دانشگاه سیستان و بلوچستان

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات30
تعداد شماره‌ها690
تعداد مقالات6,766
تعداد مشاهده مقاله11,001,882
تعداد دریافت فایل اصل مقاله7,412,153
رخشانی‌‌نسب, دکتر حمیدرضا, نیری, ناصر‌. (1397). ارزیابی وضعیت شاخص‌‌های زیست‌‌‌‌پذیری شهری از دیدگاه شهروندان (مورد شناسی: مناطق پنج‌گانۀ شهر زاهدان). نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 8(27), 55-74. doi: 10.22111/gaij.2018.4090
دکتر حمیدرضا رخشانی‌‌نسب; ناصر‌ نیری. "ارزیابی وضعیت شاخص‌‌های زیست‌‌‌‌پذیری شهری از دیدگاه شهروندان (مورد شناسی: مناطق پنج‌گانۀ شهر زاهدان)". نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 8, 27, 1397, 55-74. doi: 10.22111/gaij.2018.4090
رخشانی‌‌نسب, دکتر حمیدرضا, نیری, ناصر‌. (1397). 'ارزیابی وضعیت شاخص‌‌های زیست‌‌‌‌پذیری شهری از دیدگاه شهروندان (مورد شناسی: مناطق پنج‌گانۀ شهر زاهدان)', نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 8(27), pp. 55-74. doi: 10.22111/gaij.2018.4090
رخشانی‌‌نسب, دکتر حمیدرضا, نیری, ناصر‌. ارزیابی وضعیت شاخص‌‌های زیست‌‌‌‌پذیری شهری از دیدگاه شهروندان (مورد شناسی: مناطق پنج‌گانۀ شهر زاهدان). نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 1397; 8(27): 55-74. doi: 10.22111/gaij.2018.4090

ارزیابی وضعیت شاخص‌‌های زیست‌‌‌‌پذیری شهری از دیدگاه شهروندان (مورد شناسی: مناطق پنج‌گانۀ شهر زاهدان)

جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای
مقاله 4، دوره 8، شماره 27، تیر 1397، صفحه 55-74    اصل مقاله (1.38 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2018.4090
نویسندگان
دکتر حمیدرضا رخشانی‌‌نسب* 1؛ ناصر‌ نیری2
1استادیار جغرافیا و برنامه‌‌ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان
2کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌‌ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان
چکیده
در عصر حاضر با توجه به رشد و گسترش شهرها، مسائل شهرسازی و مفاهیمی مانند شهر و شهروندی به مهمترین مسائل تأثیرگذار بر زندگی انسان در ابعاد کمّی و کیفی تبدیل شده‌‌اند؛ بنابراین پرداختن به تئوری‌‌های جدید شهرسازی مانند شهر زیست‌‌پذیر با اهدافی از‌قبیل حل مشکلات شهری، ارتقای کیفیت زندگی در شهر، کارآمدی مدیریت شهری و راهبری شهر به‌ سمت و سوی مطلوبیت بیشتر با احترام گذاشتن به ارزش‌‌های بومی و محلی بیش از پیش اهمیت یافته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی و ارزیابی وضعیت زیست‌‌پذیری مناطق پنج‌‌گانۀ شهر زاهدان از دیدگاه شهروندان انجام شده است. ماهیت این پژوهش «توصیفی-تحلیلی» و از نوع «کاربردی» است. جمع‌آوری داده‌‌ها و اطلاعات با استفاده از پرسشنامه صورت گرفته است. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد و جامعۀ نمونۀ پژوهش 400 نفر تعیین شد. تجزیه‌و‌تحلیل داده‌‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و تحلیل رگرسیون، آزمون T تک‌نمونه‌‌ای و در مرحلۀ نهایی به‌منظور بررسی زیست‌‌پذیری و رتبه‌بندی مناطق 5گانۀ شهر زاهدان، از آزمون کروسکال والیس استفاده شد. یافته‌‌های پژوهش نشان می‌‌دهد که متغیّر درآمد با مقدار بتای 322/0 بیشترین تأثیر را بر میزان رضایتمندی ساکنان شهر زاهدان از شاخص‌‌های زیست‌‌پذیری دارد. نتایج آزمون T تک‌نمونه‌‌ای بیانگر آن است که میانگین کلی شاخص‌‌های زیست‌‌پذیری 67/2 و پایین‌‌تر از حد متوسط است. از میان ابعاد مورد مطالعه، «بُعد اجتماعی» با میانگین 02/3، در حد متوسط قرار دارد و از وضعیت مطلوب‌‌تری برخوردار است؛ البته با توجه به سطح معنی‌‌داری که از 05/0 بالاتر بوده، به‌لحاظ آماری این رابطه معنی‌‌دار نیست و نمی‌‌توان این نتیجه را به کل جامعه تعمیم داد؛ در‌حالی که «بُعد اقتصادی» با میانگین 54/2، «بُعد چالش‌‌های شهری» با میانگین 64/2 و «بُعد زیرساخت‌‌های شهری» با میانگین 50/2 کمتر از حد متوسط می‌‌باشند و وضعیت نامطلوبی دارند. نتایج آزمون کروسکال والیس نشان می‌‌دهد که از میان مناطق 5گانۀ شهر زاهدان، منطقۀ 1 با میانگین رتبه‌‌ای 83/243، دارای بیشترین زیست‌‌پذیری است. در‌مقابل، منطقۀ 4 با میانگین رتبه‌‌ای 33/137، دارای کمترین زیست‌‌پذیری در بین مناطق 5گانۀ شهر زاهدان است.
کلیدواژه‌ها
زیست‌‌پذیری؛ شهر زیست‌‌پذیر؛ کیفیت زندگی؛ زاهدان
مراجع
  1. اکبری، اسماعیل؛ امینی، مهدی. (1389). کیفیت زندگی شهری ایران. فصلنامۀ رفاه اجتماعی، سال دهم، شمارۀ 36.
  2. امان‌پور، سعید؛ آبیار، شهناز. (1393). ارزیابی میزان رضایتمندی از کیفیت زندگی در محله‌‌های مجاور صنایع شهری (مطالعۀ موردی: منطقه 8 شهر اهواز). جغرافیا، برنامه‌‌ریزی فضایی (جغرافیا)، شمارۀ 14، صص 177-157.
  3. امین‌‌زاده گوهرریزی، بهرام؛ روشن، مینا. (1392). ارائۀ روش سنجش تطبیقی زیست‌‌پذیری در محله‌‌های شهری با تأکید بر معیارهای برنامه‌‌ریزی کاربری زمین (نمونۀ موردی: شهر قزوین). اولین همایش ملی شهرسازی و معماری در گذر زمان، دانشگاه بین‌‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین.
  4. براتی، ناصر؛ یزدان‌‌پناه شاه‌‌آبادی، محمدرضا. (1390). بررسی ارتباط مفهومی سرمایۀ اجتماعی و کیفیت زندگی در محیط شهری (نمونۀ موردی: شهر جدید پردیس). جامعۀ پژوهشی و فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال دوم، شمارۀ اول.
  5. برزگر، محمدرضا؛ حسین‌‌پور، محمد؛ ایزدی، حسن؛ خوش کنش، آتنا. (1392)، ارتقاء سرزندگی محله‌‌های شهری با رویکرد پایداری شهری (نمونۀ موردی: شهرک گلستان منطقۀ 22 تهران). اولین همایش ملی جغرافیا، شهرسازی و توسعۀ پایدار، تهران.
  6. بندرآباد، علیرضا. (1389). تدوین اصول الگوی توسعۀ فضایی و شکل شهر زیست‌‌پذیر ایرانی (مطالعۀ موردی: مناطق 1، 15و 22 تهران). رسالۀ دکتری شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران.
  7. بندرآباد، علیرضا. (1390). شهر زیست‌‌پذیر از مبانی تا مفاهیم. انتشارات آذرخش، تهران.
  8. بندرآباد، علیرضا؛ احمدی‌‌نژاد، فرشته. (1393). ارزیابی شاخص‌‌های کیفیت زندگی با تأکید بر اصول شهر زیست‌‌پذیر در منطقۀ 22 تهران. مجلۀ پژوهش و برنامه‌‌ریزی شهری، سال 5، شمارۀ 16، صص 74-55.
  9. جعفری اسدآبادی، حمزه و عزیزی، اصغر (1393). زیست‌‌پذیری و توسعه پایدار ضرورتی برای شهرهای امروزی. کنفرانس ملی معماری و منظر شهری پایدار، تهران.
  10. حبیبی، داوود؛ قشقایی، رضا؛ حیدری، فرزاد. (1392). نگاهی به ویژگی‌‌ها و معیارهای شهر زیست‌‌پذیر ایرانی. کنفرانس بین‌‌المللی مهندسی عمران، معماری و توسعۀ پایدار شهری، تهران.
  11. خراسانی، محمدامین. (1392). تأملی در مفهوم زیست‌‌پذیری، شناخت، سنجش و رویکردها، همایش ملی معماری. پایداری و توسعۀ شهری، بوکان: شرکت سازۀ کویر.
  12. خراسانی، محمدامین؛ رضوانی، محمدرضا؛ مطیعی لنگرودی، سیدحسن؛ رفیعیان، مجتبی. (1391)، سنجش و ارزیابی زیست‌‌پذیری روستاهای پیرامون شهری (مطالعۀ موردی: شهرستان ورامین). فصلنامۀ پژوهش‌‌های روستایی، سال سوم، شمارۀ چهارم، صص 110-85.
  13. خلیلی، مرتضی؛ سبحانی، علی. (1393)، ارزیابی میزان زیست‌‌پذیری راهبردهای حوزۀ حمل‌و‌نقل طرح مجموعه شهری تهران با استفاده از روش تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP). کنفرانس ملی شهرسازی، مدیریت شهری و توسعۀ پایدار، تهران.
  14. خواجه‌‌شاهکوهی، علیرضا؛ مهدوی، شهرام؛ سوری، فرشاد؛ صمدی، رضا. (1391). ارزیابی و سنجش شاخص‌‌های ذهنی کیفیت زندگی شهری (مطالعۀ موردی: شهر کاشان). دو فصلنامۀ مدیریت شهری، شمارۀ 30، صص 296-285.
  15. خوش‌‌فر، غلامرضا؛ خواجه‌‌شاهکوهی، علیرضا؛ کرمی، شهاب؛ بارگاهی، رضا. (1392). بررسی رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی و کیفیت زندگی در نواحی شهری (مطالعه موردی: نواحی شهری گرگان). مجلۀ آمایش جغرافیایی فضا، سال سوم، شمارۀ مسلسل نهم.
  16. رابرت، کوان. (1389)، لغت‌‌نامۀ شهرسازی، ترجمه مریم نعمتی، زهرا ترکی و بهنود شرافتی، انتشارات نقش پرهام، تهران.
  17. رشیدی ابراهیم حصاری، اصغر؛ موحد، علی؛ تولایی، سیمین؛ موسوی، میر‌نجف. (1395). تحلیل فضایی منطقۀ کلان‌شهری تبریز با رویکرد زیست‌‌پذیری. فصلنامۀ علمی-پژوهشی فضای جغرافیایی، سال 16، شمارۀ 54، صص 176-155.
  18. ساسان‌‌پور، فرزانه؛ جعفری اسدآبادی، حمزه. (1392). اصول و ویژگی‌‌های شهر زیست‌‌پذیر. اولین همایش ملی جغرافیا، شهرسازی و توسعۀ پایدار، تهران.
  19. ساسان‌‌پور، فرزانه؛ تولایی، سیمین؛ جعفری اسدآبادی، حمزه. (1394). سنجش و ارزیابی زیست‌‌پذیری شهری در مناطق 22‌گانۀ کلان‌شهر تهران. فصلنامۀ برنامه‌‌ریزی منطقه‌‌ای، سال 5، شمارۀ 18، صص 27-42.
  20. سلیمانی مهرنجانی، محمد؛ تولایی، سیمین؛ رفیعیان، مجتبی، زنگانه، احمد؛ خزاعی‌‌نژاد، فروغ. (1395). زیست‌‌پذیری شهری: مفهوم، اصول، ابعاد و شاخص‌‌ها. پژوهش‌‌های جغرافیای برنامه‌‌ریزی شهری، دورۀ 4، شمارۀ 1، صص 50-27.
  21. شماعی، علی؛ بیگدلی، لیلا. (1395). ابعاد زیست‌‌پذیری در منطقۀ 17 تهران، جغرافیا (فصلنامۀ علمی-پژوهشی و بین‌‌المللی انجمن جغرافیای ایران). دورۀ جدید، سال 14، شمارۀ 50، صص 191-172.
  22. شماعی، علی؛ ساسان‌‌پور، فرزانه؛ سلیمانی، محمد؛ احدنژاد روشتی، محسن؛ حیدری، تقی. (1395). تحلیل زیست‌‌پذیری بافت‌‌های فرسودۀ شهری (مطالعۀ موردی: بافت فرسودۀ شهر زنجان). پژوهش‌‌های جغرافیای انسانی، دورۀ 48، شمارۀ 4، صص 799-783.
  23. صفوی، مریم؛ رضویان، محمدتقی. (1393). درآمدی بر نظریۀ شهر زیست‌‌پذیر به‌عنوان الگویی برای شهر فردای اسلامی- ایرانی با تأکید بر جنبه‌‌های بومی. اولین همایش ملی در جستجوی شهر فردا، واکاوی مفاهیم و مصادیق در شهر اسلامی- ایرانی، تهران.
  24. لطفی، صدیقه. (1388). مفهوم کیفیت زندگی شهری تعاریف، ابعاد و سنجش آن در برنامه‌‌ریزی شهری. فصلنامۀ علمی-پژوهشی جغرافیای انسانی، سال اول، شمارۀ 4.
  25. مرکز آمار ایران. (1390). سرشماری عمومی  نفوس و مسکن شهر زاهدان.
  26. موسوی‌‌نور، سیدعلی؛ وارثی، حمیدرضا؛ محمدی، جمال. (1395). ارزیابی و تحلیل مؤلفه‌‌های زیست‌‌پذیری کلان‌شهر تهران، جغرافیا (فصلنامۀ علمی- پژوهشی و بین‌‌المللی انجمن جغرافیای ایران). دورۀ جدید، سال 14، شمارۀ 51، صص 258-237.
  27. مهندسان مشاور شهر و خانه. (1390). طرح جامع شهر زاهدان. مرحلۀ اول، شناخت و بررسی شهر و تجزیه‌و‌تحلیل طرح، شمارۀ 2.
32- Cedar Hill MunicipaliTy (2008), CiTy of Cedar Hill comprehensive Plan 2008, chapTer 5: LivabiliTy, PP. 5-1 To 5-20.

33- Lennard, H, L. (1997), “principles for The livable ciTy” in lennard, S.H, S von ungernsTernberg, lennard, eds. making ciTies livably. InTernaTional making ciTies livably conferences. California, USA: Gondolier press.

34- Lang, RoberT. (2003),“Edgless CiTies: exploring The elusive meTropolis” WashingTon: Brookings InsTiTuTe Press.

35- Landry, C., (2000), Urban ViTaliTy: A New source of Urban CompeTiTiveness, prince claus fund journal, ARCHIS issue Urban ViTaliTy Urban Heroes.

36- saitluanga Benjamin L(2014), "spatial pattern of urban Livability in Himalayan Region: A case of Aizawl city, india", social Indicators Research, Volume 117, Issue 2, PP 541-559.

37- Kotus, Jacek & Rzeszewski, Michal(2013), "Between disorder and Livability.Case of one street in Post-socialist city", Cities, Volume 32,PP 123-134.

38- Mahmoudi, Mohadeseh؛ Ahmad, Faizah؛ Abbasi, Bushra(2015), "Livable streets: the effects of physical problems on the quality and Livability of Kuala Lumpur streets", Cities, volume 43, PP 104-114.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,561
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,372


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب