تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 552 |
تعداد مقالات | 5,709 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,969,958 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,353,020 |
شاه اسماعیل، اُمرای کُرد و از دست رفتن دیاربکر از ایران | ||
مجله پژوهش های تاریخی ایران و اسلام | ||
مقاله 6، دوره 12، شماره 22، بهار و تابستان 1397، صفحه 109-132 اصل مقاله (634.53 K) | ||
نوع مقاله: علمی و پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2018.4251 | ||
نویسندگان | ||
یزدان فرخی1؛ آرش امین پور2 | ||
1عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور | ||
2کارشناسی ارشد | ||
چکیده | ||
با ظهور صفویه و شکستهای حکمرانان آققویونلو و متواری شدن آنها به دیاربکر، حوادث سیاسی مهمی در این منطقه روی داد. با وقوع جنگ چالدران که نقطه تلاقی و برخورد سیاستهای شاه اسماعیل صفوی و سلطان سلیم عثمانی بود، امرای کُرد دیاربکر نیز درگیر مسائل سیاسی میان ایشان شدند. از سوی دیگر انتزاع همیشگی آناتولی شرقی از قلمرو ایران اسلامی از مهمترین مسائل مهم تاریخی است که در این میان نقش کردها نیز شایان بررسی است. جایگاه کردهای دیاربکر و نیز جزیره در سیاست شاه اسماعیل و سلطان عثمانی و نیز نقش ایشان درنتیجه و پیامد جنگ چالدران چه بود؟ ای پژوهش به شیوه تحلیلی و توصیفی در تلاش است که به پرسشهای اخیر پاسخ گوید. به نظر میرسد شیوه تعامل شاه اسماعیل با قبایل کرد در منطقه دیاربکر و جهتگیری سیاسی این قبایل تأثیر قابلتوجهی در تحولات سرزمینی میان ایران عثمانی داشته است. این پژوهش نشان میدهد که گرایش کُردها به شاهزادگان آققویونلو، درگیری آنان با قزلباشها، سیاست جایگزینی قزلباشها بهجای امرای بومی کرد، شکست چالدران و سرانجام نقش اختلاف مذهبی در انتزاع دیار بکر از قلمرو صفوی نقش داشتند | ||
کلیدواژهها | ||
کردها؛ صفویان؛ شاه اسماعیل؛ عثمانی؛ دیاربکر؛ چالدران | ||
مراجع | ||
-اردلان، خسرو بن محمد بن منوچهر (2536) لُب التواریخ: تاریخ اردلان، تهران، انتشارات کانون خانوادگی اردلان. -اسپناقچی پاشازاده، محمدعارف (1379)، انقلاب الاسلام بین الخواص و العام، به کوشش رسول جعفریان، قم، انتشارات دلیل. -امینی هروی، ابراهیم (1383)، فتوحات شاهی، تصحیح محمدرضا نصیری، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. -بدلیسی، شرف خان بن شمسالدین (1377)، شرف نامه (تاریخ مفصل کردستان) به اهتمام و.و.زرنوف، تهران: اساطیر. -پورگشتال، هامر (1387)، تاریخ امپراطوری عثمانی، ترجمه میرزا زکی علیآبادی، به اهتمام عبدالکریم جربزهدار، تهران: اساطیر. -پورمحمدی املشی، نصرالله؛ سورنی، برومند (1391)، بررسی نقش قبایل کُرد در دوره حکمرانی شاهطهماسب اول، پیام بهارستان، سال چهارم، شماره 16، صص 467-450. -تاریخ عالمآرای صفوی (1363)، به کوشش یدالله شکری، تهران: انتشارات اطلاعات. -جهانگشای خاقان (1364)، به کوشش الله دتا مضطر، اسلامآباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان. - چلپی، اولیا (1364) سیاحتنامه اولیا چلپی، ترجمه فاروق کیخسروی، ارومیه، انتشارات صلاحالدین ایوبی. -حقی اوزون چارشلی، اسماعیل (1368)، تاریخ عثمانی، ترجمه ایرج نوبخت، تهران: انتشارات کیهان. -خواندمیر (1362)، حبیب السیر، به کوشش محمود دبیر سیاقی، تهران: خیام. -روملو، حسن بیگ (1357)، احسن التواریخ، تصحیح عبدالحسین نوایی، تهران: انتشارات بابک. -رویمر، هانس روبرت رویمر (1385)، ایران درراه عصر جدید، ترجمه آذر آهنچی، تهران: دانشگاه تهران. -زکی، محمدامین (1377)، کرد و کردستان، ترجمه حبیبالله تابانی، تبریز: انتشارات آیدین. -سفرنامههای ونیزیان در ایران (1381)، ترجمه منوچهر امیری، تهران: انتشارات خوارزمی. -سلطانی، محمدعلی (1382)، تاریخ تحلیلی اهل حق (قیام و نهضت علویان)، تهران: نشر سها. -سومر، فاروق (1371)، نقش ترکان آناتولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی، ترجمه احسان نراقی و محمدتقی امامی، تهران: نشر گستره. -سید حسین زاده، هدی (1367)، «بِدلیسی»، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج 12، صص 574-573. -سیوری، راجر (1378)، ایران عصر صفوی، ترجمه کامبیز عزیزی، تهران: نشر مرکز. -سیوری، راجر (1380)، در باب صفویان، ترجمه رمضان علی روحاللهی، تهران: نشر مرکز. - شاو، جی، استنفورد (1370)، تاریخ امپراطوری عثمانی و ترکیه جدید، ترجمه محمود رمضان زاده، مشهد: آستان قدس. -غفاری قزوینی، قاضی احمد (1343)، تاریخ جهان آراء، تهران: کتابفروشی حافظ. -فرخی، یزدان و امین پور، آرش (1393) پژوهشی درباره تعاملات سیاسی قبایل کُرد با اتحادیه نظامی قراقویونلو، دو فصلنامه علمی پژوهشی تاریخنامه ایران بعد از اسلام، تبریز، سال چهارم، شماره هشتم، بهار و تابستان 93، صص 171-196. -فریدون بیک، احمد (1236 ق)، منشآت السلاطین، استانبول. -قزوینی، بوداق منشی (1378)، جواهرالاخبار، تصحیح، تهران: میراث مکتوب. -مستوره کردستانی، ماه شرف (1332) تاریخ اردلان، با مقدمه، تصحیح و تحشیه ناصر آزاد پور، کرمانشاهان، چاپخانه بهرامی. -قزوینی، یحیی بن عبداللطیف (1386)، تصحیح میرهاشم محدث، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. -فلسفی، نصرالله (1347)، چند مقاله ادبی و تاریخی (مقاله جنگ چالدران)، تهران: انتشارات وحید. -کورد و کوردستان له یه کهم ئه نسیکلوپیدیای تورکی له میژوودا (2008) قاموس الاعلام شمسالدین سامی، ترجمه از ترکی عثمانی به ترکی امین بوز ارسلان، ترجمه از ترکی به کُردی احمد تاقانه، هه ولیر (اربیل)، بلاوکراوه ی ئاراس. -مزاوی، میشلم (1388) پیدایش دولت صفوی، ترجمه یعقوب آژند، تهران: نشر گستره. -مصطفی امین، نوشیروان (2006)، تاریخ سیاسی کردها، ترجمه اسماعیل بختیاری، سلیمانیه: بنکه ی ژین. -مک داول، دیوید (1380)، تاریخ معاصر کرد، ترجمه ابراهیم یونسی، تهران: نشر پانیذ. -نوایی، عبدالحسین و عباسقلی غفاری فرد (1381)، تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوره صفویه، تهران: انتشارات سمت. -نوری، فریدون و نوری، جعفر (1390)، واکاوی رویکرد شاه اسماعیل اول به شورش امرا و سران کُرد (930-907)، پیام بهارستان، د 2، ش 13. -وان برویین سن، مارتین (1378)، جامعهشناسی مردم کرد (آغا، شیخ و دولت)، ترجمه ابراهیم یونسی، تهران: پانیذ. -یاسمی، رشید (1363)، کرد و پیوستگی نژادی و تاریخی او، تهران: امیرکبیر.
-Aboona, Hirmis, (2008), Assyrians, Kurds, and Ottomans: intercommunal relations on the periphery of the Ottoman empire, Amherst, New York: Cambria Press. -McDowall, David, (2000), “The Kurdish question: a historical review” in Philip G. Kreyenbroek and Stefan Sperl(Editor), The Kurds A Contemporary Overview, London and New York: Routledge. -Minorsky.V, (1986), Kurds, Kurdistan, Encyclopedia of Islam, Second edition, Leiden: Brill, Vol: V, pp: 447-467. -Mitchell, Colin. P, (2009), The Practice of Politics in Safavid Iran: Power, Religion and Rhetoric, London & New York: I.B.Tauris Publishers. -Newman, Andrew J, (2006), Safavid Iran Rebirth of a Persian Empire, London& New York: I. B. Tauris & Co Ltd. -Woods, E. John, (1999), The Aqquyunlu: clan, confederation, empire, Salt Lake City: The University Of Utah Press.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,690 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,389 |