تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 566 |
تعداد مقالات | 5,825 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,163,907 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,461,991 |
تحلیلی بر نقش رشد هوشمند شهری در تقویت هویت محلهای (مورد شناسی: محلات ناحیۀ 5 و 6 منطقۀ 2 شهرداری تهران) | ||
جغرافیا و آمایش شهری منطقهای | ||
مقاله 11، دوره 8، شماره 29، دی 1397، صفحه 201-214 اصل مقاله (956.42 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2018.4344 | ||
نویسندگان | ||
دکتر یعقوب زنگنه* 1؛ دکتر سعید زنگنه شهرکی2؛ حسن خدابندهلو3؛ وحید عباسی فلاح4 | ||
1دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه حکیم سبزواری | ||
2استادیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران | ||
3دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه حکیم سبزواری | ||
4دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
در گذشتههای نهچندان دور، واحدهای محلهای در شهرها، هویتبخش و القاءکنندۀ حس تعلق مکانی به ساکنان خود بودند؛ اما به موازات توسعۀ کالبدی لجامگسیخته و مبتنیبر اهداف صرف کالبدی و اقتصادی، بهتدریج مرزهای کالبدی محله از بین رفته و آن را از عنصر هویتبخشی تهی کرده است. یکی از اهداف اجتماعی رشد هوشمند شهری، تقویت تعاملات اجتماعی و افزایش حس تعلق و وابستگی به مکان در واحدهای محلهای است. تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر رشد هوشمند شهری در تقویت هویت محلهای انجام شده است. محدودۀ مورد مطالعه، چهار محلۀ تیموری، دریان نو، توحید و طرشت در منطقۀ 2 شهر تهران است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و دادههای موردنیاز به دو طریق پیمایشی (پرسشنامه) و اسنادی گردآوری شدهاند. بدین ترتیب ابتدا نمونهای با حجم 383 نفر از بین ساکنان چهار محله بهصورت تصادفی انتخاب شده، سپس دادههای پرسشنامهای با استفاده از آزمونهای آماری و با بهکارگیری نرمافزار SPSS مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفته است. همچنین 32 شاخص مرتبط با رشد هوشمند که ازطریق آمارهای رسمی جمعآوری شده، با استفاده از مدلVICORE محاسبه و تحلیل شدهاند. نتایج تحقیق نشان میدهد که درمجموع میانگین نمرۀ هویت محلهای در حد متوسط و نمرۀ کیفیت محیطی (رشد هوشمند) در سطحی کمتر از حد متوسط قرار دارد. از بین محلات مورد پژوهش، فقط محلۀ تیموری با میانگین 3.26 بیشاز حد متوسط و سه محلۀ دیگر کمتر از حد متوسط قرار میگیرند. نتایج بهدستآمده از مدل وایکور نیز حاکیاز برتری محلۀ تیموری در شاخصهای رشد هوشمند است. از دیگر نتایج این تحقیق، وجود رابطۀ معنیدار مثبت بین میانگین نمرۀ رشد هوشمند و هویت محلهای است. | ||
کلیدواژهها | ||
هویت محلهای؛ رشد هوشمند؛ مدل وایکور؛ منطقۀ 2 شهر تهران | ||
مراجع | ||
اللهویسی، مسلم. (1390). رشد هوشمند و توسعۀ درونی شهرها (مطالعۀ موردی: شهر سنندج)، پایاننامۀ کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکدۀ علوم جغرافیایی، تهران، دانشگاه خوارزمی. انجمن بینالمللی مدیریت رشد شهری و روستایی، شبکۀ رشد هوشمند شهری. (1394). دستیابی به رشد هوشمند شهری: 100 سیاست کاربردی. ترجمۀ سعید زنگنه شهرکی، مشهد: انتشارات پاپلی. بهزادفر، مصطفی. (1390). هویت شهر؛ نگاهی به هویت شهر تهران. تهران: نشر شهر، چاپ سوم. جهانی دولت آباد، رحمان، شماعی، علی، جهانی دولت آباد اسماعیل( 1392) سنجش میزان هویت محله ای با تاکید بر نقش نهادهای مردمی در منطقه 7 تهران ، فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی ، سال سیزدهم، شماره 31،صص 210-191. جهانی دولتآباد، رحمان. (1392). بررسی اثرات هویت محلهای بر میزان جرائم شهری (نمونۀ پژوهش: شهر ورامین). فصلنامۀ دانش انتظامی شرق استان تهران، فرماندهی انتظامی ویژه شرق استان تهران - دفتر تحقیقات کاربردی، سال اول، شمارۀ یک، صص 100-81. حسینزاده دلیر، کریم؛ صفری، فاطمه. (1391). تأثیر برنامهریزی هوشمند بر انتظام فضایی شهر. مجلۀ جغرافیا و توسعۀ فضای شهری، ، صاحب امتیاز : دانشگاه فردوسی مشهد، شمارۀ 1، صص 133-99. حیدری، اکبر. (1391). تحلیل فضایی- کالبدی توسعۀ آتی شهر سقز با تأکید بر شاخصهای رشد هوشمند شهری با استفاده از مدل آنتروپی شانون، تهران. مجلۀ جغرافیا و توسعۀ فضای شهری، صاحب امتیاز : دانشگاه فردوسی مشهد،سال اول، شمارۀ 2، صص 94-67. خلیلآبادی، حسن. (1390). استراتژی توسعۀ شهری. تهران: نشر مهکامه، چاپ اول. دهقانیالوار، علی نادر. (1393)، موانع و پتانسیلهای اعمال سیاست رشد هوشمند شهری در ایران (مورد مطالعه: شهر خرمآباد)، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران. دولتی، هاله. (1386). بررسی معیارهای رشد هوشمند و انطباق آن بر رشد شهر بابلسر. پایاننامۀکارشناسیارشد،دانشگاهتهران. رهنما، محمدرحیم؛ حیاتی، سلمان. (1393). تحلیل شاخصهای رشد هوشمند شهری در مشهد. فصلنامۀ مطالعات برنامهریزی شهری،صاحب امتیاز: دانشگاه مازندران، سال اول، شمارۀ 4، صص 98-71. رهنما، محمدرحیم؛ رضوی، محمدمحسن. (1391). بررسی تأثیر حس تعلق مکانی بر سرمایۀ اجتماعی و مشارکت در محلات شهر مشهد. نشریۀ هنرهای زیبا، صاحب امتیاز : دانشگاه تهران ، دانشکده معماری و شهرسازی، شمارۀ 50، صص 36-29. زیاری، کرامتاله؛ مهدنژاد، حافظ؛ پرهیز، فریاد. (1388). مبانی و تکنیکهای برنامهریزی شهری. تهران: دانشگاه بینالمللی چابهار، چاپ اول. سلطانزاده، حسین. (1372). فضاهای شهری در بافت تاریخی ایران. تهران: انتشارات دفتر پژوهشهای فرهنگی با همکاری شهرداری تهران، چاپ دوم. سیفالدینی، فرانک؛ پوراحمد، احمد؛ زیاری، کرامت اله؛ دهقانی الوار، سید علینادر. (1392). بررسی بسترها و موانع رشد شهر هوشمند در شهرهای میانی (مطالعۀ موردی: خرمآباد، تهران)، آمایش سرزمین، صاحب امتیاز: دانشگاه تهران، دورۀ 5، شمارۀ 2، صص 260-241. شهرداریمنطقهدو تهران(1394)، تاریخچهمنطقه دو شهر تهران، http://region2.tehran.ir/Default.aspx? tabid=635
شیعه، اسماعیل. (1390). مقدمهای بر مبانی برنامهریزی شهری. تهران: نشر دانشگاه علم و صنعت، چاپ بیستم. ضرابی، اصغر؛ صابری، حمید؛ محمدی، جمال؛ وارثی، حمیدرضا. (1390). تحلیل فضایی شاخصهای رشد هوشمند شهری (مطالعۀ موردی: مناطق شهر اصفهان). پژوهشهای جغرافیای انسانی، صاحب امتیاز: دانشگاه تهران، شمارۀ 77، صص 17-1. غراب، ناصرالدین. (1390). هویت شهری. تهران: راهدان، انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور. فردوسی، سجاد؛ شکری فیروزجاه، پری. (1394). تحلیل فضایی-کالبدی نواحی شهری براساس شاخصهای رشد هوشمند، نشریۀ پژوهش و برنامهریزی شهری، صاحب امتیاز: دانشگاه آزاد، واحد مرودشت.، سال 6، شمارۀ 22، صص32-15. قاسمی، وحید؛ نگینی، سمیه. (1389). بررسی تأثیر بافت محلات بر هویت اجتماعی با تأکید بر هویت محلهای در شهر اصفهان. مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، صاحب امتیاز: دانشگاه اصفهان، سال 2، شمارۀ 7، صص 116-113. قالیباف، محمدباقر. (1390). نگاه راهبردی به مسکن و شهرسازی در کشور از برنامۀ پیشرفت و عدالت. تهران: نگارستان حامد، چاپ اول. مهدیزاده، جواد. (1379)، مفاهیم و مبانی پیادهراهسازی، ماهنامۀ شهرداریها، صاحب امتیاز: وزارت کشور، سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور.سال دوم ، شماره 19. نوفل، سید علیرضا؛ کلبادی، پارین؛ پورجعفر، محمدرضا. (1388). بررسی و ارزیابی شاخصهای مؤثر در هویت شهری (نمونۀ موردی: محلۀ جلفا در شهر اصفهان)، نشریۀ آرمانشهر، صاحب امتیاز: مصطفی بهزادفر، شمارۀ 3، صص 69-57.
Alexander,D.& Tomalty,R. (2002), Smart Growth And Sustainable Development:Challenes, Solution, And Policy Directions, Local Environment , Vol. 7, No. 4,Pp.397-409.
Banzhaf, H.S,.& Lavery,N.(2010). Can The Land Tax Help Curb Urban Sprawl? Evidence From Growth Patterns In Pennsylvania, Journal Of Urban Economics 67 (2010), 69–179 , Www.Elsevier.Com/Locate/Jue.
downs, A. (2016), Why We Discuss It More than We Do It, Https://Www.Tandfonline. Com/Doi/ Abs/10.1080/01944360508976707.
Edwards, M. & Haines, A. (2007). Evaluating Smart Growth Implications for Small Communities, 49–64, https://doi.org/ 10.1177/ 0739456X07305792.
Handy, S. (2005), Smart Growth and the Transportation-Land Use Connection: What Does the Research Tell Us?, International Regional Science Review, https://doi.org/10.1177/ 0160017604273626.
Hankey, S. and Marshall, G.D. ( 2009), Impacts of Urban Form on Future, US Passenger–vehicle Greenhouse Gas Emissions,Energy Policy, www. elsevier.com/locate/enpol.
R.Weeks, J. (2011).Population: An Introduction to Concepts and Issues Engage Learning.
Turner, M. A. (2007), A Simple Theory of Smart Growth and Sprawl, Journal of urban economic. vol 61, pp: 21–44. https://doi.org /10. 1016 / j.jue. 2006.05.004.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 287 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 278 |