تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 550 |
تعداد مقالات | 5,700 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,968,685 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,350,981 |
تحلیلی بر مناسبات قدرت در فرایند برنامهریزی طرحهای توسعۀ شهری نمونۀ موردی: محور 17 شهریور تهران | ||
فصلنامه جغرافیا و توسعه | ||
مقاله 5، دوره 16، شماره 52، پاییز 1397، صفحه 97-116 اصل مقاله (700.01 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2018.4133 | ||
نویسندگان | ||
مجتبی رفیعیان1؛ علی اکبر تقوایی1؛ هانیه شاه محمدیان ![]() | ||
1دانشیار شهرسازی، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
2- دانشجوی دکترای شهرسازی، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه تربیتمدرس، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
عموماً در طرحهای تهیهشده در غالب پروژههای برنامهریزی شهری، فاصلۀ زیادی میان اهداف طرح و عملیات اجرایی و همچنین ماهیت عمل برنامهریزی وجود دارد. برنامهریزی نه یک فرایند خطی، بلکه فرایند پیچیدهای است که کنشگران متعددی را درگیر فرایندهای تصمیمگیری میکند. برنامهریزان، سیاستمداران، مدیران شهری و... در مناسبات قدرت، میبایست به دور از تنگنظریها و بوالهوسیهای سیاسی به فعالیت بپردازند. در نظامهای مدیریتی کشورهایی همچون ایران، تصمیمگیریهای مدیریتی از بالا به پایین موجب رنگباختگی سایۀ قدرت کنشگران دیگر در برابر مدیریت شهری میشود. این مقاله بهدنبال کشف عوامل مختلفی است که بهواسطۀ آنها محصول برنامهریزی تحتتأثیر قرار میگیرد؛ عواملی که در سطح شبکههای درگیر در پروژه، به ساختار قدرت متصل باشند. بهمنظور تجزیۀ این عوامل و شناسایی مجموع آنها بهعنوان عوامل مؤثر در مناسبات ارتباطی مشارکتکنندگان و فرایند تصمیمسازی، چند گام اساسی طی شده است؛ در گام اول نظریههای هابرماس و فوکو مورد بررسی قرار میگیرد، در گام دوم به بحث دربارۀ کاستیها و مکملبودگیهای نظریۀ آن دو و سخن از جامعۀ شبکهای و ارتباط آن با برنامهریزی پرداخته میشود و در گام سوم، درنهایت با بررسی طرح، محور 17 شهریور پایان مییابد. مقالۀ پیشِرو از نوع پژوهشهای کاربردی و مبتنیبر روش توصیفی-تحلیلی است که بهمنظور گردآوری و تحلیل دادهها از نمونهگیری هدفمند، مصاحبه و گروه مرکز استفاده شده است.یافتهها نشان میدهند که در سیستمهای مدیریتی از بالا به پایین در کشورهایی همچون ایران، مشارکت مردم در فرایند برنامهریزی به حداقل میرسد و از مشروعیت یک طرح که میبایست برآیندی از تمام دیدگاههای کنشگران برپایۀ تعاملی دوجانبه باشد، کاسته میشود.همچنین در طرح ارتقای کیفیت محور 17 شهریور، تعارضات رفع نشده و مکانیزم شهرسازی نتوانسته به انباشت مطالبات مردم پاسخی مناسب دهد و شرایط شکنندهای که هماکنون حاکم است، زمینه را برای بازگشت به شرایط قبلی این محور در شهرداری تهران فراهم کرده است. | ||
کلیدواژهها | ||
قدرت؛ مشارکت؛ جامعۀ شبکهای؛ نظریۀ برنامهریزی؛ محور 17 شهریور | ||
مراجع | ||
حسینیدهاقانی، مهدی؛ میثم بصیرت (1395). رهیافت نظریۀ بازی در تحلیل بازیهای قدرت شهری: تحلیلی بر فرایندهای ساخت و ساز در کلانشهر تهران. هنرهای زیبا، 21 (1). 100-91. سرخیلی، الناز؛ مجتبی رفیعیان؛ علیاکبر تقوایی (1395). بررسی الگوی مدیریت تعارض ذینفعان و ذینفوذان در ابرپروژههای شهر مشهد، جغرافیا و توسعه. 45. 158-141. گلزاری اسگوئی، نعیمه؛ هانیه هودسنی (1394). مدیریت تعارض کنشگران در فرایند تهیه و اجرای برنامههای توسعۀ شهری. مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران. هیلیر، جین (1394). سایههای قدرت حکایت دوراندیشی در برنامهریزی کاربری اراضی، ترجمۀ کمال پولادی. جامعۀ مهندسان مشاور ایران. چاپ دوم. مهندسان مشاور باوند، آرکولوگ 1390. Allen, B. (1998). ‘Foucault and modern political philosophies’ in J. Moss (Ed.) The Later Foucault, London: Sage
Amin, A. and Hausner, J. (1997). ‘Interactive governance and social complexity’, in A. Amin and J. Hausner (Eds) Beyond Market and Hierarchy, Cheltenham: Edward Elgar.
Arendt, H.(1963). On Revolution, New York: Viking Press.
Arendt, H.(1968). Between Past and Future, New York:Viking Press
Bernstein, R. J. (1992)b. The New Constellation: The Ethical-Political Horizons of Modernity/ Postmodernity. Cambridge, Mass.: MIT Press
Brenner, B. (2000/01). Stakeholder Management and Ecosystem Management: A Stakeholder Analysis on the Great Smoky Mountains National Park. MBA Thesis Department of Environmental
Carleheden, M. and Rene, G.( 1996). An Interview with Jurgen Habermas. Theory, Culture and Society 13 (3):1-18
Ewald, F. (1992). ‘A power without an exterior’, in T. Armstrong (Ed.) Michel Foucault, Philosopher; New York: Routledge.
Fischer, F. and Forester, J. (Eds) (1993). “The Argumentative Turn in Policy Analysis and Planning”. UCL Press Ltd.
Fontana, A. and Pasquino, P (1991). “Truth and Power”, an interview with Foucault, in P.Rabinow (Ed.) The Foucault Reader, London: Penguin.
Forester, J (1989). Planning in the face of power. Berkeley: University of California Press
Foucault, M (1977). Discipline and punish:the birth of prison. New York: Pantheon books
Foucault, M (1980). Power/Knowledge: Selected Interviews and Other Writings. New York: Pantheon books
Foucault, M (1982). The subject and power. Critical Inquiry 8 (4), pp 777-795.
Foucault, M (1990). The History of Sexuality. Volume 1: an Introduction. London: Penguin
Fox, C. J. and Miller, H. T (1995). Postmodern Public Administration; Towards Discourse. London: Sage Publication
Friedman, J (1987). Planning in the Public Domain from Knowledge to Action, Princeton: Princeton University Press
Gordon, C. (Ed.) (1980). Power/Knowledge: Selected Interviews and other Writings 1972-1977, Michel Foucault. Brighton: Harvester Press.
Frickel, S., and Gross, N (2005). A General Theory of Scientific/Intellectual Movements. American Sociological Review, 70 (2): 204-232.
Haber, H. F (1994). Beyond Postmodern Politics: Lyotard, Rotry, Foucault. London: Routledge.
Habermas, J (1976). Legitimation Crisis. London: Heinemann.
Habermas, J (1979). Communication and the Evolution of Society (trans T. McCarthy) Cambridge: MIT Press.
Habermas, J (1983). Hannah Arendt and the concept of power’, in J.Habermas Philosophical-Political Profiles, Cambridge: MIT Press
Habermas, J (1987). The Philosophical Discourse of Modernity. Cambridge: Polity press. Translated by Frederick Lawrence .
Habermas, J (1990). Moral Consciousness and Communicative Action, Cambridge: MIT Press
Hacking I (1986). Making up people. In Reconstructing Individualism: Autonomy, Individuality, and the Self in Western Thought. (Heller T.C., Sosna M. & Wellbery D., eds), Stanford University Press, Stanford, CA.
Healey, P (1994). Developments plans: new approaches to making frameworks for land use regulation, European Planning studies, 2, PP.39-57.
Hillier, J (1993). To boldly go where no planners ever, Environment and Planning D: Society and Space, 11, PP. 89-113.
Jameson, F. (1991) Postmodernism, or the Cultural Logic of Late Capitalism, London: Verso
Marsh, J (2000). ‘What is critical about critical theory?; in L. Hahn (Ed.) Perspectives on Habermas, Chicago: Open Court.
Miller, J (1993). The Passion of Michel Foucault, New York: Simon and Schuster.
Mitchell, R., Bradley R. A. , and Donna W (1977). Toward a Theory of stakeholder Identification and Salience: Defining The Principle of Who And What Really Counts. Academy of Management Review 22(4):853-886.
Oelschlaeger, M (2000). ‘Habermas in the “wild, wild west”’, in L. Hahn (ed.) Perspectives on Habermas, Chicago: Open Court
Passerin d’Entreves, M. (1992) ‘Hannah Arendt and the idea if citizenship’ in C. Mouffe (Ed.) Dimensions of Radical Democracy, London, Verso.
Peace, A. (1993) Environmental protest, bureaucratic closure: the politics of discourse in rural Ireland, in K. Milton (Ed.) Environmenlalism: The View from Anthropology. London: Routledge
Rabinow, P. (1984) The Foucault Reader, New York: Pantheon
Richardson, T. (1996) Foucauldian Discourse: Power and Truth in Urban and Regional Policy Making, European Planning Studies, Vol.4, No.3
Ter borg, E. and Dijkink, G. (1995) Naturalising choices and neutralising voices? Discourse on urban development in two cities, Urban Studies, 32 PP: 49-67 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 554 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 332 |