تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 566 |
تعداد مقالات | 5,825 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,163,936 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,461,997 |
تأثیر اندرزهای شاهان ساسانی بر آرای تربیتی عنصرالمعالی در قابوسنامه | ||
مجله پژوهش های تاریخی ایران و اسلام | ||
مقاله 5، دوره 12، شماره 22، اردیبهشت 1397، صفحه 89-108 اصل مقاله (674.77 K) | ||
نوع مقاله: علمی و پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2018.4250 | ||
نویسندگان | ||
محمدتقی ایمانپور1؛ عبدالله صفرزایی2؛ علی ناظمیان فرد3 | ||
1استاد دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2دانشجوی دکترا دانشگاه فردوسی مشهد | ||
3دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
اندرزهای شاهان ساسانی ازلحاظ تربیتی چنان ارزشمند بود که در دورۀ ساسانیان، در ابعاد متعدد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مورد استفادۀ کاربردی قرار گرفت. علاوه بر این، در ایران دورۀ اسلامی نیز این اندرزها در ابعاد متعدد، توسط اقشار مختلف، ازجمله: فرمانروایان، وزرا و نویسندگانِ نصیحتنامهها، به کار گرفته شد. یکی از نویسندگان نصیحتنامهها در ایران دورۀ اسلامی که از طبقه حاکم نیز به شمار میرفت، عنصرالمعالی بود. تنوع آرای تربیتی عنصرالمعالی در قابوسنامه، نشانگر آن است که در تدوین و شکلگیری آرای وی، منابع متعددی دخیل بوده است. با این اوصاف، بررسی اندرزهای شاهان ساسانی بهعنوان یکی از منابع دخیل در شکلگیری آرای تربیتی عنصرالمعالی، جای تحقیق دارد. سؤال مطرحشده، این است که اندرزهای شاهان ساسانی چگونه و در چه ابعادی بر آرای تربیتی عنصرالمعالی تأثیرگذار بوده است؟ اهمیت این موضوع تبیین فرایندِ چگونگی درهم آمیختن اندرزهای دورۀ ساسانی با آموزههای اسلامی است، که حاصل این آمیزش، پدید آمدن آثاری بود که جزو منابع تربیتی ایران دورۀ اسلامی محسوب میشدند. در تحقیقاتی که تاکنون راجع به آرای تربیتی عنصرالمعالی انجامگرفته، توجهی به تأثیر اندرزهای شاهان ساسانی بر آرای تربیتی وی نشده است. هدف این نوشتار، واکاوی چگونگی تأثیر اندرزهای شاهان ساسانی بر آرای تربیتی عنصرالمعالی در قابوسنامه است، که با استفاده از منابع کتابخانهای به روش تاریخی با توصیف، تحلیل و مقایسۀ دادهها انجامگرفته است | ||
کلیدواژهها | ||
شاهان ساسانی؛ تأثیر اندرزها؛ عنصرالمعالی؛ آرای تربیتی؛ قابوسنامه | ||
مراجع | ||
- آبی، ابوسعید (1990)، نثرالدرر. جلد 7، تصحیح منیره محمدالمدنی و حسین نصار، قاهره: بینا. - ابن طقطقی، محمد بن علی (1345 ق)، الفخری فی الادب السلطانیه و الدول الاسلامیه. قاهره: المکتبه التجاریه الکبری. - ابن ندیم، محمدبن اسحق (بیتا)، الفهرست. بقلم احد اساتذه الجامعه المصری، بیروت: دارالمعرفه للطباعه و النشر. - الهیاری، فریدون (1381)، «قابوسنامه عنصرالمعالی و جریان اندرزنامهنویسی سیاسی در ایران دوران اسلامی». مجله علمی – پژوهشی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، دورۀ دوم، شمارۀسی ام و سی و یکم، ص 142-125. - باسورث، ادموند کلیفورد (2536)، تاریخ غزنویان. ترجمۀ حسن انوشه، تهران: انتشارات امیر کبیر. - بهار، محمدتقی (1376)، سبکشناسی. جلد 2، چاپ نهم، تهران: انتشارات بدیهه. - تفضلی، احمد (1383)، تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام. چاپ چهارم، تهران: سخن. - ثعالبی، ابومنصور (1963)، تاریخ غررالسیر، طهران: مکتبه الاسدی. - ------------(1966)، خاص الخاص. قدم له حسن الامین، بیروت: منشورات دار مکتبه الحیاه - جابری، سید ناصر (1386)، «در ماهیت اندرز و اندرزخوانی». کیهان فرهنگی، شماره 248، ص 67-64. - الدینوری، ابوحنیفه (1960)، الاخبارالطوال. تحقیق عبدالمنعم عامر، قاهره: اداره احیاء التراث وزاره الثقافه و الارشاد القومی. - سبزیان پور، وحید (1392)، «بررسی دیدگاههای تربیتی ایرانیان باستان در قابوسنامه». پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، سال پنجم، شماره 17، ص 86-51. - طبری، محمدبن جریر (بی تا)، تاریخ الامم و الملوک. الجلد الاول، بیروت: منشورات محمد علی بیضون، دارالکتب العلمیه. - العاکوب، عیسی (1374)، تأثیر پند پارسی بر ادب عرب. ترجمۀ عبداله شریفی خجسته، تهران: علمی و فرهنگی. - عباس، احسان (1348)، عهد اردشیر. ترجمۀ محمدعلی امام شوشتری، تهران: انتشارات انجمن آثار ملی - عمادی، عبدالرحمن (1360)، مجموعه مقالات علمی تحقیقی. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی - عنصرالمعالی، کیکاووس بن اسکندر (1390)، قابوسنامه، چاپ هفدهم، به اهتمام و تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: علمی و فرهنگی. - فردوسی، ابوالقاسم (1386)، شاهنامه. به کوشش پرویز اتابکی، چاپ چهارم، تهران: علمی و فرهنگی. - نیآوردی، ابوالحسن (1384)، اندرز به پادشاهان. به اهتمام محمد جاسم الحدیثی، ترجمه و تعلیق محمد میرویس غیاثی، کابل: مطبعه بهیر. - المبرد، ابیالعباس محمد بن یزید (1956)، الفاضل. تحقیق عبدالعزیز میمنی، قاهره: مطبعه دارالکتب المصریه. - محمدی، محمد (2536)، فرهنگ ایرانی پیش از اسلام و آثار آن در تمدن اسلامی و ادبیات عربی. چاپ دوم، تهران: دانشگاه تهران. - مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین (1948)، مروج الذهب و معادن الجوهر. الجزالاول، به تحقیق محمد محیالدین عبدالحمید، الطبعه الثانیه، قاهره: المکتبه التجاریه الکبری. - مسکویه رازی، ابوعلی (1358 ق)، الحکمه الخالده. حققه و قدم له عبدالرحمن بدوی، تهران: دانشگاه تهران. - ------------ (2001)، تجارب الامم. الجزء الاول، الطبعه الثانی، حققه و قدم له ابوالقاسم امامی، طهران: دار سروش. - مشرف، مریم (1389)، جستارهایی در ادبیات تعلیمی ایران. تهران: انتشارات سخن با همکاری دانشگاه شهید بهشتی - نفیسی، سعید (1320)، منتخب قابوسنامه. تهران: چاپخانه سپهر - یادگاری، عبدالمهدی (1388)، نیشابور طاهری مرکز ثقل خراسان. تهران: نشر ژرف.
- Inostranzev,M. (1918), “Iranian Influence on Moslem Literature”, part1, translated from Russian with supplementary Appendices from Arabic sources by G. K. Nariman, Bombay. - Khosravi Shakib, Mohammad (2011) “The Influence of Persian Language and Literature on arab Culture”, International Jornal of educational esearch and Technology, Wolum 2, issue 2, Desember 2011, pp 80 – 86, - Razavi Abasali, et (2015), “The Effect of Sassanid Literature on Islamic Literature”,Research Journal and hydrobiology.AENSI publisher,May 2015, pp 362 – 365. - Safa, Zabihollah, “andarz”,Encyclopaedia Iranica, Volume 2, Edited by Ehsan Yarshater, center for Iranian Studies Columbia University, new York.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 519 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 590 |