تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 566 |
تعداد مقالات | 5,825 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,164,708 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,462,454 |
ارزیابی و سنجش شاخصهای ذهنی کیفیت زندگی شهری (مورد شناسی: منطقۀ 6 شهر تهران) | ||
جغرافیا و آمایش شهری منطقهای | ||
مقاله 7، دوره 8، شماره 29، دی 1397، صفحه 107-126 اصل مقاله (1.45 MB) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2018.4327 | ||
نویسندگان | ||
دکتر حسین حاتمی نژاد1؛ رشید یوسفی2؛ اصغر هاشمی ![]() | ||
1دانشیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران | ||
3دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران | ||
4دانشجوی دکترای شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران | ||
چکیده | ||
هدفمطالعۀ حاضر سنجش کیفیت زندگی در منطقه 6 شهر تهران با استفاده از شاخصهای ذهنی است که این شاخصها در قالب سه قلمرو اقتصادی،کالبدی-زیستمحیطی و فرهنگی-اجتماعی تدوین و مورد ارزیابی قرار گرفتهاند. روش تحقیق بهصورت توصیفی-تحلیلی بوده است. جامعۀ آماری در این پژوهش ساکنان منطقۀ 6 شهر تهران بودهاند. حجم نمونهگیری بهطور تصادفی ساده انجام شده و برای برآورد حجم نمونه از فرمول کوکران با احتمال 95 درصد صحت استفاده شده است که حجم نمونه 383 نفر برآورد شده و برای گردآوری دادهها از پرسشنامه استفاده شده است. به همین دلیل در این پژوهش بهمنظور دستیابی به قضاوتی صحیح، از 10 شاخص در سه قلمرو اقتصادی، کالبدی-زیستمحیطی و فرهنگی-اجتماعی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد، رضایتمندی شهروندان از کیفیت زندگی شهری در منطقۀ 6 در وضعیت نامطلوبی قرار دارد و شاخصهای دسترسی و حملونقل با میزان بتای 234/0، شاخص تسهیلات خدماتی با میزان بتای 172/0 و شاخص زیباییشناختی با میزان بتای 167/0، تأثیرگذارترین شاخصها بر کیفیت زندگی شهری هستند. طبق نتایج، بین ویژگیهای فردی، (سن، جنس، میزان تحصیلات) و سطحکیفیت زندگی رابطۀ معناداری وجود دارد و میزان رضایتمندی زنان از کیفیت زندگی، بیشتر از مردان است که با افزایش میزان تحصیلات، کیفیت زندگی نیز افزایش پیدا میکند. همچنین بین دو متغیّر سن و کیفیت زندگی، روابط بهصورت معنادار و معکوس است، به این صورت که با افزایش میزان سن، کیفیت زندگی کاهش پیدا میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
کیفیت زندگی شهری؛ شاخصهای ذهنی؛ رضایتمندی؛ منطقۀ 6 شهر تهران | ||
مراجع | ||
اکبری، اسماعیل؛ امینی، مهدی. (1389).کیفیت زندگی شهری ایران. فصلنامۀ رفاه اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، سال 10، شمارۀ 36.ص 6-10. خادمالحسینی،احمد، منصوریان، حسین ، ستاری، محمد حسین (1389)، سنجش کیفیت ذهنی زندگی در نواحی شهری، فصلنامۀ جغرافیا و مطالعات محیطی، شمارۀ 3.ص 7-9. رضوانی ، محمدرضا، متکان علی اکبر, منصوریان حسین, ستاری محمدحسین، (1388)، توسعه و سنجش شاخصهای کیفیت زندگی شهری (مطالعۀ موردی: شهر نورآباد، استان لرستان)، مطالعات و پژوهش های شهری منطقه ای : دانشگاه کااشان ، دوره 1 , شماره 2، ص 1-18. سیفالدینی، فرانک. (1388). فرهنگ واژگان برنامهریزی شهری و منطقهای. تهران: انتشارات آییژ، چاپ دوم. شاطریان محسن، اشنویی امیر، گنجی پور محمود (1391).، سنجش میزان رضایتمندی ساکنان بافت قدیم شهر آران و بیدگل از شاخص های کیفیت زندگی، مطالعات و پژوهش های شهری منطقه ای،دانشگاه کاشان ، دوره 4 , شماره 13،ص 1-18. شناخت کیفیت زندگی در شهر تهران. (1388). مرکز مطالعات و برنامهریزیشهر تهران (شهرداری تهران)،گزارشمرحلۀ اول،ویرایشسوم. فرجیسبکبار، حسنعلی. (1392). جزوۀ کلاسی درس GIS، مقطع کارشناسی ارشد، رشتۀ برنامهریزی روستایی، دانشگاه تهران. قالیباف، محمدباقر و همکاران. (1390). ارزیابی کیفیت زندگی شهری (مطالعۀ موردی: محلۀ یافتآباد). فصلنامۀ علمی و پژوهشی انجمن جغرافیایی ایران، انجمن جغرافیایی ایران ، دورۀ جدید، سال 9، شمارۀ 31، ص 10-11. قدمی، مصطفی؛ معتمد، سمانه. (1392). بررسی کیفیت زندگی در شهرهای کوچک با تأکید بر بُعد سلامت فردی و اجتماعی (مطالعۀ موردی: شهر نور، استان مازندران). جغرافیا و برنامهریزی محیطی، دانشگاه اصفهان ، سال 24، پیاپی 49، شمارۀ 1،ص 6-8. قربانی، زینب؛ خاکپور، براتعلی؛ مافی، عزتاله. (1391). تحلیل توزیع فضایی کیفیت زندگی در محلهها شهر چالوس، مجلۀ پژوهش و برنامهریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت ، سال 4، شمارۀ 13، ، صص 18-1. کوکبی، افشین ، (1386) ، معیارهای ارزیابی کیفیت زندگی شهری در مراکز شهری، نشریه جغرافیا ومطالعات محیطی، افشین کوکبی ; مجله: هویت شهر ; دانشگاه تهران ، شماره 1 ;ص 10-12. کرم، امیر؛ محمدی، اعظم. (1388). ارزیابی و پهنهبندی تناسب زمین برای توسعۀ فیزیکی شهر کرج و اراضی پیرامونی برپایۀ فاکتورهای طبیعی و روش فرایند تحلیل سلسله (AHP). فصلنامۀ جغرافیای طبیعی، دانشگاه تهران ، سال اول، شمارۀ 4، صص 79-74. گیوهچی، سعید. (1388). تحلیل و ارائۀ الگوهای مدیریت در سوانح شهری ناشی از مخاطرات زیستمحیطی (مورد: منطقۀ 6 تهران)، رسالۀ دکتری، دانشکدۀ جغرافیا، گروه جغرافیای انسانی، رشتۀ جغرافیا و برنامهریزی شهری، استاد راهنما مهدی قرخلو. لطفی، صدیقه؛ منوچهری، ایوب. (1390). تحلیل ابعاد عینی و ذهنی دسترسی به تسهیلات محلهای در کیفیت زندگی شهری (مطالعۀ موردی: بافت قدیم، جدید و روستایی شهر مراغه). نشریۀ هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، شمارۀ 45، صص 86-75. مرکز آمار ایران. سرشماری عمومی نفوس و مسکن. (1390). گزیدۀنتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390. قابل دسترسی از سایت http://www.amar.org.ir. نقدی اسد الله ، بابایی حیدر ، (1394)، مروری بر شاخص ها و مولفه های کیفیت زندگی شهری مورد مطالعه ی شهر همدان، )، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری ،دانشگاه آزاداسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران ، سال هفتم ، شماره 21.ص 7. نوابخش، مهرداد. (1391). کیفیت زندگی شهری و برخی عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در شهر کرمانشاه، مطالعات جامعهشناختی شهری (مطالعات شهری)، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دهاقان ،دورۀ دوم، شمارۀسوم، صفحات 81-65.
Beck, A & Stave, K. (2011) understanding urban quality of life and sustainability, available at: www.systemdynamics. Org/conference/2011/proceed/index/.htm
Costanza, R., Fisher, B., Ali, S., Beer, C., Bond, L, Boumans, R., et al.) 2007(. Quality of life: anapproach integrating opportunities, human needs, and subjective well-being. EcologicalEconomics, 61, 267–276.
Das, D)2008). "urban quality of life: A case stady of Guwahati, social indicator Research", No.88.
Fayers PM, Machine D., (2000). Introduction. In: Fayers PM, Machine D. Quality of Life Assessment, Analysis and interpretation", 1st ed. UK: John Willy & Sons.
Higgins, P & Campanera, Josep M(2011). sustainable quality of life in English city location, Cities28, 290 – 299.
Jacobs , jane (1961). the Death and life of Great American cities. New yourk. Rondom House.
Kles, Rusen(2012). The quality of life and the environment, proceda – Social and behavioral science, 35, 23 – 32.
Oktay,D&Rustemli,M)2010(Measuring the quality of urban life and neighbourhood satisfaction: Finding fram Gazimagusa(Famagustaand) Area study, International journal of social science and humanity studies,Vol 2, No 2, 2010 ISSN: 1309-8063 (Online).
Pacione, Mike. (2008). "Urban Environmental Quality and Human Well-being: A Social- geographical Perspective." Landscape and Urban Planning, 61 (1-2), pp. 19-30.
Philips, David,(2006). Quality of Life Concept, policy and practice, Routledge, London and New York.
Van Kamp, Irene and et al,( 2003). Urban Environmental Quality and Human well-being Toward a Conceptual Framework and Demarcation of concepts: a Literature study” Landscape and Urban Planning 65.
Ventegots, M., Jovvj. N., )2003(. Quality of Life Theory: An Integrative Theory of the Global Quality of Life Concept, The Scientific World Journal, 3:1030-1040.
Wish NB, (1986). "Are we really measuring the quality of life? Well-being has subjective dimensions, as well as objective ones", American Journal of Economics and sociology, 45. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 340 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 449 |