بازشناسی جایگاه تاریخ و فرهنگ عامه در حمام‌های سنَتی ایران (پیوستگی آداب، عادات و عقاید مرتبط با استحمام)

          ابن‌اخوه، محمدبن‌محمدبن‌احمد القرشی (1973) معالم‌القربه فی احکام الحسبه، چاپ روبن لیوی، لندن.

          ابن‌دهیش، منیره عبدالملک (1383/2004) دور المسجد فی القرن الاول الهجری فی الحجاز و الشام: دراسه تاریخیه حضاریه، مکه، مکتبه‌الااسدی.

          ابن‌کثیر، عمادالدین ابی‌الفداء (1417/1997) کتاب الآداب و الاحکام المتعلقه بدخول الحمام، تحقیق ابی‌سلیمان سامی‌بن‌محمدبن‌جادالله، بی‌جا، دارالوطن للنشر.

          ابن‌منظور (1412/1992) لسان العرب، چاپ علی شیری، بیروت.

          اعظمی، چراغعلی (خرداد 1349 ش) «باورهاب عامیانۀ مردم سنگسر»، هنر و مردم، شمارۀ 92،.

          افضل طوسی و مانی، عفت‌السادات (زمستان 1392 ش) «سنگاب‌های اصفهان، هنر قدسی شیعه»، باغ نظر، شمارۀ 27.

          اقفهسی الشافعی (1421/2000) القول التمام فی آداب دخول الحمام، تحقیق محمد خیر رمضان یوسف، بیروت- لبنان، دار ابن‌حزم،.

          ایکوشار، میشیل (1364/1985) حمامات دمشق، تعریب ممدوح الزرکلی و نزیه الکواکبی، دمشق، مطبعه‌الانشاء.

          آقا جمال خوانساری (1349 ش) عقایدالنساء، به‌کوشش محمود کتیرایی، تهران، طهوری.

          بادکوبۀ هزاوه، احمد (1384 ش) «مسجد جامع»، دانشنامۀ جهان اسلام، زیرنظر غلامعلی حداد عادل، تهران.

          بحرینی، شیخ علی (1390 ش) رساله نزهت در آداب حمام و لباس پوشیدن و سفر کردن، کرمان، بی‌نا.

          بدیع‌الزمان الهمدانی، ابی‌الفضل (1889) مقامات ابی‌الفضل بدیع‌الزمان الهمدانی، چاپ محمد عبده، بیروت.

          بذرافکن، جلال (1389 ش) فرهنگ مردم داریون، شیراز، آوند اندیشه: بنیاد فارس شناسی،.

          بورکهارت، تیتوس (1365 ش) هنر اسلامی، ترجمۀ مسعود رجب‌نیا، تهران، سروش.

          بیهقی، احمدبن‌علی (1366-1375 ش) تاج‌المصادر، چاپ هادی عالم‌زاده، تهران، موسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.

          پیرنیا، محمد کریم (1380 ش) آشنایی با معماری اسلامی ایران، تدوین غلامحسین معماریان، تهران، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران.

          تابش، یحیی (آبان و آذر 1362 ش) «گرمابۀ علیقلی آقا در اصفهان»، آینده، سال 9، ش 8 و 7.

          تهرانی میرخانی (1385 ش) سفرنامۀ گوهر مقصود، به‌کوشش زهره میرخانی، تهران، میراث مکتوب.

          جاوید، هوشنگ (1386 ش) «موسیقی و حمام» در مجموعه مقاله‌های همایش حمام در فرهنگ ایرانی، تهران.

          چهارده رساله در باب فتوت و اصناف (1381 ش) چاپ مهران افشاری و مهدی مداینی، تهران، نشر چشمه.

          حر عاملی (1414) وسائل‌الشیعه، قم، موسسه آل‌البیت (ع) لاحیاء التراث.

          حمزه‌لو فراهانی ولاشجردی (1386 ش) منوچهر، «حمام چهار فصل اراک»، در مجموعه مقاله‌های همایش حمام در فرهنگ ایرانی، تهران.

          خدیش، حسن (1378 ش) فرهنگ مردم شیراز، شیراز، بنیاد فارس‌شناسی.

          خطیب بغدادی (1417 ق) احمدبن‌علی، تاریخ بغداد او مدینه‌السلام، چاپ مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت.

          خلوصی، محمد ماجد (1377/1998) عماره المساجد: تصمیم و تاریخ و طراز و عناصر خمسو ثمانون مسجدا، بیروت، دارقابس.

          دالمانی، هانری رونه (1335 ش) از خراسان تا بختیاری، ترجمۀ محمدعلی فره‌وشی، تهران، امیرکبیر.

          دروویل، گاسپار (1367 ش) سفر در ایران، ترجمۀ منوچهر اعتماد مقدم، تهران، شباویز.

          دهخدا، علی‌اکبر (1361 ش) امثال‌وحکم، تهران، چاپخانۀ سپهر.

          ذاکر عاملی و اسفنجاری کناری، لیلا (1384 ش) «حمام رهنان»، در مجموعه مقاله‌های همایش حمام در فرهنگ ایرانی، تهران، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری.

          زمرشیدی، حسین (پاییز و زمستان 1391 ش) «سیر تحول کاشی‌کاری در آثار معماری دورۀ صفویه تا امروز»، مطالعات معماری ایران، شمارۀ 2.

          سالور، قهرمان میرزا (عین‌السلطنه) (1374 ش) روزنامۀ خاطرات، به‌کوشش مسعود سالور و ایرج افشار، تهران.

          ستوده، منوچهر (1386 ش) «حمام در خاطرات من»، در مجموعه مقاله‌های همایش حمام در فرهنگ ایرانی، تهران.

          سجادی، علی‌محمد (1386 ش) «حمام و استحمام» در مجموعه مقاله‌های همایش حمام در فرهنگ ایرانی، تهران.

          شاردن، ژان، (1372 ش) سفرنامۀ شاردن، ترجمۀ اقبال یغمایی، ترهان، توس.

          شریعت‌زاده، علی‌اصغر (1363 ش) فرهنگ مردم شاهرود، تهران، مؤلف.

          شکورزاده، ابراهیم (1363 ش) عقاید و رسوم مردم خراسان، تهران، بنیاد فرهنگ ایران.

          شهاب کومله‌ای، حسین (1385 ش) فرهنگ عامۀ کومله، رشت، گیلکان.

          شهری‌باف، جعفر (1367 ش) تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم زندگی، کسب‌وکار، تهران، موسسۀ خدمات فرهنگی رسا.

          طبسی، محسن (پاییز و زمستان 1381 ش) «بازخوانی وقف نامه و بررسی کالبدی مرکز محلۀ علیقلی‌آقا»، صفه، شمارۀ 35.

          عبدالحفیظ، محمدعلی (1386/2007) حمامات الاسکندریه فی القرنین التاسع عشر و العشرین، اسکندریه، مرکز دراسات الاسکندریه و حضاره البحر المتوسط.

          عبدالرزاق معوض، منصور محمد (1392/2013) حمامات العامه بمدینه حلب منذ بدایه العصر الایوبی و حتی نهایه العصر العثمانی دراسه آثاریه معماریه، قاهره، مکتبه‌العربی للمعارف.

          عسکری عالم، علی مردان (1387 ش) فرهنگ و باورهای مردم لرستان، خرم‌آباد، انتشارات شاپور خواست.

          علی، احمد رجب محمد (1385/2006) تاریخ و عماره الدور و القصور و الاستراحات و الحمامات الاثریه الاسلامیه فی الهند، القاهره، الدار المصریه اللبنانیه.

          غزالی، امام محمد (1361 ش) کیمیای سعادت، تصحیح حسین خدیو جم، تهران، علمی و فرهنگی.

          فخار تهرانی، فرهاد (بهار و تابستان 1379 ش) «حمام‌ها در نظرگاه زمان»، مجلۀ صفه، سال 10، شمارۀ 30.

          فوربز-لیث، فرانسیس، کیش‌مات: خاطرات مباشر انگلیسی سردار اکرم، ترجمۀ حسین ابوترابیان، تهران، اطلاعات، 1363 ش.

          فیضی، عباس (1386 ش) «مراسم و آئین‌های حمام در فرهنگ‌عامه» در مجموعه مقاله‌های همایش حمام در فرهنگ ایرانی، تهران.

          کارری، جملی (1348 ش) سفرنامۀ کارری، ترجمۀ عباس نخجوان و عبدالعلی کارنگ، تبریز، ادارۀ کل فرهنگ و هنر آذربایجان شرقی.

          کتیرایی، محمود (1348 ش) از خشت تا خشت، تهران، موسسۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی.

          کیانی، محمد یوسف (1379 ش) معماری ایران دورۀ اسلامی، تهران: سمت.

          گلریز، محمدعلی (1368 ش) مینودر، یا، باب‌الجنۀ قزوین، قزوین.

          لطفی و مسجدی، علی‌رضا (1390 ش) فرهنگوارۀ گرمابه با رویکرد به حمام‌های اصفهان، تهران، کتاب آبان.

          ماسه، هانری، معتقدات و آداب ایرانی، ترجمۀ مهدی روشن‌ضمیر، تبریز، دانشگاه تبریز، 1357 ش.

          مجیدی خامنه، فریده (1386 ش) «پوشاک در حمام (بررسی جایگاه فرهنگی و اجتماعی پوشاک حمام)» در مجموعه مقاله‌های همایش حمام در فرهنگ ایرانی، تهران.

          محمد عبدالمنعم جمل (2004 م) قصور الحمراء: دیوان العماره و النقوش العربیه، اسکندریه.

          مخلصی، محمدعلی (1371 ش) فهرست بناهای تاریخی آذربایجان شرقی، تهران.

          ملکونوف و عزالدوله (1363 ش) سفرنامۀ ایران و روسیه، به‌کوشش محمد گلبن و فرامرز طالبی، تهران، دنیای کتاب.

          مناظر احسن، محمد (1369 ش) زندگی اجتماعی در حکومت عباسیان، ترجمۀ مسعود رجب‌نیا، تهران، علمی و فرهنگی.

          موسی‌پور بشلی، ابراهیم، دین زیسته و زندگی روزانه پژوهشی در فرهنگ دینی مردم عادی ایران از آغاز عصر صفوی تا پایان دورۀ قاجاری، تهران، پژوهشکدۀ تاریخ اسلام، 1395 ش.

          مونس‌الدوله (1380 ش) خاطرات، چاپ سیروس سعدوندیان، تهران، زرین.

          مهجور، فیروز (خرداد و تیر 1382 ش) «حمام در شهرهای ایرانی- اسلامی»، کتاب ماه هنر، شمارۀ 57 و 58.

          میرزا رفیعا (1385 ش) دستورالملوک، چاپ محمد اسماعیل مارچینکوفسکی، ترجمۀ علی کردآبادی، تهران، وزارت امور خارجه.

          میرشکرایی، محمد (1382 ش) «فرهنگ و آب»، کتاب ماه هنر (ویژۀ فرهنگ آب و گرمابه)، شمارۀ 57-58.

          میهن‌دوست، محسن (دی‌ماه 1355 ش) «پدیده‌های وهمی دیر سال در جنوب خراسان»، هنر و مردم، شمارۀ 171.

          نجفی، ناصر (1364 ش) طهران عهد ناصری، تهران.

          نجمی، ناصر (1362 ش) دارالخلافۀ طهران، تهران، همگام.

          نصر، حسین (پاییز 1379 ش) «هنر قدسی در فرهنگ ایران»، هنرهای تجسمی، شمارۀ 10.

          نعیسه، یوسف جمیل (1986) مجتمع مدینه دمشق 1186-1256 ق/1772-1840 م، دمشق.

          نویان، مهرالزمان (1386 ش) «انسان و پاکیزگی در سنت‌های ایرانی تولد تا مرگ»، در مجموعه مقاله‌های همایش حمام در فرهنگ ایرانی، تهران.

          واصفی، زین‌الدین محمود (1349 ش) بدایع‌الوقایع، چاپ الکساندر بلدروف، تهران، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.

          همایی، جلال‌الدین (1375 ش) تاریخ اصفهان، به‌کوشش ماهدخت همایی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی.

          همو (1337 ش) لغت‌نامه، تهران، دانشگاه تهران.

          همو (1383 ش) طهران قدیم، تهران، انتشارات معین.

          یاوری، حسین (1380 ش) نساجی سنتی ایران، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی حوزۀ هنری.

          یزدان‌پرست، مریم بیگم (1386 ش) «حمام‌های شوشتر»، در مجموعه مقاله‌های همایش حمام در فرهنگ ایرانی، تهران.

-Erdoğan, Abdülkerım, (2013) Ankara Hamamları Ve Kaplıcaları, Ankara,

Khawaja Muhammad Saeed, (February 2011) ''Islamic Art and Its Spiritual Message'', International Journal of Humanities and Social Science, Vol. 1 No. 2.