اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 552 |
| تعداد مقالات | 5,709 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,973,864 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,356,104 |
رویکردی انتقادی به اهداف و اغراضِ سیاسی در فرایند طراحی نقشه با نگاهی به ایران | ||
| فصلنامه جغرافیا و توسعه | ||
| مقاله 12، دوره 16، شماره 52، پاییز 1397، صفحه 227-246 اصل مقاله (975.82 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2018.4120 | ||
| نویسندگان | ||
محمد رئوف حیدری فر  1؛ اقبال پاهکیده2؛ اکبر رنجبرسرتختی3
| ||
| 1استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| 2عضو هیأت علمی جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| 3دانش‌آموختۀ کارشناسی‌ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه پیام نورروانسر | ||
| چکیده | ||
| نقشهها به رسم معمول، باید بازتاب داده‌های طبیعی و انسانی و نیز یافته‌های کارتوگراف‌‌ها از عوارض و پدیده‌های روی زمین باشند؛ اما درحقیقت چنین نبوده است و در برخی موارد همراه با این حقایق، اهداف و اغراض سیاسی، نظامی و... دنبال میشود. جدایی‌ناپذیر‌بودن نقشه از زندگی انسان و نیز گستردگی و فراوانی کاربردِ آن، باعث شده است تا بسیاری از زوایای آشکار و پنهانِ آن کمتر مورد توجه قرار گیرد. در کشور ایران با نگاهی گذرا، به این مسئله پی می‌‌بریم که تعصباتِ قومی و قومیت‌‌ها در طراحی نقشهها به عینه دیده میشود و طراحانِ نقشه، عامدانه درصددِ پر‌‌رنگ‌‌تر نشان‌دادنِ برتری و اکثریتِ یک قوم در سرزمین ایران بوده‌‌اند. دربارۀ خلیج فارس ایران که یک موضوعِ فراملی است؛ نزاعِ حاصل از اغراضِ سیاسیِ آن در سال‌‌های اخیر در صدرِ اخبار و تنش‌‌های سیاسی مابینِ ایران و کشورهایِ حاشیۀ خلیجِ همیشه فارس بوده‌است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و اسنادی و با رویکردی انتقادی به اهداف و اغراض سیاسی در فرایند طراحی نقشهها می‌پردازد. یافته‌ها نشان می‌دهد که هرچند نقشهها نخست، ساده و ابتدایی بودند و همۀ آن‌ها با هدف راهنمایی و نمایشِ عوارض زمین و به‌صورت کلی مفید و مورد استفادة عموم است؛ اما در گذرِ زمان، انواعِ گوناگونی از نقشهها ترسیم شد که طمعِ ثروت‌اندوزیِ کارتوگراف‌‌ها، تعصبات قومی، انعکاساتِ سیاسی و قدرتِ قدرتمندان با اهداف و اغراضِ سیاسی در آن‌ها مشهود است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کارتوگرافی؛ طراحی نقشه؛ قدرت؛ اغراض سیاسی؛ سیاست؛ ایران | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌الرسول، محمدرضا؛ محسن محمدی فشارکی (1386). نام خلیج‌فارس در بیش از هفتاد متن عربی نویافته، مجله علمی- پژوهشی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان. دورۀ دوم. شمارۀ چهل و نهم. ابوالحمد، عبدالحمید (1370). مبانی سیاسی، انتشارات توسی. امیری، علی؛ رسول افضلی (1394). فهمِ نقشۀ سیاسی از منظرِ قدرت/ دانش؛ با تأکید بر آرای میشل فوکو، پژوهش‌‌های جغرافیای انسانی. دورۀ 46. جداری‌عیوضی، جمشید (1382). اصول کارتوگرافی، انتشارات دانشگاه پیام نور. حافظ‌نیا، محمد رضا (1393 ب). اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، چاپ چهارم. مشهد. نشر پاپلی. حافظ‌نیا، محمد رضا (1387). جغرافیای سیاسی ایران، چاپ دوم. تهران. انتشارات سمت. حمیدی‌نیا، حسین (1393). استعمار و نام‌گذاریِ جغرافیایی، چاپ اول. سازمان انتشارات پژوهشگاهِ فرهنگ و اندیشۀ اسلامی. شکویی، حسین (1383). فلسفۀ جغرافیا، چاپ دوازدهم. انتشارات گیتاشناسی. عالم، عبدالرحمن (1395). بنیادهای علم سیاست، نشر نی. عسکری، سهراب؛ محمدرئوف حیدری‌فر؛ پرویز سلیمانی‌مقدم(1394).سیاست و فضا،انتشارات پیام‌نور. عزتی، عزت‌الله (1381). تحلیلی بر ژئوپلیتیک ایران و عراق، چاپ اول. تهران. مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه. فنی، زهره (1385). مقدمه‌‌ای بر تاریخ علم جغرافیا، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی. گنجی، محمدحسن (1380). جغرافیا در ایران، از دارلفنون تا انقلاب اسلامی ایران. انتشارات آستان قدس رضوی. مجتهدزاده، پیروز (1391). فلسفه و کارکرد ژئوپلیتیک، چاپ اول. تهران. انتشارات سمت. مویر، ریچارد (1379). درآمدی نو بر جغرافیای سیاسی، ترجمۀ دره میرحیدر. انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح. میرحسینی، زهره؛ زهرا اباذری؛ صفورا محرابی (1394). مطالعۀ هویت‌نام خلیج‌فارس در نقشهها و اطلس‌های موجود در سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران و وزارت امور خارجه، فصلنامۀ مطالعات فرهنگی و سیاسی خلیج‌فارس. شمارۀ 5. میرحیدر، دره؛ بهادر غلامی؛ فاطمه میراحمدی (1392). تحلیلِ انتقادی نقشه‌‌های قومیت در ایران، فصلنامۀ ژئوپلیتیک. سال نهم. شمارۀ سوم. پاییز. میرحیدر، دره؛ حسین‌حمیدی‌نیا(1386). کالبدشکافی نقشه و نقش آن در اِعمال قدرت و القای سیاست، فصلنامۀ سیاست. مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم‌سیاسی. دورۀ 40. شمارۀ 1. صفحات 313-259. نظری، علی‌اصغر (1383). تاریخ علم جغرافیا، انتشارات دانشگاه تهران. Blacksell,M (2006). Political Geography, Routledge.
Briney, Amanda (2011). Types of Maps, Learn Information about the Various Types of Maps briney Used in Geography, at: http:// geography. about.com/od/understandmaps/a/ map-types.htm.
Gole, S. (1990). "Size as a Measure of Importance in Indian Cartography", Imago Mundi, 42: 99–105.
Hanks, R. R (2011). Encyclopedia of Geography Terms, Thems and Concepts, ABC-CLIO, Oxford, England.
Heffernan, m (2002). The Politics of Map in the Early Twentieth Century, Cartography and Geographic Information Science, Vol. 29, No, 2002, PP: 207-226.
Henrikson, A. k (1994). Power and politics of maps. In G. J. Demko and Wood Eds. Reordering the World (PP. 49- 70). Bouldr Colorado: Westview press
Jacobs (2017). Propaganda Maps, Propaganda Maps Are Designed to Persuade,
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 351 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 217 |
||
