362 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 692 |